در جام جهانی انتظار صعود از گروه نداریم
حاج‌رضایی: ضعف تیم ملی مردم را سرخورده می‌کند
ما انتظار نداریم که تیم از گروهش صعود کند. همه دنیا بازی‌های ما را می‌بینند. ما با آرژانتین هم گروه هستیم و اگر کسی هم نخواهد بازی تیم ما را ببیند حتما بازی آرژانتیتن را تماشا می‌کند.
تیم ملی فوتبال ایران یکی از ۳۲ تیمی است که به جام‌جهانی ۲۰۱۴ رسیده، اما به نظر می‌رسد شرایط آماده شدن این تیم با ۳۱ تیم دیگر متفاوت است. در گزارشی به وضعیت و شرایط تیم ملی و تیم های فوتبال ایران در رده های سنی مختلف پرداخته ایم.
به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت ورزش و جوانان، از خردادماه سال پیش که ایران با شکست دادن کره‌جنوبی حضورش را در برزیل قطعی کرد، تا به امروز تیم ملی هیچ بازی تدارکاتی نداشته است. در ماه‌های اخیر بازی با ترکیه، آمریکا، ساحل عاج و روسیه و برگزاری اردو در پرتغال مطرح شده اما هیچ یک از این‌ها به سرانجام نرسیده است. در حالی در بیشتر مواقع بی‌پولی دلیل اصلی لغو شدن این بازی‌ها و اردوها بوده، گفته می‌شود کارلوس کی‌روش، سرمربی تیم ملی هم این تدارکات را به نفع تیم ملی ندانسته و با آنها مخالفت کرده است. نظر کی‌روش این است که تیم ملی با توجه به رقبایش در برزیل با تیم‌های آفریقایی، اروپای شرقی و آمریکای جنوبی بازی داشته باشد. شاید به همین دلیل است که فدراسیون بازی با گینه را در دستور کار قرار داده و کی‌روش هم مخالفتی نکرده است. بازی با گینه تنها تدارکات تیم ملی برای جام‌جهانی است و شاید چند روز قبل از شروع جام هم تیم ملی با یکی از تیم‌های آمریکای لاتین در برزیل روبرو شود دز این میان چند بازی با تیم های اغلب راه نیافته به جام جهانی در دستور کار خواهد بود. این شرایط از نظر بعضی از کارشناسان فوتبال ایران نگران کننده است. امیر حاج‌رضایی یکی از این افراد است. او به خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی وزارت ورزش و جوانان می‌گوید: «ما از ۲۸ خرداد ماه تا به امروز فرصت سوزی کرده‌ایم. در هر حرفه‌ای مبانی‌ای وجود دارد و باید بر اساس آن حرکت کرد. برای حضور در بزرگترین نمایشگاه فوتبال ما باید آمادگی‌های لازم را داشته باشیم که نداریم. بارها از فدراسیون سوال شده که چرا تیم ملی بازی‌های تدارکاتی ندارد. شاید به این سوال پاسخی داده شده باشد، اما منطقی نبوده. ما نه در داخل و نه خارج از ایران بازی‌های تدارکاتی انجام نداده‌ایم و اردویی هم برگزار نکرده‌ایم. الان هم خیلی فرصت نمانده و همه نگران هستیم.»
ایران در جام‌جهانی با آرژانتین، بوسنی و هرزگوبین و نیجریه هم‌گروه است. نگرانی اصلی حاج‌رضایی این است که با بازی‌های ضعیف تیم ملی هوداران این تیم سرخورده شوند: «ما انتظار نداریم که تیم از گروهش صعود کند. همه دنیا بازی‌های ما را می‌بینند. ما با آرژانتین هم گروه هستیم و اگر کسی هم نخواهد بازی تیم ما را ببیند حتما بازی آرژانتیتن را تماشا می‌کند. در شان ملت ما نیست که بازی ضعیف تیمش را ببیند و سرخورده شود. در جام‌جهانی ۲۰۱۰ وقتی کره‌شمالی با هفت گل از پرتغال باخت، مردمش با حس بدی روبرو شدند. ما نمی‌خواهیم این اتفاق برای مردم ایران بیفتد.»
