لزوم نوسازی و تجهیز معادن به ماشین‌آلات پیشرفته معدنی
رئیس تامین و تدارکات داخلی شرکت کاوند نهان زمین گفت: باتوجه به فرسودگی ماشین‌آلات معدنی کشور قطعه‌سازی، ساخت و مونتاژ آن در اولویت قرار گیرد.
به گزارش ایلنا به نقل از سایر رسانه، نوید حاتم‌زاده، رئیس تامین و تدارکات داخلی شرکت کاوند نهان زمین خواستار شد: به‌طورکلی تجهیزات و ماشین‌آلات در صنعت معدنکاری؛ فعالیت‌های حفاری، بارگیری و باربری را انجام می‌دهند. فعالیت‌های دیگر شامل خردایش، ذوب، پالایش و… است. تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی شامل مته‌ها و ابزارهای معدنی، خاکبرها، ماشین‌آلات حفاری، ماشین‌آلات بارگیری و باربری و تجهیزات سنگ‌شکنی، خردایش، آسیا کردن و تجهیزات غربالگری، ماشین‌آلات فرآوری مواد معدنی، نوار نقاله‌های انتقال خوراک، استکرها و بازیابی‌کننده‌ها و تجهیزات پودر کردن مواد معدنی به ذرات کوچک است.
وی افزود: امروزه تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی با کمک تجهیزات فناوری‌های نوین تکامل یافته‌اند که استخراج فلزات و مواد معدنی را از معادن تسهیل‌تر کرده است. فعالیت معدنی بسته به نوع فلزات و مواد معدنی قابل استخراج می‌تواند متفاوت باشد. درحال‌حاضر، دو نوع فرآیند استخراج عمدتاً مورد استفاده قرار می‌گیرد، یعنی استخراج سطحی و زیرزمینی، با هر فرآیند استخراج، تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی مختلفی در دسترس است. به‌طورکلی در سطح جهانی حدود ۶۰ درصد از تجهیزات و ماشین‌آلات معدنی در معادن سطحی، حدود ۳۰ درصد در معادن زیرزمینی و ۱۰ درصد به عنوان تجهیزات جانبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
حاتم‌زاده با تشریح دلایل و لزوم توجه به توسعه و نوسازی ماشین‌آلات معدنی به نکات مهمی اشاره کرده است که باتوجه به اهمیت موضوه متن کامل آن را باهم می‌خوانیم:
رییس تامین و تدارکات داخلی شرکت کاوند نهان زمین افزود: از آنجایی که بخش زیادی از هزینه‌های مربوط به فعالیت در اقتصاد معادن مربوط به تامین، نگهداری و استفاده از ماشین‌آلات می‌شود به همین دلیل، وجود زیرساخت تامین این ماشین‌آلات، مهم‌ترین عامل در توانایی یک جامعه برای تولید معدنی است. دستیابی به ماشین‌آلات از دو مسیر تولید داخلی یا واردات ممکن است که با علیرغم سرمایه‌گذاری سنگین انجام شده در طول دهه‌های گذشته برای تولید ماشین‌آلات معدنی و راهسازی در کشور، میزان حصول به موفقیت تاکنون رضایت بخش نبوده و مصرف‌کنندگان امکان استفاده از تولیدات داخلی در حجم، ظرفیت و قیمت مناسب را ندارند. همچنین به دلیل موانع متعدد در مسیر واردات این ماشین‌آلات، شاهد اضافه تقاضای شدیدی در این حوزه هستیم که با مقایسه قیمت ماشین‌آلات موجود در بازار داخل کشور با کشورهای همسایه، متاسفانه شاهد یک ناترازی و اختلاف قابل توجه خواهیم بود که مطمئنا این موضوع به رقابت‌پذیری کشور در تولید معدنی آسیب می‌رساند.
از طرفی دیگر امروزه کامودیتی‌ها به عنوان مهم‌ترین محرک‌های بازار ماشین‌آلات معدنی در سطح جهانی ایفای نقش می‌کنند. در مقابل روند ادامه‌دار سیاست‌‌گذاری‌ها توسط دولت‌مردان کشورهای درحال توسعه به منظور استقبال از واردات ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی دست دوم و مستعمل به این کشورها به عنوان محدودیت موثر بر روی روند توسعه بازار ماشین‌آلات معدنی نوین در کوتاه‌مدت شناخته شده است.
در مرحله بعدی، با بررسی بیشتر درخصوص فرصت‌های موجود در زمینه به کارگیری ماشین‌آلات معدنی در سال‌های آتی؛ روند تقاضا نشان می‌دهد که در به کارگیری تکنولوژیهای اتوماسیون و همچنین سیستم‌های کنترل از راه دور به عنوان مهم‌ترین فاکتورها در زمینه فراهم شدن فرصت‌های مورد نیاز ایفای نقش خواهند کرد.
ماشین‌آلات معدنی از نظر میزان سرمایه‌گذاری نیازمند صرف مبالغ سنگین و قابل توجه هستند و از طرفی ماشین‌آلات معدنی از نظر هزینه‌های عملیاتی، بیش از ۵۰ درصد هزینه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین هرگونه عدم‌توجه به این بخش و سیاست‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و ناپایدار می‌تواند در طولانی مدت تأثیر غیرقابل جبرانی را به بخش معدن و صنایع معدنی هر کشوری تحمیل کند که کشور ما ایران نیز از این مساله مستثنی نیست.
