با آیات محکمه شبهات فخر رازی را پاسخ می‌دهیم
یکی از مراجع تقلید شیعه در قم، گفت: از اول تا آخر کتاب تفسیر فخر رازی، وی از جبری‌ها دفاع می‌کند؛ هر آیه‌ای که بویی از جبر داشته است سخن پراکنی می‌کند؛ آن‌ها در این خصوص فتنه‌گری می‌کنند و ما می‌توانیم با آیات محکمه این مسایل را پاسخ دهیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا در قم، آیت الله سبحانی در اختتامیه دوازدهمین همایش اساتید تفسیر حوزه که در دارالقرآن علامه طباطبایی (ره) قم برگزار شد، اظهار داشت: تاویل به معنی رجوع است و بعد‌ها اهل حدیث، تاویل و تفسیررا مترادف با هم به کار بردند.
وی افزود: علمای متاخر بیان کردند که باید تاویل حدیث و آیه را پیدا کرد؛ یعنی باید جایی که ظهورش مستقر است، باید بر خلاف آن حمل کنیم؛ هرگز نمی‌توان تاویل در قرآن را به این معنی بگیریم؛ یعنی ظاهر مستقر را انکار کنیم و برخلاف آن برگردانیم.
این مرجع تقلید بیان کرد: ما هر چه بر مسیحیان ویهودیان اعتراض می‌کنیم که کلام شما بر خلاف عقل و فطرت است، سریعا آن‌ها ظاهر را بر خلاف آن حمل می‌کنند و اگر ما نیز چنین کنیم کار ما نیز همانند آن‌ها خواهد بود.
وی گفت: قرآن مجید تاویل را در خصوص عمل، رویا، قرآن و آیه مبارکه به کار برده است؛ البته گاهی در برخی از موارد آیات متعدد است؛ این تاویل، تاویل تکوینی است و ارتباطی به تشریع ندارد.
آیت الله سبحانی یادآورشد: باید همه این مسایل را به ریشه اصلی خود برگردانیم ولو سه مورد اول تکوینی است و چهارم یعنی آیه مبارکه تشریعی است ولی باید همه این مباحث را به ریشه برگردانیم.
وی افزود: در مساله عمل باید گفت که در داستان حضرت خضر (ع)، سه عمل به ظاهر خلاف انجام شد که اولین آن سوراخ کردن کشتی بود و مرحله دوم کشتن نوجوان بیگناه بود و سومین کار نیز ساخت یک دیوار بود که هر سه مورد نیز مورد اعتراض حضرت موسی (ع) قرار گرفت.
این مرجع تقلید بیان کرد: حضرت خضر (ع) بیان کرد که تمام این اعمالی که در ظاهر زننده است، باید به واقع برگردانی و مصلحت آن را ببینی؛ سپس به حکمت هر سه این موارد اشاره کرد.
وی گفت: درباره رویا نیز روایات فراوانی وجود دارد؛ نخست رویای حضرت یوسف (ع) است؛ حضرت یوسف (ع) پس از بیان خواب‌های زندانیان، ریشه خواب‌ها برای سوال کنندگان بیان کرد که این مساله همان تاویل است، زیرا ایشان ریشه‌های این خواب را برای آن‌ها بیان کرد.
آیت الله سبحانی با اشاره با صور تاویل در خصوص قرآن، تصریح کرد: تاویل کتاب، واقعیات قرآن است که قرآن از هزاران موضوعی که چشم ما ندیده است خبر می‌دهد، ولی همه این موارد برای ما یک رویا است؛ از جمله بهشت و جهنم وبرزخ و...؛ به قول علامه، الفاظی داریم که از عالم ماده گرفته‌ایم؛ پس روزگاری که در معاد محشور می‌شویم، تاویل قرآن را با آن چشم اخروی خود می‌بینیم.
وی افزود: قرآن کریم بیان می‌کند که همه این افرادی که منکر هستند، الفاظ و مفاهیم را در آخرت درک می‌کنند؛ در واقع، در آخرت، واقع قرآن بر ما مجسم می‌شود؛ در این چهار مرحله تاویلات تکوینی است و کاری به تشریع ندارد.
این مرجع تقلید بیان کرد: در یک مورد، این تاویل، جنبه تشریعی است که باید در آنجا لفظ را بیان کنیم که شامل آیات متشابه است؛ متشابه به آیاتی برمی گردد که هنوز ظهور مستقر ندارند؛ اگر ظهور مستقر داشته باشند، محکمات نام می‌گیرند.
وی گفت: تاویل تشریعی تنها در آیات متشابه است؛ برای شناخت این مساله باید حتما در آیات دقت کنیم و آیات محکم را مطالعه کنیم و تزلزل آیه را به صورت مستقر بازگردانیم.
آیت الله سبحانی یادآورشد: وهابیت با اشتباه خود در این مسایل خداوند را در عرش بردند و در تختش نشسته است و این تخت مانند تخت چوبی به خاطر سنگینی خدا، صدا می‌دهد.
وی افزود: از اول تا آخر کتاب تفسیر فخر رازی، وی از جبری‌ها دفاع می‌کند؛ هر آیه‌ای که بویی از جبر داشته است سخن پراکنی می‌کند؛ آن‌ها در این خصوص فتنه‌گری می‌کنند و ما می‌توانیم با آیات محکمه این مسایل را پاسخ دهیم.