برنامه های حوزه علمیه در هفته پژوهش تشریح شد

به گزارش ایلنا از قم، حجت الاسلام والمسلمین سید علی عماد شب گذشته و در نشستی خبری به مناسبت فرارسیدن هفته پژوهش، اظهار داشت: پژوهش در عرصه ملی، جهان اسلام و حوزه‌های علمیه در وضعیت رو به رشدی قرار دارد.

وی افزود: البته این تکامل به معنای مطلوب بودن همه شاخص‌های آماری مربوط به عرصه علم و فناوری نیست. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با بیان اینکه حوزه‌های علمیه توفیقات خوبی را در عرصه شناخت نیاز‌ها بدست آورده است، ابراز داشت: برای دستیابی به فهرستی از نیازهای دارای اولویت، اقدامات خوبی در عرصه نیازسنجی پژوهشی صورت گرفته است اما همچنین این مسیر به دلیل ضرورت‌ها با خلاهایی جدی مواجه می‌باشد. 

حجت الاسلام والمسلمین عماد با اشاره به انتشار شش نیاز سنجی پژوهشی در حوزه‌های علمیه، گفت: برای تکمیل مجموعه نخست این کار، حداقل به ده الی دوازده نیازسنجی دیگر نیازمند هستیم تا به شاخصه‌های اصلی دانش در حوزه علوم اسلامی و حوزوی پاسخگویی داده شده باشد. 

*لزوم پشتیبانی از عرصه پژوهش

وی بر لزوم پشتیبانی‌های لازم از تولید علم و انجام پژوهش‌ها تاکید کرد و ابراز داشت: اگرچه توفیق‌هایی ایجاد شده و مراکز متعددی فعال هستند و هیچ رشته علمی وجود ندارد که چند گروه پژوهشی نداشته باشد اما در عین حال در این عرصه بازهم پشیتبانی لازم، منطقی و معقول از عرصه تولید دانش را ارائه نکرده‌ایم. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه افزود: یکی از خلاهای جدی مقوله پژوهش، پیوند میان دستگاه‌های تولیدکننده پژوهش با نهادهایی است که باید از نتایج تحقیقات استفاده کنند. 

*لزوم حمایت دستگاه‌های سیاست گذاری از پژوهش

حجت الاسلام والمسلمین عماد افزود: وزارتخانه‌های اقتصادی، فرهنگی و نهادهای سیاستگذار از طرح‌های پژوهشی مرتبط با خود پشتیبانی و حمایت نمی‌کنند. 

وی با اشاره به عرصه نشر دانش، گفت: اگرچه امروز فضای مجازی امکانات خوبی را برای نشر دانش فراهم کرده است اما همچنان نشر سنتی و پیشرفته نیازمند به تحولات بیشتری هستند. 

*عدم تحقق اقتصاد پژوهش

وی با بیان اینکه اقتصاد پژوهش همچنان لنگ لنگان قدم برمی دارد، ابراز داشت: حدود (۷۹صدم درصد) از تولید ناخالص ملی صرف پژوهش می‌شود در حالی که باید این عدد به ۴درصد در پایان برنامه ششم یا سه درصد در پایان برنامه پنجم برسد که تاکنون تحقق نیافته است. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه حوزه علوم انسانی و به خصوص علوم دینی با مشکلات خاصی مواجه هستند، ابراز داشت: حوزه‌های علوم پایه نیز مانند علوم انسانی هستند اما وضعیت بهتری دارند؛ چرا که حمایت بیشتری را دریافت می‌کنند و به طور مستقیم با تولید و فناوری مرتبط هستند. 

حجت الاسلام والمسلمین عماد همچنین بر لزوم حمایت و تقویت از نظام پژوهش و تولید دانش در حوزه‌های مختلف علمی تاکید کرد و گفت: امیدواریم «صندوق حمایت از پژوهشگران» و «صندوق فناوری و نوآوری» حمایت‌های جدی تری را از پژوهشگران مستقل علوم انسانی و اسلامی انجام دهند تا سال آینده با حمایت دولت و مجلس پشیتبانی بهتری از پژوهش و تولید دانش صورت گیرد. 

حجت الاسلام والمسلمین عماد افزود: در گذشته کمتر پشتیبانی اقتصادی بیرونی وجود داشته اما امروز «اقتضائات پژوهش در دوره جدید»، «گسترش اطلاعات» و «پراکندگی وجوه برای حل مسائل»، هزینه‌هایی را بر تحقیق تحمیل کرده است که به سادگی از عهده یک پژوهشگر بر نمی‌آید. 

