آیا مس نفت آینده است؟

عربستان سعودی به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت جهان به‌طور جدی به سرمایه‌گذاری در صنعت مس علاقه‌مند شده است و به دنبال تنوع‌بخشی به پرتفوی خود و کاهش وابستگی به درآمدهای نفت است.

صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF) در سال ۲۰۲۳ شرکت Manara Minerals را با هدف حمایت از توسعه بخش معدن و انجام سرمایه گذاری های بین المللی در حوزه فلزات استراتژیک در چارچوب چشم انداز ۲۰۳۰ تاسیس نموده است و به دنبال توسعه بخش معدن به عنوان سومین ستون اقتصادی عربستان  (در کنار نفت و پتروشیمی) به توافقی با شرکت Vale (یک شرکت بزرگ معدنی برزیلی) دست یافتند و ۱۰ درصد از سهام بخش فلزات پایه این شرکت را خریداری کردند که شامل مس و نیکل نیز می‌شود. همچنین عربستان از طریق صندوق PIF به دنبال سرمایه گذاری ۱۰ درصدی روی معدن دیگ ریکو  (با ظرفیت تولید ۴۰۰ هزار تن مس محتوی و ۵۰۰ هزار اونس طلا در دو مرحله با سرمایه گذاری ۷ میلیارد دلاری - مرحله اول در سال ۲۰۲۸ با ظرفیت ۱۹۵ هزار تن مس و ۲۸۰ هزار اونس طلا به بهره برداری می رسد) در ایالت بلوچستان پاکستان است.

عربستان سعودی قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش معدن داشته باشد. همچنین، به دلیل افزایش تقاضا برای مس در فناوری‌های تجدیدپذیر و خودروهای برقی، این کشور به دنبال بهره‌برداری از منابع معدنی خود و تقویت توانایی‌های معدنی‌اش است. بنابراین، تاسیس این شرکت نشان‌دهنده یک تغییر اساسی در رویکرد کشورهایی است که به منابع نفتی وابسته بوده‌اند و به دنبال تنوع‌بخشی به منابع اقتصادی خود می‌باشند.

همچنین عربستان سعودی در معدن مس جبل سعید از طریق جوینت ونچر با Barrick Gold کانادا فعالیت دارد و در سال ۲۰۲۳، ۶۰ هزار تن مس محتوی معدنی تولید نموده است (کل تولیدات معدنی این کشور حدود ۷۰ هزار تن است) و برنامه های جدیدی برای توسعه اولین کارخانه ذوب و پالایش مس با ظرفیت ۴۰۰ هزار تن در سال با مشارکت شرکت Galencore سوئیس را اعلام نموده است.

گلنکور و شرکت صنعتی سعودی رافد النحاس همکاری خود را برای راه‌اندازی پروژه بزرگ ذوب مس در عربستان سعودی آغاز کرده‌اند. این همکاری شامل توافق‌نامه مهندسی و مجوز استفاده از فناوری است که آغازگر یک عملیات بزرگ ذوب و تصفیه مس است. هدف این پروژه تولید سالانه ۴۰۰ هزار تن صفحات مس کاتدی با خلوص ۹۹.۹۹%  است و ارزش آن حدود ۵.۵ میلیارد ریال سعودی (معادل  ۱.۵ میلیارد دلار آمریکا) تخمین زده می‌شود. این پروژه اولین کارخانه ذوب مس در عربستانخواهد بود. این کارخانه کانسنگ مس و کنسانتره مس را از معادن داخلی و بین‌المللی تأمین می‌کند. این پروژه با چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی برای بهینه‌سازی استفاده از منابع طبیعی و ادغام زنجیره ارزش از معدن تا محصول نهایی مطابقت دارد. همچنین انتظار می‌رود این پروژه ۱۰۰۰ شغل مستقیم و ۲۵۰۰ شغل غیرمستقیم ایجاد کند و به طور قابل توجهی به اقتصاد محلی کمک کند. ساخت این پروژه قرار است تا پایان سال ۲۰۲۷ به اتمام برسد و تولید آن از اوایل سال ۲۰۲۸  آغاز شود.

میزان مصرف سالانه مس در عربستان در سال ۲۰۲۳، ۲۲۵ هزار تن بوده که عمدتا از کنگو، قزاقستان، روسیه و زامبیا تامین می شود و طبق پیش بینی CRU تا سال ۲۰۲۹، میزان مصرف مس در این کشور به حدود ۳۰۰ هزار تن می رسد.