اصلی‌ترین دلیل فدراسیون فوتبال برای انجام نشدن بازی‌های تدارکاتی بی‌پولی است. آنها برای حل این مشکل حتی جلساتی را با مسئولین وزارت ورزش و نمایندگان مجلس داشته‌اند. حاج‌رضایی دلایل دیگر را مهمتر می‌داند: «اینقدر در این فوتبال پول هست که حد ندارد و بی پولی فقط بهانه است. وقتی پرسپولیس برای ۸۵۰ هزار دلار هزینه می‌کند تا یک بازیکن را از کشورهای عربی به ایران برگرداند، تیم ملی نمی‌تواند برای یک بازی دوستانه ۳۵۰هزار دلار هزینه کند؟»
از نظر حاج‌رضایی فدراسیون در انتخاب حریفان تدارکاتی باید شرایط تیم ملی را در نظر بگیرد: «باید حریفانی را انتخاب کنیم که خیلی از تیم ما قدرتمندتر نباشند و بازیکنانمان آسیب نبینند. شرایط آمادگی جسمانی ما با تیم‌های بزرگ دنیا یکسان نیست وباید تعادل را حفظ کنیم. اصل دیگری که باید در نظر داشته باشیم، شبیه‌سازی است. ما در جام‌جهانی با بوسنی هم‌گروه هستیم و باید با یکی از تیم‌های کشورهای شبه جزیره بالکان بازی کنیم. برای بازی با نیجریه با همین تیم گینه هم بازی کنیم خوب است. برای آشنا شدن با سیستم بازی آرژانیتن نیاز داریم با یکی از تیم‌های منطقه آمریکای لاتین روبرو شویم. این کار را تیم‌های بزرگ دنیا هم انجام می‌دهند. در جام‌جهانی ۲۰۰۲ که آلمان با عربستان هم‌گروه بود، با کویت بازی تدارکاتی برگزار کرد.»
در فوتبال حرفه ای دنیا بیشترین سرمایه گذاری و توجه کمیته آموزش، روی تیم ها و مربیان پایه است. کیفیت تاکتیکی که در لیگ های پایه کشور های صاحب فوتبال دنیا به نمایش گذاشته می شود بسیار بالاست و تنها تجربه و بلوغ فنی را کم دارد. بعد ها همین مربیان و همین بازیکنان پایه وارد لیگ های اصلی می شوند اما در ایران، فقط به مربیان اسم و رسم دار توجه می شود که هرگز به تیم های پایه نمی روند.
بازیکن وقتی به تیم بزرگسال می آید باید تکنیک های ابتدایی و تاکتیک های پایه را با خود به همراه داشته باشد که متاسفانه در ایران این گونه نیست و تیم ها وقت و هزینه زیادی را برای آموزش این تکنیک و تاکتیک های پایه می گذارند.
در این راستا اعزام مربیان پایه به کلاس های اروپایی و هم چنین توجه کمیته آموزش برای تعلیم بیشتر مربیان پایه و از همه مهمتر تغییر شیوه آموزشی می تواند راه گشا باشد. در یک کلاس فشرده نمی توان همه علوم را انتقال داد. مادر این کلاس ها بیشتر مسائل را یادآوری می کنیم در حالی که یادآوری اهمیتش کمتر از انتقال دانش است.
آموخته های مربیان ما برمی گردد به کلاس هایی که کمیته آموزش برگزار می کند و آنچه در گذشته در تیم های پایه کسب کرده اند. فوتبال ایران این روزها متناسب با استعدادهایش بازی نمی کند و به شکلی بازی می کند که به بازی گرفته می شود.
در سیاست های غلط همین بس که در فوتبال حرفه ای بیشترین توجه به تیم ها پایه است اما ما اصلا از آموزش مربیان تیم های پایه غافل شده ایم.
تیم فوتبال جوانان زیر ۱۹ سال ایران در بازی های آسیایی میانمار که مهرماه سال ۹۳ برگزار می شود حضور دارد. این تیم که مهدی مهدوی‌کیا را به عنوان مدیرفنی و علی دوستی‌مهر را به عنوان سرمربی در اختیار دارد، چندی پیش در تورنمنت سن‌پترزبورگ(جام جهانی کوچک روسیه) به مقام پنجم دنیا رسید. در این رقابت ها تیم زیر ۱۹ سال کشورمان فنلاند و بلاروس را با اقتدار شکست داد و در حالی که فقط به یک امتیاز برای صعود به نیمه نهایی این مسابقات نیاز داشت از اسلواکی شکست خورد و در گروهش دوم شد که پس از دو برد دیگر برابر اسلوونی و یونان به مقام پنجم این مسابقات رسید.
قرار است دوستی‌مهر(سرمربی) به همراه مهدوی‌کیا(مدیر فنی) حدود ۲۳ رزومه رسیده از بازیکنان ایرانی شاغل در اروپا را در اردویی که در آلمان یا ترکیه خواهد بود، مورد ارزیابی قرار دهند.
تیم فوتبال نوجوانان زیر ۱۷ سال ایران هم در مسابقات جام جهانی ۲۰۱۳ امارات که در پائیز سال جاری برگزار شد، با تساوی برابر آرژانتین و کانادا و پیروزی مقابل اتریش به مرحله یک هشتم راه یافت اما در این مرحله به تیم قدرتمند نیجریه برخورد کرد و با شکست برابر این تیم از رقابت ها کنار رفت.
