مدیریت ریسک‌های ایمنی و بهداشت در سازمان
در دنیای امروزی ارتقای بهره‌وری برای امکان حضور و ادامه آن در صحنه رقابت، الزامی است. در همین خصوص، وجود محیط‌های کاری ایمن یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های لازم برای رسیدن به بهبود مستمر بهره‌وری به شمار می‌رود.
به گزارش ایلنا، از طرف دیگر با افزایش سرعت توسعه علوم و معرفی مواد و فناوری‌های جدید، هر لحظه معضلات جدیدتری در محیط‌های کاری پدیدار می‌شوند که مطمئناً مقابله با آن‌ها و کنترل ریسک‌های غیرقابل‌قبول آن‌ها، نیازمند آگاهی از رویکردها، شیوه‌ها و تکنیک‌های جدید در این حیطه است. هرچند در دهه‌های اخیر با گسترش پهنه‌های علوم و دست‌یابی به فناوری‌های مدرن، روزبه‌روز از معضلات و گرفتاری‌های انسان کاسته می‌شود؛ ولی کم‌توجهی به اصول بنیادی و اولیه توسعه پایدار باعث شده همچنان تعداد بسیار زیادی در محیط‌های کاری، زندگی روزمره، مسیرهای مختلف، تفریح و… جان خود را از دست بدهند، حجم عظیمی از دارایی‌های سخت‌افزاری از بین برود، صدمات جبران‌ناپذیری بر محیط زیست وارد گردد و یا اعتبار چندین‌ساله سازمان‌ها و حتی جامعه خدشه‌دار شود.
چرا داشتن استراتژیک مدیریت ریسک در سازمان اهمیت دارد؟
1.اثربخشی عملیاتی و تداوم یک کسب‌وکار؛
2.محافظت از دارایی‌های سازمان؛
3.رضایت و وفاداری کارکنان و مشتری؛
4.تحقق منافع و رسیدن به اهداف موردنظر؛
5.افزایش میزان سودآوری.
یکی از برنامه‌های مهم بهبود در حوزه ایمنی و بهداشت در شرکت فولاد هرمزگان، فرایند مدیریت ریسک‌ها بوده که در راستای ارتقای ایمنی و بهداشت کارکنان تدوین و پیاده‌سازی شده است. این فرایند به‌عنوان محور اصلی سیستم ایمنی و بهداشت در سازمان، با شناسایی خطرات و اولویت‌بندی آن‌ها، نقش بسزایی در پیشگیری و کاهش حوادث در محیط کار دارد.
فرایند مدیریت ریسک شامل شناسایی خطرات، ارزیابی ریسک و تعیین اقدامات اصلاحی است که در این خصوص، گردش‌کار شناسایی ریسک‌ها و فرصت‌های عملیاتی از منظر ایمنی و بهداشت تدوین و پیاده‌سازی شده است. فرایند ارزیابی ریسک‌های ایمنی و بهداشت هرساله با مشارکت کارکنان واحدهای سازمان موردبازنگری قرار می‌گیرد و سیاست‌گذاری در خصوص نحوه برخورد با ریسک‌ها مشخص می‌گردد؛ سپس اقدامات اصلاحی لازم در این زمینه تعریف و پیاده‌سازی می‌شوند.
مدل مدیریت ریسک‌های ایمنی و بهداشت در شرکت فولاد هرمزگان:
تعیین دامنه یا محدوده کاری: تعریف پارامترهای داخلی (نقش‌ها و مسئولیت‌ها، خط‌مشی و اهداف، فرهنگ سازمان، منابع و…) و خارجی (محیط سیاسی، اقتصادی اجتماعی و قانونی و…) هنگام اداره کردن ریسک و تنظیم دامنه کاربرد و معیار ریسک برای خط‌مشی در نظر گرفته می‌شوند.
شناسایی ریسک: فرایند یافتن، به رسمیت شناختن و توصیف ریسک‌ها.
تحلیل ریسک: فرایندی برای درک ماهیت ریسک و تعیین سطح آن و پایه‌ای برای سنجش ریسک و تصمیماتی برای برخورد با آن را فراهم می‌سازد.
ارزش‌یابی ریسک: فرایند مقایسه نتایج تحلیل ریسک با معیارهای آن برای تعیین اینکه آیا ریسک قابل‌قبول یا قابل‌تحمل است.
استراتژی برخورد با ریسک‌ها: فرایندی برای تعدیل ریسک‌ها و حصول اطمینان از قرار گرفتن ریسک‌ها در ناحیه قابل‌قبول که از طریق تعریف و اجرای اقدامات اصلاحی متناسب با آن‌ها صورت می‌گیرد.
سطوح مختلف ریسک در سازمان و نحوه برخورد با آن
ریسک غیرقابل‌قبول (High risk): باید اقدامات اصلاحی فوری جهت کاهش سطح ریسک انجام شود و درصورتی‌که نتوان اقدامات فوری جهت کاهش سطح ریسک پیاده‌سازی کرد، فعالیت باید متوقف و راهکارهای اصلاحی به‌صورت ریشه‌ای پیگیری شود.
ریسک متوسط (Medium risk): نیاز است فعالیت تحت کنترل انجام گیرد و اقدامات لازم برای کاهش سطح ریسک تعیین و اجرایی شود. در این حالت ادامه فعالیت در صورت کنترل خطرات بلامانع است.
ریسک پایین (Low risk): سطح ریسک قابل‌پذیرش است، ولی باید بر اقدامات جاری به‌صورت مناسبی نظارت شود (با مواردی همچون بازرسی‌ها و…) تا اطمینان حاصل شود که ریسک تحت کنترل است.
سلسله مراتب برخورد با ریسک
نتیجه‌گیری
ارزیابی ریسک‌های ایمنی و بهداشتی می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در خصوص اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و کنترلی از خطرات در اختیار افراد قرار دهد. بدین ترتیب با تعیین ریسک خطرات و پی بردن به علل ریسک‌ها در واحدهای شرکت، متصدیان و مسئولان امر قادر خواهند بود جهت رفع و بهبود عوامل ایجادکننده ریسک بر اساس اولویت اقدام کنند و همچنین با پیاده‌سازی یک سیستم مدون ارزیابی ریسک می‌توان پیامدها و احتمال خطرات فعالیت‌های شغلی را در سطح سازمان کاهش داد.
با توجه به اینکه نیروی انسانی مهم‌ترین سرمایه شرکت محسوب می‌شود و حوادث ناشی از کار می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیر را به این سرمایه شرکت وارد کند، ارزیابی ریسک می‌تواند گامی مؤثر در مدیریت ایمنی و بهداشت جهت حفظ و صیانت از نیروی انسانی و کاهش حوادث شغلی باشد.
