بلایی طبیعی و کاسه کوزههایی که سر دولت شکست!
بهار 1398 در ایران با سیلاب آغاز شد؛ سیلابی بیسابقه در نیمقرن اخیر که متأسفانه جدای از ویرانی خانه و زندگی هزاران نفر از هموطنان در استانهای مختلف، جان بیش از 50 تن را گرفت و کام یک ملت را تلخ کرد.
با آغاز تعطیلات نوروز، سازمان هواشناسی بهطور مداوم از وقوع سیلاب در استانهای غربی کشور ازجمله ایلام، کرمانشاه، لرستان، خوزستان و کردستان هشدار داد. پیشبینیها درست بود و متأسفانه با ورود سامانههای بارشی به کشور ابتدا استان گلستان و در ادامه استانهای فارس، لرستان و خوزستان با بلایی بهظاهر طبیعی اما بهواقع غیرطبیعی و هولناک مواجه شدند.
از همان ساعتهای نخست سیلابی شدن ایران، خبرهایی ناگوار و حزنانگیز به گوش میرسید. بالا آمدن سطح آب در «آققلا» و «گمیشان» همچنان در صدر اخبار بود که ناگهان سیل «شیراز» تمام ایران را شوکه کرد. بعد از شیراز، سیل به استان «لرستان» رسید که متأسفانه علیرغم تلاشهای صورت گرفته، مردم این استان در وضعیت خوبی قرار ندارند.
بحران در لرستان
پنجم فروردینماه با ورود سامانه بارشی متراکم در جنوب و غرب ایران، به دنبال بارندگیهای شدید در لرستان، برخی از شهرهای این استان ازجمله معمولان، درود، خرمآباد، پلدختر و ویسیان سیلابی شدند. در همان ساعتهای اولیه، وضعیت معمولان و پلدختر بحرانی اعلام شد بهگونهای که ساکنان شهرها و روستاهای اطراف این دو شهر از وضعیت ساکنان آن بیاطلاع بودند که خوشبختانه با همکاری نیروهای امدادی اوضاع اهالی این دو شهر تا حدودی بهتر شد.
موج دوم بارندگیها در لرستان از یازدهم فروردینماه آغاز شد که علاوه بر سیل، رانش زمین در برخی از شهرهای استان لرستان را به همراه داشت.
به گفته مدیرکل راهداری و حملونقل جادهای لرستان در موج اول ویرانیها در لرستان ۵۷ دستگاه پل، یک هزار و ۳۰۰ متر دیواره حائل رودخانه و ۱۱۵ کیلومتر راه تخریب و راه ارتباطی ۲۴۰ روستا قطع شد.
در همین حال مدیرکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری لرستان نیز اعلام کرد براثر شدت بارندگی در استان گلهای دست ریز اطراف قلعه فلک الافلاک رانش کرد و علاوه بر آن بخشی از پل کشکان که در زمان قاجار مرمتشده، تخریب شد.
پرداخت کمکهای بلاعوض به سیلزدگان
پس از وقوع سیلاب در استان لرستان نیروهای امدادی اعم از دولتی و غیردولتی در کنار مردم قرار گرفتند. دولت برای آرامش و تسکین خاطر سیلزدگان اعلام کرد کمکهای بلاعوض و وامهای ارزانقیمتی که دولت مابهالتفاوت آن به بانکها را پرداخت خواهد کرد، به مردم مناطق سیلزده تعلق میگیرد. همچنین تمام واحدهای خسارتدیده و تخریبشده در سیلهای اخیر و افرادی که دام و زمینهای کشاورزی خود را ازدستدادهاند، مشمول کمکهای بلاعوض دولت میشوند.
در همین رابطه وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی از حمایت این وزارتخانه متبوعش از سیلزدگان خبر داد. محمد شریعتمداری گفت: تمام دستگاهها، صندوقها، شرکتها و بانکهای تابعه وزارتخانه با همه ظرفیت و امکانات خود در کنار مردم آسیبدیده از سیل هستند تا مشکلات آنها رفع شود.
