شهرک امام حسین(ع)؛ منطقه‌ای بدون حمل ونقل عمومی، مرکز درمانی، کلانتری و آب شرب

ایلنا:شهرک امام حسین(ع)، منطقه ای از استان قم است که حتی برخی از امکانات اولیه شهرنشینی را نداشته و مردم آن با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند.

به گزارش خبرنگار ایلنا در قم، شهر را باید دارای پیشینه‌ای بیش ازهفت هزار سال دانست که بافاصله اندکی ازانقلاب نوسنگی، باتغییر شکل تدریجی جماعت‌های روستایی دائم، در خاورمیانه ظاهرمی‌شود و به صورتی پیوسته، تاامروز، گسترش می‌یابد به نحوی که امروزه، به شکل زیست غالب بشری درآمده و درآینده‌ای نه چندان دور، شاید که به تنها شکل زیست انسان‌ها تبدیل شود.

ازطرفی، رشد چشمگیر شهرنشینی همراه باگسترش شهرها از نظر وسعت و افزایش جمعیت، باعثایجاد بافت ها و ترکیب های مختلف شهری شده است.

شهرها به دلیل تفاوتهای ساختاری، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی به بخشهای مختلفی تقسیم شده اند و ناهماهنگی فضایی و عدم تعادلها را نشان میدهند؛ گویی در عین مشاهده یک یا چند شهر، به قول دیویدهاروی با شهر سرد و گرم، شهر ثروت و فقر و همین طور شهر حاشیه و مدرن روبرو هستیم.

در استان قم، ماجرای شهر نشینی از همین قرار است، منطقه ای معروف به محله افراد مرفه بوده و مناطقی هم معروف به فقیرنشین ها که به اصطلاح «پایین شهر» هم می گویند؛ یکی از همین مناطق بسیار محروم شهر که از منطقه «نیروگاه» هم فقیرتر است، محله ای معروف به «شهرک امام حسین(ع)» می باشد. در ادامه این گزارش گفتگویی با چند تن از ساکنان این منطقه تهیه کرده ایم که از خاطر مخاطبان گرامی می گذرد.

پروژه های نیمه تمام معضلی بزرگ

حسین رضایی، اولین نفری است که در یک عصر پاییزی در بوستان شهریار با او به صحبت می نشینم، مشغول صحبت که می شوم، ازتخصصش درحسابداری میگوید و اینکه یکسال است پس از اتمام خدمت سربازی با مدرک لیسانس حسابداری بیکاربوده و برای کسب روزی حلال با وانت پدرش میوه مورد نیاز مردم را تامین می کند.

او، نبود فرصتهای شغلی در منطقه به خاطر در حاشیه بودن را از مشکلات مهم منطقه دانست و گفت: اگر در این منطقه امکان ایجاد خیابان استراتژیک و مهمی بود، قطعا منطقه رونق یافته و مردم هم از قبال آن گذر دوران می کردند.

وی افزود: البته یکی ازطرح های این منطقه که سالهاست مردم منطقه را آزارمیدهد، پروژه خیابان کارگر است که قرار بود گسترش یافته و با اتصال به خیابان کشاورز، شاه‌راه مهمی شود ولی با اینکه بسیاری ازتملک‌ها انجام شده ولی کاری هنوز انجام نشده است.

وی، البته در همین زمینه به پروژه ناتمام زیرگذر میثم هم اشاره و گفت: این پروژه نیزکه با هدف خروج این منطقه از بن بستی در نظرگرفته شده، سالهاست که مردم منطقه را رنج می دهد.

منطقه‌ای بدون حمل ونقل عمومی

خانم طاهره شفیعی، خانه دار بوده ونفر دومی است که با او درخصوص مشکلات شهری، شهرک امام حسین(ع) سخن می گوییم؛ ابتدا بیش از هرکلامی زبان انتقاد به سوی اتوبوسرانی برده و از نبود خط اتوبوس برای این منطقه گلایه می کند.

وی افزود: اهالی این منطقه برای رفت و آمد شهری با مشکل بزرگی مواجه بوده و نمی توانند تردد آسان داشته باشند.

این شهروند قمی، ادامه می دهد: هرچند خطوط تاکسی درنظرگرفته شده است، اما هرگز تاکسی‌داران درمحل نبوده و به شهرک مجاور(شهرک فاطمیه) که کرایه اش اندکی بیشتر است، می روند.

