در گفت و گویی با دو کارشناس و فعال رسانه‌ای صنعت فولاد مطرح شد:
نقش رسانه‌ها در ارتقا و توسعه صنعت فولاد/ الزامات تحقق تولید 55 میلیون تن فولاد
به گزارش ایلنا، فولاد یک صنعت پولساز، استراتژیک و در عین حال توجیه‌پذیر در کشور است و شرکت‌های شاخصی در این صنعت به فعالیت می‌پردازند. پیرامون وضعیت فولاد و نقش رسانه‌ها در ارتقا، توسعه و تولیدات فولادی و جایگاه آن در کشور با دو کارشناس و فعال رسانه‌ای صنعت فولاد به گفت و گو نشسته‌ایم.
ظرفیت 40 میلیون تن
محمد‌رضا بالیده، سردبیر ماهنامه‌ی پردازش که در زمینه‌های تخصصی صنایع فلزی و معدنی اخبار و تحلیل‌های صنایع آهن و فولاد، آلومینیوم، مس، سرب و روی و.... را ارائه می‌دهد، در گفت و گو با خبرگزاری ایلنا عنوان می‌کند: حجم زیادی از ثروت ملی صرف احداث کارخانجات نورد شده که بیش از نیاز کشور است و عملا با این تعداد نیروی انسانی مشغول به کار و حجم زیاد سرمایه‌گذاری که صورت گرفته اگر از ابتدا وضعیت را با چشم‌انداز اصولی مدیریت می‌کردیم صنعت فولاد به این سرنوشت دچار نمی‌شد.
برای ارزیابی دقیق صنعت فولادی بهتر است نگاهی به حدود 45 سال پیش یعنی ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی بیندازیم که در چه وضعیتی بودیم و در حال حاضر با چه شرایطی رو به رو هستیم. در زمان پیروزی انقلاب، کل تولید فولاد کشور در حد چند صد هزار تن بود و بیشتر نیاز کشور در مقاطع فولادی، از خارج کشور وارد و تامین می‌شد از همین رو می‌توان به تیرآهن‌های ساختمان‌های قدیمی که نشان و علامت کارخانجات بزرگ اروپایی نقش بسته است اشاره کنیم. خوشبختانه در طول چند دهه‌ی اخیر صنعت فولاد کشور شاهد رشد و پیشرفت زیادی به لحاظ کمی بوده است به نحوی که بر اساس برنامه‌ی چشم انداز «1404» قراردادی بر اساس 55 میلیون تن ظرفیت و به احتمال زیاد 50 میلیون تن تولید همراه خواهد بود.
وی افزود: در حال حاضر ظرفیت نصب شده‌ی فولاد کشور 40 میلیون تن می‌باشد ولی تولید فعلی با بیش از 30 میلیون تن همراه است در برخی شرایط افزایش یا کاهش پیدا می‌کند.
بالیده اضافه کرد: در ابتدا بیشتر کارخانجات نورد احداث شدند که اکثریت با هدف صادرات احداث شده‌اند در ادامه نیاز به شمش باعث احداث کارخانجات تولید شمش شد و همواره در پی آن تولید آهن اسفنجی صورت گرفت. به واسطه‌ی احداث کارخانجات نورد میزان نیاز سرمایه‌گذاری و تکنولوژی نسبت به ابتدای زنجیره کمتر شده است. حجم کارخانجات نوردی که در کشور احداث شده بیش از میزان خوراکی است که در کشور به صورت بالقوه یعنی، بیش از سنگ آهن، کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی که در کشور تولید می‌شود
سردبیر ماهنامه‌ی پردازش عنوان کرد: در عرصه و رقابت بین المللی، صادرات میل‌گرد کار دشوار‌تری است و صادرات محصولات میانی زنجیره فولاد از جمله شمش، گندله، آهن اسفنجی و حتی کنسانتره، ساده‌تر و تقاضا برای این‌ها بیشتر است.
بالیده شرح داد: مسابقه‌ای بین کارخانجات در حال برگزاری است که هدف این رقابت، رکورد‌شکنی تولید و افزایش ظرفیت کارخانجات از یکدیگر است و عامل کیفی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد به همین خاطر از آن به عنوان رقابت ناسالم یاد می‌کنند.
