عمارت کلبادی میراثی ماندگار در قلب ساری

به گزارش ایلنا از ساری ، عمارت کلبادی سبک معماری آن مهم از تکایای دوره قاجاری است و دارای دو بخش عمده اندرونی و بیرونی است، این مکان زیبا و قدیمی در مرکز شهر ساری در مجاورت خیابان انقلاب واقع شده است و در حال حاضر به عنوان موزه ی مردم شناسی مورد بهره برداری قرار گرفته  و قدمت آن حدودا به 200 سال قبل باز می گردد.

بنای اصلی آن به صورت شمالی، جنوبی در دو طبقه با نقشه مستطیل شکل ساخته شده است. هر طبقه دارای یک شاه نشین و دو رشته پلکان در دو سوی شاه نشین و اتاق هایی نیز در دو طرف آن به صورت قرینه است. اتاق های طبقه بالای پنجره های زیبای ارسی همچنان یادآور اسلوب و شیوه های هنرهای تزئینی دوره قاجاریه است و این در صورتی است که در و پنجره طبقه اول در چند دهه اخیر تعویض گردیده و ظاهری متفاوت با طبقه فوقانی دارد و در مرمت سال های اخیر نیز دو رشته پلکان داخلی بنا مسدود گردیده و در جهت شمالی رشته پلکانی به منظور دسترسی به طبقه دوم احداث شده است.

عمارت کلبادی که سبک معماری آن با سبک معماری بومی مسکونی و همچنین تکایای دوران قاجار مطابقت دارد، دارای دو بخش اندرونی و بیرونی است. بنای اصلی واقع در بخش اندرونی با پلان مستطیل شکل در دو طبقه و یک سردابه در زیر زمین احداث شده است. هر طبقه دارای یک شاه نشین و اتاق هایی در دو طرف به صورت قرینه است. بخش بیرونی که در سمت چپ ورودی اصلی قرار داشته شامل حیاطی است کوچک و اتاقی برای رسیدگی به امور متفرقه و راهی نیز به حیاط بزرگ اندرونی دارد.

این عمارت علاوه بر بخش مسکونی دارای اصطبل، آشپزخانه، محل مسکونی خدمه و حمام بوده است. اما با گذشت زمان آشپزخانه و بخش هایی از واحد مسکونی خدمه از بین رفته و هم اکنون بناهای نوساز اداری جایگزین آن گردیده است. حمام بنا متشکل از دو بخش سربینه و گرمخانه است. در بخش گرمخانه خزینه های آب گرم و سرد قرار دارد.

ورودی اصلی این خانه دری است که رو به کوچه آب انبار نو باز می شود. این در از جنس چوب و با تزیینات چوبی و ارتفاع زیاد می باشد که سر دری از جنس آجر اطراف آن را پوشانده است. در بیشتر خانه های سنتی درهای ورودی دو لنگه هستند و هر لنگه کوبه ای دارد. زن ها حلقه لنگه سمت چپی را که تن صدای زیری داشت به صدا در می آوردند و مردها کوبه لنگه راستی را که به شکل چکش بود و تن صدای بمی داشت. در این خانه بعد از در ورودی ورودی یک راهروی نسبتا باریکی وجود دارد تا به ورودی حیاط برسد از آنجا نیز با دو ردیف پله در چپ و راست به حیاط که در سطح پایین تری قرار دارد منتهی می شود.

عمارت منوچهر خان کلبادی واقع در محله آب انبار نو ساری طی مصوبه هیات دولت در سال 1370 در اختیار سازمان میراث فرهنگی مازندران قرار گرفت و از بهار سال 1375 تاکنون نیز محل اداری این سازمان می باشد.

ویژگی های اجزای معماری آن نظیر اتاق ها، حجره ها، شاه نشین، حمام، اصطبل، حیاط و هنر به کار رفته بر روی پنجره ها ارسی ها و تزیین آنها با شیشه رنگی در نوع خود بی نظیر است.

عمارت منوچهر خان کلبادی واقع در محله ی آب انبار نو حدود یکصدوسی سال پیش به دستور سردار جلیل از امرای ارتش وقت ساخته شد و نام فرزند بزرگش امیر نصرت شکوه نظام به امیریه معروف شد.

امیر نصرت در جوانی فوت شد و سردار بنا را به فرزند وی منوچهر خان بخشید.سبک معماری این ساختمان از تکایای دوره قاجاری برگرفته شده  و دو بخش اندرونی و بیرونی دارد مصالح اصلی عمارت کلبادی از آجر و چوب و سفال می باشد و بام بنا تماما سفالپوش است.

بنای اصلی این عمارت در بخش اندرونی در دو طبقه دوم از زیباترین اتاق های این عمارت است جای جای آن یادآور شیوه های فرهنگی تزئینی دوره قاجاری است. و هر طبقه دارای یک شاه نشین و اتاق های دو طرفه است  و جای جای مصالح ساختمانی این بنا شامل چوب و آجرو بام آن بصورت شیروانی و سفال پوش است.

این اثر در تاریخ 9 آبان 1377 با شماره ثبت 2148به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه کلبادی که به خانه کلبادی ها یا عمارت کلبادی هم مشهور است در چهار راه برق، در ضلع شمال شرقی میدان انقلاب، نرسیده به میدان ساعت (هفت تیر) شهر ساری مرکز استان مازندران واقع شده و از دوره قاجار باقی مانده است.

ساری مرکز استان مازندران از شمال به دریای مازندران ، از جنوب به سلسله جبال البرز، از شرق به نکا و بهشهر و از جنوب به قائمشهر منتهی می شود و بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر استان مازندران است.به مردم اهل ساری، ساروی گفته می شود.

ساری پایگاه آغا محمد خان قاجار کمی پیش از تاجگذاری قاجار بوده است. ساری به سه منطقه شهری تقسیم می شود .

برج رسکت، برج سلطان زین العابدین، پناهگاه حیات وحش دشت ناز، سد سلیمان تنگه، پارک جنگلی شهید زارع، چشمه باداب سورت،مجموعه تاریخی فرح آباد از جمله اماکن دیدنی مرکز استان به شمار می آید.