وی تصریح کرد: اکثریت قریب به اتفاق این محله از افراد زیر خط فقر بوده و حتی درآمدکافی برای کرایه تاکسی هم ندارند.

وی که قریب به ۲۰ سال است ساکن این منطقه می باشد، ادامه داد: در گذشته و حتی در چند سال اخیر هم مینی‌بوس‌هایی برای این مسیر در نظر گرفته شد ولی پس از اندکی آنها نیز جمع آوری شدند.

خانم شفیعی، که گویا بغضی شدید از طرح موضوع داشت، باسوال من، مجبور به سکوت شد؛ وی درخصوص دیگر مشکلات منطقه هم بااندکی مکثابراز داشت: مشکلات این منطقه یکی و دو تا نیست، ولی اگر بخواهم مسئله مهم را بگویم، بحثمدرسه است؛ این منطقه به شدت ازکمبود مدرسه برای تمام مقاطع، مخصوصا مقطع متوسطه و بازهم مخصوصا برای دختران در رنج به سر می برد؛ دانش آموزان دختر این منطقه مجبورند برای تحصیل، به مناطق دیگر شهری بروند که این مهم با وجود نبود سیستم ناوگان اتوبوسرانی بسیار سخت است.

امنیت کلید گمشده منطقه

رضا فرهادی، باظاهری آرام و محاسنی یکدست مشکی، مخاطب دیگر من است؛ اوطلبه بوده و در درس خارج مدرسه آیت الله العظمی گلپایگانی(ره) مشغول به تحصیل است.

او سخن خود را با نبود یک کلانتری برای شهرک امام حسین(ع) آغاز میکند و می گوید: نبود کلانتری در این منطقه به شدت احساس شده و با توجه به فقیرنشین بودن منطقه که عاملی برای برخی از ناهنجاری‌های اجتماعی است، همواره شاهد درگیری‌ها و نزاع هایی، حتی به صورت قومی و قبیله ای درمنطقه هستیم، مشکلی که قطعا با حضور یک کلانتری به راحتی حل خواهد شد.

وی معتقد است: طبق قانون نیز از نظر جمعیتی این مهم قابل پیگیری بوده و درسال ۸۹ و در بازدید استاندار وقت از منطقه، این مشکل مطرح و ایشان دستور ساخت کلانتری را دادند، اما گویا از این دستور تنها خاطره ای به جا مانده است.

وی، گریزی هم به صنف خود زد و ازمشکلات دینی جوانان منطقه به خاطر کمبود مسجد و نبود مکانی برای تجمع آنان گفت و افزود: علی رغم این‌که مردمان این منطقه به خصوص جوانان، از نظر اعتقادی بسیار با ایمان هستند، ولی کمبود مساجد با امکانات مناسب برای فراگیری علوم دین در منطقه، گاه باعثبروز مشکلاتی شده است.

نبود مراکز درمانی و بهداشتی

ناصرجعفری، مغازه دار است؛ شغل اصلی‌اش کشاورزی بوده و اصالتا همدانی است، ولی به قول خودش از سال ۱۳۶۰ در این منطقه ساکن است.

او در خصوص مشکلات منطقه سخن بسیار گفت، ولی تاکید بیشترش بر کمبود مراکز درمانی وبهداشتی بود.

وی گفت: متاسفانه در این منطقه حتی یک درمانگاه کوچک هم وجود ندارد و اگر خدای ناکرده کسی دچار بیماری شود، باید به مناطق دیگر چون نیروگاه برود، هرچند آن مناطق هم بسیار شلوغ هستند.

به گفته وی، حتی دکترهایی هم که به صورت مطب خصوصی به منطقه می آیند، به خاطرکمبود امکانات و فقر مالی مردم، بعد از مدتی به نقاط دیگر شهر می‌روند.

این شهروند قمی، همچنین از خدمات شهری هم گلایه می کند و می‌افزاید: وضعیت خیابان‌ها بسیار نامناسب بوده و همانطور که مشاهده می‌کنید، آسفالت آن نامناسب می باشد؛ ازطرفی نظافت منطقه که در زیبایی و سلامت منطقه و مردم آن تاثیر دارد، وضعیت خوبی نداشته و شاید هر چند ماه یک‌بار، شهرداری یک نفر را برای نظافت خیابان‌ها(البته آنهم در پی اعتراضات مردم) مأمور میکند.