وی گفت: برخی مسئولین امر معتقدند، ما لازم نیست شمش تولیدی را به کارخانجات نورد ارائه دهیم بلکه می‌توانیم شمش یا آهن‌اسفنجی را صادر کنیم اما کارخانجات نورد بر این باورند که با چشم‌انداز مثبتی که در کشور و حجم زیاد معادن سنگ‌آهن، کارخانجات شمش و آهن‌اسفنجی که دارا هستیم کارخانه‌‌ی خودمان را احداث کردیم. چون سالهای اخیر همواره تمرکز را روی تولید کمی گذاشته بودیم و هدف فقط افزایش ظرفیت و تولید بوده است.
بالیده ادامه داد: کشورهای صنعتی که تولید‌کننده فولاد هستند انرژی بیشتر را صرف فولادهای خاص اعم از، فولاد زنگ‌نزن و فولاد آلیاژی می‌کنند به عنوان مثال کشور آلمان بیش از 20 درصد تولید فولاد یعنی بیش از یک پنجم فولادشان فولاد آلیاژی است چون ارزش افزوده‌ی فولاد آلیاژی چدین برابر فولادهای عمومی و ساختمانی است که ما در کشور تولید می‌کنیم. البته ما در صنعت پتروشیمی هم با این مشکل مواجه هستیم که علی‌رغم بالا بودن حجم پتروشیمی، دسته‌ای از پتروشیمی که ارزش افزوده‌ی پایین تری دارد را تولید می‌کنیم به عنوان مثال، در کشورهای غربی حجم محصولات پتروشیمی شاید کمتر باشد اما عموما آنهایی را تولید می‌کنند که ارزش افزوده‌ی آن چندین برابر محصولات پتروشیمی ما می‌باشد که این امر به خاطر توجه کمتر ما به عامل کمی نسبت به کیفی بوده است.
وی اضافه کرد: مفاهیم جدیدی اعم از، دیجیتال‌سازی در صنعت فولاد و صنایع معدنی از جمله فولاد سبز در صنعت فولاد رایج شده که رسانه‌ی تخصصی مانند پردازش طی چند سال اخیر، تبلیغ و ترویج داده‌اند.
بالیده با شاره به اینکه مدیران صنعتی کشور بنا بر دلایل متعدد به شدت دچار روزمره‌گی هستند گفت: به همین خاطر از تحولات بین المللی کمتر مطلع می‌شوند و این رسانه‌های تخصصی هستند که وقایع بین المللی را برای مخاطبین ایرانی، مدیران و کارشناسان ارائه می‌دهند و آن‌ها را از وقایع مطلع می‌کنند بنابراین، تصمیم‌گیری‌های بهینه‌ای که در صنعت فولاد و صنایع معدنی کشور رخ داده را مرهون رسانه‌های تخصصی در صنعت فولاد هستند البته رسانه‌های عمومی هم می‌توانند با انتشار و ارائه‌ی اطلاعات منجر به تصمیم‌گیری بهینه و حتی از اتخاذ تصمیم نادرست مدیران جلوگیری کنند.
وی اعلام کرد: به جز تعداد معدودی از کارخانجات و حتی شرکت‌های بزرگ و متوسط که به اهمیت نقش رسانه در توسعه و افزایش تولید واقف هستند، عموم واحدهای صنعتی کشور از اهمیت این مسئله قافل هستند که البته در زمان معین بهره‌مند شدند و تصمیم‌گیری بهینه را انجام دادند ولی حاضر به حمایت و پرداخت هزینه نشدند که همین امر به مرور باعث ضرر رسیدن به خود مجموعه می‌شود چون فعالان فرهنگی و رسانه‌هایی که در این عرصه فعالیت می‌کنند قادر به ادامه‌ی حیات در میان‌مدت و بلندمدت نیستند و در نتیجه حجم فعالیت کاهش پیدا می‌کند و از این رو خوراک کمتری به صنایع می‌رسد.
نقش رسانه‌ها در ارتقا و توسعه صنعت فولاد
رضا بیات فعال رسانه‌ای و از مدیران نشریه‌ی پردازش شرح داد: در نمایشگاه اخیری که دست‌آوردهای صنعت و صنایع با حضور و بازدید رهبری صورت گرفت و با تاکید رهبری بر رسانه‌ای شدن آن همراه بود چون رسانه نقش قابل توجهی در تبعین عملکرد صنعت کشور دارد و نباید از آن غافل شد.
بیات با بیان اینکه رسانه‌های تخصصی اصلی‌‌ترین عامل ارتقا، توسعه و تولید فولاد کشور می‌باشند گفت: اگر این رسانه‌ها نبودند چه بسا صنعت فولاد در وضعیت فعلی خوبی نمی‌بود. متاسفانه برخی از مدیران صنایع بزرگ فقط به مقامات بالا گزارش می‌دهند و از برقراری ارتباط با رسانه‌های تخصصی پرهیز می‌کنند.