براساس آخرین گزارش ارائه شده از سوی نماینده پلدختر در مجلس شورای اسلامی ارتباط پلدختر با مرکز استان لرستان و دیگر شهرها به سختی انجام میشود. به گفته حمیدرضا کاظمی ارتباط ۶۰ روستا قطع است و کمکهای غذایی با بالگرد انجام میشود. زیرساخت آب، برق، گاز و تلفن هم قطع شده بود که برخی وصل شده و یا در حال وصل است. این سیل همچنین دامداری خطوط انتقال آب و کل زیرساختها را برده و از آن چیزی باقی نمانده است.
فعالیت چشمگیر دولت و نیروهای نظامی در مناطق سیلزده
اتحاد بین دولت، نیروهای نظامی، امدادی و نیروهای مردمی ازجمله خبرهای خوشی بود که در چند روز گذشته در لابهلای خبرها، تصاویر و فیلمهای مختلف به چشم میخورد. در همین زمینه وزیر کشور درباره حضور نیروهای نظامی در مناطق سیلزده گفت: این نیروها انصافاً خیلی خوب کارکردند؛ چه در جابهجایی تجهیزات، امکانات و تخلیه مردم از روستاها و چه در حمل بار و چه در پروازهایی که با هلالاحمر همکاری میکنند و چه در بحث لایروبی بسیار خوب و چشمگیر عمل کردهاند.
انتقام گلآلود
همانطور که در ابتدای گزارش اشاره شد، میزان بارشها در روزهای نخست سال در نیمقرن اخیر بیسابقه اعلام شد. اگرچه دلایل فنی مختلف و وجود برخی کاستیها در زیرساختها علت اصلی وقوع این سیل اعلام شد اما متأسفانه عدهای در شرایطی که دولت و ملت ایران یکی از سختترین سالهای اقتصادی خود را آغاز کردند، بهجای تزریق امید به جامعه و همیاری برای خروج از بحران پیشآمده، از آب گلآلود ماهی گرفته و تمام کاسه و کوزهها را بر سر دولت شکاندند.
بر اساس تحلیل کارشناسان گلآلودگی سیل، بیتوجهی به حریم رودخانهها و نادیده گرفتن مسائل فنی ساختار حوضه آبی ازجمله دلایل ویرانگری سیلاب است. بهطورقطع این بیتوجهیها مختص یکی دو سال گذشته نیست بلکه این ماجرا از سالیان دورتر آغاز و ماحصل آن سیل اخیر شده است بنابراین اگرچه دولت یازدهم و دوازدهم در بحرانی شدن این حادثه بیتقصیر نیست اما نباید تمام تقصیرها را بر گردن این دولت انداخت.
خدمترسانی برجسته
با سیلابی شدن استانهای مختلف کشور، دولت و دستگاههای مختلف بهطور مداوم در کنار مردم بودند، موضوعی که رهبر معظم انقلاب در بیاناتشان در سیزدهم فرودین ماه به اشارهکرده و گفتند: « این بخش خدمترسانیای هم که انجامگرفته، واقعاً خیلی برجسته است. همانطور که آقایان همه گفتید، همحجم خدمات بالا بوده، هم هماهنگی میان بخشهای مختلف برای خدمات خوب بوده و هم مسئولین بالا که حضور آنها در دل حوادث غالباً موجآفرین [است] و ایجاد تحرّک و انگیزه میکند، خوب در مجموعه حضور پیدا کردند؛ خود آقای رئیسجمهور، آقای معاون اوّل، آقای وزیر کشور، مسئولین نظامی، الحمدالله خوب آنجا حضور پیدا کردید؛ بنده شاهد [بودم] و از دور میدیدم آنچه را انجام میگیرد. اینها بخشهای مثبت قضیّه است.»
بر اساس آنچه در این گزارش به آن اشاره شد، برخی از ساکنان استانهای غربی و جنوب غربی کشور از آغاز سال جدید با مسئله سیلزدگی مواجه شده و خانه و کاشانه خود را ازدستدادهاند. بهطورقطع بازسازی و عادیسازی شرایط در مناطق سیلزده زمانبر خواهد بود و مردم این مناطق به همیاری و همدلی ملت ایران دلبستهاند. امید است مسئولان بهدوراز رفتارها و دستورهای هیجانی، شرایطی امن و راحت را برای این هموطنان مهیا کنند تا دیگر سیلی از چشمان هیچ سیلزدهای سرازیر نشود.