این درحالی است که در شرایط کنونی، واردات ماشین‌آلات معدنی با بروکراسی سخت اداری روبه‌رو است و ماه‌ها زمان و کار کارشناسی برای گرفتن مجوز واردات و فراهم کردن شرایط واردات چند دستگاه ماشین‌آلات معدنی بایستی توسط بهره‌برداران معادن یا پیمانکاران معدنی صرف شود. با این حال، در صورتی که حتی یک شرکت معدنی پس از طی پروسه پیچیده اداری حتی مجوز واردات چند دستگاه ماشین‌آلات معدنی را نیز دریافت کند، در قدم بعدی با قیمت‌های سرسامآور ماشین‌آلات معدنی دست دوم روبه‌رو است که در مقایسه با متوسط قیمت این دستگاه‌ها در نرم جهانی به طور متوسط ۳۰ درصد بیشتر می‌باشد.
بنابراین با توجه به حجم بالای تقاضای ماشین‌آلات معدنی مورد نیاز کشور در کنار پیش‌برد اهداف تولید ماشین‌آلات معدنی در داخل، می‌بایست مسیر واردات و تامین آنها تسهیل شود. افزون بر این، در اولویت قراردادن قطعه‌سازی، ساخت یا مونتاژ ماشین‌آلات معدنی در داخل نیز در راستای تسهیل تامین ماشین‌آلات معدنی در سال‌های آینده بایستی در اولویت قرار گیرد.
از طرفی یکی از دلایل عقب افتادگی در صنعت ماشین‌آلات معدنی به کارگیری ماشین‌آلات مستعمل کشورهای درحال توسعه، در کشورهای توسعه نیافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، ماشینی که در یک کشور یا حتی مجموعه معدنی به هر دلیل کنار گذاشته شده و دوران استفاده از آن بر اساس تصمیمات مدیریتی به پایان می‌رسد می‌تواند در کشور یا معدنی دیگر با شرایطی جدید هنوز مورد استفاده قرار گیرد. این جابه‌جایی‌ها نه تنها در یک منطقه یا استان و یا کشور صورت می‌گیرد که در سطح بین‌المللی هم با توجه به سطوح مختلف پیشرفت‌های علم و تکنولوژی و حقوق اجتماعی در حال جریان است و سازوکارهایی هم برای آن ایجاد شده است. این سازوکارها ایجاب می‌کنند ماشین‌آلاتی که در یک کشور به دلیل بالا بودن استانداردها و به خصوص بها دادن به ارزش زمانی انجام پروژه‌های دوره‌ا‌ی استفاده کوتاه و کمتر از ده سال دارند به کشورهای توسعه نیافته، عقب مانده و فقیر که خود را ملزم به رعایت استانداردهای بین‌المللی نمی‌بینند و هزینه‌های بالای پنهان استفاده از این قبیل ماشین‌آلات را می‌پردازند و زمان اجرای پروژه‌ها هم چندان مورد توجه نیست و از طرفی توان خرید ماشین‌آلات نو را ندارند منتقل شوند.
پیشنهادات مدنظر در راستای تامین ماشین‌آلات معدنی کشور:
سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی عملیاتی در راستای بازسازی و تعمیر اساسی ماشین‌آلات مستعل موجود در کشور و رفع فرسودگی ناوگان ماشین‌آلات معدنی.
– تشکیل کارگروه ویژه مشتکل از نمایندگان بخش‌های خصوصی در راستای واردات ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی بصورت مدیریت شده به منظور حذف واسطه‌گری و افزایش چند برابری قیمت ماشین‌آلات معدنی وارداتی و تشکیل کارگروه ویژه در راستای ارزیابی توان واقعی تولیدکنندگان داخلی به منظور برنامه‌ریزی جهت حمایت از تولید داخل و رفع محدودیت‌های ایجاد شده توسط برخی از تولیدکنندگان داخلی
– تسهیل بروکراسی سخت اداری و حذف قوانین و آیین‌نامه‌های دست‌وپاگیر مرتبط با تامین ماشین‌آلات معدنی.
واردات ماشین‌آلات معدنی با سن پایین‌تر از دوره چهارم در اولویت قرار گیرد.
سیاست‌گذاری در راستای برنامه‌ریزی جهت تامین ارز و منابع مالی مورد نیاز واردات ماشین‌آلات معدنی.
حقیقت امر این است که در کشور ما با توجه به وجود مشکلات متعدد مانند؛ عدم توان شرکت‌های داخلی در تولید تراک‌ها، علاقه‌مندی شرکت‌های بهره‌بردار معادن به واردات تراک‌های دست دوم، نبود نقدینگی و پایایی تحریم‌ها در سال‌های گذشته زمینه را برای واردات تراک‌های با کیفیت بالا و مستعمل نشده فراهم نکرده است. همین مساله به نوعی بر بهره‌وری معدنکاری در معادن ایران تاثیرگذار بوده است. شاید یکی از اصلی ترین دلایل این مساله، وجود تفاوت معنادار بین قیمت نو و کارکرده تراک‌های معدنی است.
به عنوان یک فعال در یکی از شرکت‌های حوزه معدن و صنایع معدنی امیدوارم تا با برداشته شدن موانع موجود بر سر راه واردات ماشین‌آلات معدنی بتوانیم سهم خود را در میزان بهره‌وری در این حوزه افزایش دهیم.