وی افزود: افرادی که برای رسانه‌های کشور تصمیم‌گیری می‌کنند متاسفانه تجربه و سابقه‌ی کار با رسانه را ندارند و واقف به مشکلات نیستند. رسانه برای توسعه، نیازمند است تا به بعد بین المللی دستیابی پیدا کند چون در رسانه‌ی کشور کمتر شاهد این موضوع بودیم. البته برای بین المللی شدن ابزار و ادواتی از لحاظ قانونی، مالی و توانمندی‌های فردی نیاز است که نیاز است تا وزارت ارشاد حامی موارد ذکر شده باشد ولی متاسفانه تا به امروز شاهد هیچ‌گونه برنامه‌ریزی برای توسعه رسانه و ارتباط‌گیری نبوده‌ایم.
بیات با بیان این که متاسفانه برخی از شرکت‌های بزرگ اقدام به راه‌اندازی نشریه و رسانه‌های داخلی می‌کنند گفت: این امر منجر به جلوگیری از فعالیت نشریه‌ها و رسانه‌های خصوصی می‌شود. چون باور‌پذیری اخبار توسط رسانه‌های مستقل در نزد مردم نسبت به نشریه‌ای که وابسته به مجموعه‌ی دیگر بیشتر است.
صنعت فولاد کشور در حال حاضر با مشکلات و چالش‌هایی مواجه شده است که اگر به این چالش‌ها توجه نشود در آینده می‌تواند برای صنعت فولاد مشکل‌ساز باشد عناوینی از جمله، بحث لوجستیک، احداث زیر ساخت‌ها که میلیاردها دلار بر اساس سند چشم‌انداز نیاز به سرمایه‌گذاری دارد همچنین احداث اسکله‌ها و بندرگاه‌های مناسب برای ورود و تهیه‌ی سنگ‌آهن باید اکتشافات صورت گیرد که البته با اکتشافات اخیر بخشی از این مورد افزایش پیدا کرده اما هنوز با سطح مطلوب بسیار فاصله داریم.
این فعال رسانه‌ای افزود: قابل توجه است در تولید فولادهای خاص از جمله، فولاد آلیاژی، فولاد سبز (کربن صفر) و همچنین فولادهای زنگ نزن با چالش رو به رو هستیم.
بیات گفت: متاسفانه عدم توجه به موضوع اکتشاف در کشور ما صنعت فولاد کشور را تحت تاثیر قرار داده است به عنوان مثال در بخش سنگ‌آهن و دستیابی به مواد اولیه با محدودیت رو به رو هستیم و روز به روز با کاهش ذخایر معادن این امر ممکن‌ناپذیرتر می‌شود. یکی از معظلاتی که صنعت فولاد با آن دست و پنجه نرم می‌کند ضعف در بحث اکتشاف است چون این امر حاکمیتی می‌باشد و دولت می‌بایست به صورت صد در صدی ورود کند. به همین علت اکتشاف با خلا مواجه شده است که امیدواریم مسئولین فکری برای برطرف کردن این مشکل کنند تا صنعت فولاد کشور در آینده تحت تاثیر این مشکل قرار نگیرد.
وی اضافه کرد: سالها پیش شرکت فولاد ملی ایران را در اختیار داشتیم که متولی تصمیم‌گیری در صنعت فولاد کشور بود ولی در حال حاضر صنعت فولاد کشور متولی خاصی ندارد و سازمان ایمیدرو به عنوان عامل حاکمیتی در تصمیم‌گیری ها نقش چندانی ندارد و بیشتر مشغول امور اجرایی است حتی در حوزه‌ی مس، فولاد و حتی آلومینیوم هم فاقد ستاد تصمیم‌گیری هستیم از همین رو عدم ستاد تصمیم‌گیری باعث شده تا فعالان صنایع فلزی و معدنی با رخداد و رویدادها ناآشنا ماندند.
بیات در پایان گفت: در حال حاضر برگزاری نمایشگاه‌های کشور کاری بیهوده و و هزینه بر است و دست‌آوردی به همراه ندارد و فقط محلی برای دید و بازدید مدیران شده است در حالی که می‌شد با برگزاری نمایشگاه‌های خارجی برای دستیابی به آخرین تکنولوژی‌ها به جهت پیشرفت و رفع موانع صنعت فولادی کشورکمک بزرگی کرد.