تیم نوجوانان زیر ۱۶ سال ایران با سر مربی گری مصطفی قنبر پور، که خود را برای مرحله نهایی مسابقات قهرمانی آسیا در تایلند آماده می کند، اخیرا در تورنمنت بین المللی فرنز کاپ که به طور مشترک در کشورهای اندونزی و مالزی برگزار می شود شرکت کرده که موفق شده تیم های جونبوری تایلند، اسپورتینگ لیسبون پرتغال و فرنز یونایتد اندونزی را با اقتدار شکست دهد.
تیم زیر ۱۵ سال ایران نیز که خود را برای المپیک جهانی نوجوانان ۲۰۱۴ در چین آماده می کند، این روزها در تورنمنت زیر ۱۶ سال بلاروس شرکت کرده که در این مسابقات با تیم های زیر ۱۶ سال قزاقستان و گرجستان هم گروه است. تیم زیر ۱۵ سال ایران در این بازی ها حدود یک تا یک و نیم سال از بقیه تیم های حاضر در این تورنمنت کوچکتر است. این حرکت مسوولان فدراسیون فوتبال جای تقدیر دارد زیرا این مسابقات به منزله یک اردوی آمادگی جدی برای تیم فوتبال زیر ۱۵ سال کشورمان به حساب می آید و بازی با تیم های قدرتمند و بزرگتر می تواند به آمادگی این تیم برای حضور در المپیک نوجوانان جهان کمک بزرگی باشد.
امیر حاج‌رضایی در مورد شرایط تیم های پایه فوتبال ایران می‌گوید: «از حق نگذشته، فدراسیون به تیم‌های رده‌های سنی توجه خوبی داشته است. علی دوستی‌مهر در تیم نوجوانان خیلی زحمت کشید. الان هم که سرمربی تیم جوانان است، خوب کار می‌کند. ضعف‌هایی در این رده‌ها داشته‌ایم اما در مقایسه با دوره‌های قبل در رده‌های سنی وضعیت بهتر است.»
تیم فوتبال امید ایران در تلاش است که به المپیک برود. ۴۰ سال است که این اتفاق نیفتاده و همه انتظار دارند در بازی‌های المپیک ۲۰۱۶ برزیل تیم فوتبال هم جز کاروان ورزشی ایران باشد. در بازی‌های المپیک تیم‌های فوتبال زیر ۲۳ کشورها شرکت می‌کنند. در حال حاضر ایران روی تیم زیر ۲۲ سال سرمایه‌گذاری می‌کند تا به این مهم دست پیدا کند. اما اتفاقی که برای این تیم افتاد و نتایجی که این تیم در مسابقات قهرمانی آسیا گرفت، راضی‌کننده نبود. تیم زیر ۲۲ سال ایران در این مسابقات که در عمان برگزار شد، با یک برد، یک شکست و یک تساوی نتوانست از گروهش صعود کند. اما مهتر از آن استعفای علیرضا منصوریان از سرمربیگری این تیم قبل از شروع بازی‌ها بود. منصوریان معترض بود که باشگاه‌ها بازیکنانشان را در اختیار تیم قرار نمی‌دهند و بدون بازیکن هم نمی‌شود نتیجه گرفت. حاج‌رضایی که هم حق را با منصوریان می‌داند و هم با باشگاه‌ها، معتقد است که فدراسیون باید برنامه‌ریزی بهتری داشته باشد: «منصوریان حق داشت که استعفا بدهد. مربی بدون بازیکن نمی‌تواند موفق باشد. باشگاه‌ها هم موضع درستی داشتند. به هر حال آنها هزینه کرده‌اند تا در لیگ نتیجه بگیرند. وقتی باشگاه به لیگ دسته پایین‌ترسقوط می‌کند، فقط بحثفنی و حیثیتی مطرح نیست. باشگاه میلیاردی هزینه می‌کند و با سقوط به دسته پایین‌تر باشگاه هفت یا ۱۰ میلیاردی به باشگاه دو، سه میلیاردی تبدیل می‌شود. اگر فدراسیون برنامه‌ریزی درستی داشته باشد و برنامه‌ها تداخل پیدا کند، این مشکلات پیش نمی‌آید. همه کشورهای صاحب‌نام دنیا در همه این مسابقات شرکت می‌کنند بدون اینکه مشکلی پیش بیاید. فوتبال بر سه اصل مدیریت، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری است. هر یک از این اصول با مشکل روبروشود، کل برنامه‌ها به هم می‌ریزد.»