*توفیقات پژوهشی حوزه‌های علمیه

وی با اشاره به توفیقات پژوهشی حوزه‌های علمیه در یک سال گذشته، ابراز داشت: در زمینه اطلاع رسانی و برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی؛ تولیدات علمی از قبیل کتاب، مقالات، نشریات؛ فعالیت‌های مراکز تولیدگر، انجمن‌های علمی؛ تحولات نظام آموزشی و گرایش به سمت پژوهش ظرفیت‌های خوبی ایجاد شده است. 

*مهم‌ترین اقدام در دستورکار معاونت پژوهش حوزه

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه افزود: مهم‌ترین اقدام در دستورکار این معاونت، هماهنگی و همکاری با بخش آموزش در زمینه پژوهش محورشدن نظام آموزشی است. 

*تشریح برنامه‌های هفته پژوهش

حجت الاسلام والمسلمین عماد در ادامه به تشریح برنامه‌های هفته پژوهش در حوزه‌های علمیه پرداخت و اظهار داشت: نخستین برنامه روز پژوهش رونمایی از «بانک اطلاعات اولویت‌های پژوهشی دانش‌های دینی» خواهد بود که صبح چهارشنبه با حضور مدیر حوزه‌های علمیه و معاونان مرکز مدیریت در کتابخانه آیت الله العظمی بروجردی انجام خواهد شد. 

وی افزود: نیازسنجی‌های انجام شده در حوزه دین در قالب «بانک اطلاعات اولویت‌های پژوهشی دانش‌های دینی» ارائه شده است. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه در ادامه معرفی و ارائه کتاب‌های اولولیت‌های پژوهشی در نمایشگاه‌های هفته پژوهش در سطح ملی و استانی را یکی دیگر از اقدامات این معاونت به مناسبت هفته پژوهش عنوان کرد و افزود: همچنین سایت «مجله رهنامه پژوهش» فعال و در دسترس مراجعه کنندگان قرار گرفته است تا بتوانند محتوای این نشریه را از طریق سایت مورد بهره برداری قرار دهند. 

حجت الاسلام والمسلمین عماد تصریح کرد: همچنین مجموعه نرم افزارهای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور برای همه مدارس علمیه ارسال خواهد شد. 

وی به ارائه فعالیت‌های پژوهشی حوزه‌های علمیه در نمایشگاه استانی قم که به مناسبت هفته پژوهش در حال برگزاری است اشاره کرد و گفت: همچنین ارائه مجموعه آثار در مرکز اسناد حوزه‌های علمیه در حال انجام است که بعد از پایان هفته پژوهش آماده نمایش خواهد بود. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به دیدارهای این معاونت با شخصیت‌های پژوهشی حوزه اصفهان، گفت: با حضرات آیات مظاهری و ناصری در اصفهان دیدار خواهیم کرد و از مقام علمی این بزرگان تکریم و تجلیل به عمل خواهد آمد. 

حجت الاسلام والمسلمین عماد همچنین از کلید خوردن تقدیر از پیشکسوتان امر پژوهش در حوزه‌های علمیه خبر داد و ابراز داشت: در هفته پژوهش از سه مرکز پژوهشی موسسه امامت، دارالحدیث و مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) بازدید و تجلیل خواهد شد. 

وی با اشاره به اینکه همچنین از بازدید از کتابخانه‌های تخصصی، کتابخانه آیت الله العظمی گلپایگانی و ساختمان جدید کتابخانه حرم حضرت معصومه (س) خبر داد و گفت: اعضای شورای عالی حوزه به مناسبت هفته پژوهش از این معاونت بازدید خواهند داشت. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به برگزاری چهارمین هم اندیشی مراکز پژوهشی حوزه، گفت: این همایش چهارشنبه شب در سالن اجتماعات نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها برگزار می‌شود و از چهار مرکز پژوهشی فعال و چهار انجمن علمی بر‌تر حوزه در طی چهارسال گذشته تجلیل به عمل خواهد آمد. 

حجت الاسلام والمسلمین عماد با بیان اینکه همچنین پیام آیت الله حسینی بوشهری مدیر حوزه‌های علمیه به مناسبت هفته پژوهش انتشار خواهد یافت، گفت: همچنین گزارشی از فعالیت‌های عرصه پژوهش در شماره‌ای از نشریه افق حوزه به انتشار خواهد رسید. 