وی نبود مکان مناسب برای تفریح جوانان، همچون سالن‌های ورزشی و پارک‌ها را از دیگر مشکلات شهرک امام حسین خواند و ابرازداشت: البته در چند سال اخیر بوستان‌هایی در منطقه احداثشده، اما بسیار بی‌کیفیت و کم امکانات بوده و از طرفی نا امن می باشند.

مردم حتی دسترسی به آب شرب ندارند

محمدبیات، خیاط است و در خصوص مشکلات منطقه می گوید: در این منطقه امکانات رفاهی زندگی چون بانک، نانوایی و… نبوده و یا بسیار کم است؛ حتی مردم، دسترسی آسان به آب شرب شیرین به خاطر کمبود نازل‌های آب شیرین، ندارند.

وی گفت: این منطقه عملا به یک خوابگاه تبدیل شده است چراکه مردم امکاناتی برای سرگمی ندارند حتی مساجد منطقه هم کمبوده و البته همین مساجد روحانی ندارند که در برخی از این مساجد الان روحانیون غیرایرانی مثل افغانیها نماز می خوانند.

این شهروند قمی، به بازدید محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهور سابق از این منطقه قم اشاره و گفت: وجود دکل‌های انتقال برق فشار قوی از دیگر معضلات این منطقه است که علاوه بر ایجاد مضرات الکترومغناطیسی و خطرات احتمالی سقوط، به منطقه چهره بسیار زشتی داده است؛ امری که درسفر ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد هم بیان شد و ایشان دستور اکید بر ساماندهی آن را دادند، ولی هنوز اقدامی در این زمینه انجام نشده است.

وی، فاضلاب شهری را از دیگر مشکلات این منطقه عنوان و اظهارداشت: هم اکنون به خاطر نبود فاضلاب شهری، بسیاری از پساب‌های خانگی به خیابان‌ها سرازیر شده که علاوه بر ایجاد بوی نامطبوع در منطقه، مشکلات بهداشتی نیز برای ساکنین به بارآورده است.

از اقدامات فرهنگی غافل شده ایم

عبدالرحمن قربانی، شهروند دیگر و از کاسبان محله است؛ وقتی از او در خصوص مشکلات منطقه سئوال کردم، در خصوص مشکلات فرهنگی منطقه سخن گفت و افزود: این منطقه از جمله محله‌هایی است که به محل ساختمان شورای شهر نزدیک است، اما متاسفانه این مهم تاثیری بر منطقه نداشته است.

وی گفت: نبود برنامه های مهم فرهنگی برای شهروندان این منطقه شهر قم، از بزرگترین مشکلات است؛ در صورتیکه برای چنین مناطقی باید شهرداری و نهادهای فرهنگی برنامه‌ریزی‌های گسترده داشته باشند، که وجود همین ساختمان شورای شهر در منطقه می توانست دراین زمینه اقدامات بسیاری انجام دهد.

این شهروند قمی، معتقد است: پرداختن به مباحثو دوره های فرهنگی در منطقه و اهتمام به ساخت فرهنگسراها نیز می تواند در کاهش بسیاری از ناهنجاری های شهری موثر باشد.

در پایان این گزارش که سعی کردیم گوشه ای از محرومیت منطقه را ترسیم نماییم، خاطرنشان می شود، شهرنشینی همراه خود با مسایلی روبرو است که باید همواره مدنظر قرار گیرد که از جمله آن مسئله شهروندی است؛ شهروندی از جمله مفاهیم نوپدیدی است که به طور ویژه‌ای به برابری و عدالت توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژه‌ای پیداکرده است.

مقوله «شهروندی» وقتی تحقق می‌یابد که همه افراد یک جامعه از کلیه حقوق مدنی و سیاسی برخوردار باشند و همچنین به فرصت‌های مورد نظر زندگی از حیثاقتصادی و اجتماعی دسترسی آسان داشته باشند؛ لذا مدیران شهری قم باید بکوشند تا در برنامه ریزی های خود به مناطق محروم توجه بیشتری شده تا فاصله ای کمی با مدینه فاضله داشته باشیم.

گزارش: علی سعادت