*تاریخ ارسال آثار به جشنواره حلی تمدید نمی‌شود! 

وی در بخش دیگری از این نشست با اشاره به برگزاری جشنواره علامه حلی، گفت: تاریخ ارسال آثار تا پایان آذرماه خواهد بود و این زمان تمدید نخواهد شد چرا که در صورت تمدید موجب تاخیر در برگزاری جشنواره‌های استانی می‌شود. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه افزود: امسال جشنواره علامه حلی در هفده استان برگزار خواهد شد و نرخ رشد دریافت آثار به لحاظ کمی بیشتر از گذشته است. 

*فعالیت ۱۵۰ مرکز پژوهشی حوزوی

حجت الاسلام والمسلمین عماد همچنین در ادامه از فعالیت ۱۵۰ مرکز پژوهشی در حوزه‌های علمیه خبر داد و گفت: تقریبا همه این مراکز مردم نهاد هستند. 

وی افزود: مجموعا بیش از ۲۶۸۰ نفر پژوهشگر فعال در عرصه تدوین مقالات علمی هستند و بیش از ۴ هزار کار‌شناس علمی با مراکز پژوهشی حوزه همکاری می‌کنند. 

*اقدامات صورت گرفته در عرصه پژوهش محور شدن آموزش

حجت الاسلام والمسلمین عماد همچنین در بخش دیگری از این نشست به اقدامات صورت گرفته در عرصه پژوهش محورشدن نظام آموزش اشاره کرد و گفت: نظام آموزشی حوزه‌های علمیه در حال بازنگری می‌باشد و براین اساس نظام آموزشی جدید سطح یک از امسال در سیزده مدرسه علمیه به صورت آزمایشی در حال اجراست که اگر با توفیق همراه باشد، به صورت گسترده‌تر انجام خواهد شد. 

وی افزود: مهم‌ترین تحول صورت گرفته در عرصه پژوهش محورشدن نظام آموزش تعریف الزامات پژوهشی برای فعالیت‌های علمی طلاب است؛ در گذشته طلاب هیچ تکلیفی در عرصه پژوهش نداشتند. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه تصریح کرد: طلاب در نظام آموزشی جدید در طول دوره شش ساله سطح باید دواحد آموزش نظریه عملی مهارت‌های پژوهشی را به صورت الزامی بگذرانند؛ همچنین مدیریت‌های استانی می‌توانند ۲ واحد اقتضائی دیگر نیز با کمک واحدآموزشی در دستورکار خود قرار دهند. 

حجت الاسلام والمسلمین عماد افزود: همچنین طلاب موظف می‌شوند در هر نیم سال حداقل در یکی از دروس اصلی حوزه، یک پژوهش انجام دهند. 

*طراحی رشته مدیریت اسلامی

وی همچنین از طراحی رشته مدیریت اسلامی با گرایش مدیریت پژوهش در سطح سه حوزه علمیه خبر داد و گفت: این طرح در صورت تصویب در شورای گسترش زمینه خوبی را برای تربیت نیروی انسانی پژوهشی فراهم می‌کند. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه افزود: در طراحی جدید نظام جامع آموزش حوزه‌های علمیه اهتمام بیشتری به بخش پژوهش شده است. 

حجت الاسلام والمسلمین عماد همچنین به افزایش کیفیت مقالات و آثار جشنواره علامه حلی و کتاب سال حوزه اشاره داشت و گفت: اگر آثار جشنواره‌های نخست، امروز به جشنواره ارسال شود، پنجاه درصد ممکن است که نامزد برگزیدگی شوند. 

وی همچنین با بیان اینکه پژوهش‌های مشترک در بهبود وضعیت پژوهشی تاثیرگذار هستند، ابراز داشت: البته هنوز آن گونه که باید فرهنگ کار مشترک بین دستگاهی وجود ندارد اما اخیرا مراکز متعددی در طرح‌های کلان ملی همکاری می‌کنند. 

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه در پایان با بیان اینکه پژوهش‌های بین رشته‌ای رشد بهتری داشته‌اند، ابراز امیدواری کرد تا با پشتیبانی بهتر از مقوله پژوهش شاهد گشایش مسیر استقلال علمی، مشارکت در صحنه تولید دانش و پاسخگویی به نیازهای جامعه اسلامی باشیم.