ایمانی: مدیریت صحیح فضای مجازی نسل جوان را به سمت الگوی صحیح سوق می‌دهد/ اسماعیل‌تبار: گوشی هوشمند کاربر هوشمند می‌خواهد/ حاتمی: حذف اینستاگرام معضلات و مشکلات روانی موجود را حل نمی‌کند

به گزارش ایلنا از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، بیست و نهمین جلسه از سلسله نشست‌های نقد و اندیشه با موضوع «نمایش خوشبختی در فضای مجازی» با حضور سعید ایمانی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، معصومه حاتمی، فوق دکتری روانشناسی سلامت و مدرس دانشگاه، مهدی اسماعیل‌تبار روانشناس  و با اجرای احسان محمدی روزنامه‌نگار و فعال فضای مجازی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

معصومه حاتمی، فوق دکتری روانشناسی سلامت و مدرس دانشگاه در این نشست با بیان اینکه همه انسان ها به تایید دیگران نیاز دارند، گفت: در قدیم افراد برای دیده شدن زمان بیشتری صرف می کردند ولی امروز فضای مجازی تایید دیگران را سرعت داده و صبر افراد را کم کرده است.

وی با تشریح اینکه جامعه فعلی ما دچار سه معضل اساسی شده است ، افزود: نمایش مصرف گرایی، تن آسایی اقبال گرایانه و نمایش ثروت از معضلات جامعه امروز ما هستند.

حاتمی با اشاره به اینکه وقتی برای تایید دیگران به فضای مجازی پناه برده می شود یعنی فرد از لحاظ بلوغ عقلانی ضعف دارد، گفت: حضور و نمایش در این فضا اگر همراه با تعادل باشد درست است، مشکل از آنجایی شروع می شود که کار به رقابت ناسالم و نمایش کاذب کشیده شود.

حاتمی با اشاره به قانون جز به کل گفت: وقتی یک عکس از زندگی فرد را به کل زندگی او تعمیمم می دهیم که او خوشبخت است این اشتباه است زیرا یک پازل یا برش از زندگی او را دیده ایم. نسل امروز تصور می کند که این عکس نمای کلی زندگی افراد است ولی اینطور نیست. به همین دلیل است که نباید ظاهر زندگی دیگران را با باطن زندگی خودمان مقایسه کنیم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه حذف اینستاگرام و بستن آن معضلات جامعه را کم نمی کند، تصریح کرد: باید معایب این صفحات را شناسایی کنیم و با آگاه سازی جامعه آسیب های آن را کم کنیم.

فضای مجازی افراد را از  خویشتن نوازی به سمت دیگر نوازی سوق داده است

وی با اشاره به اینکه پژوهش ها نشان می دهد وقتی یک فرد یک زندگی خاص را به نمایش می گذارد، یک آرزو و میل درونی که زندگی واقعی او شبیه آن باشد را به نمایش می گذارد، اظهار کرد: دلیل دوم عدم اعتماد به نفس فرد است که آن را مشروط به تایید دیگران می کند که نشان می دهد از خود رضایت درونی ندارد وخویشتن نواز نیست.

حاتمی ادامه داد: . وقتی اعتماد به نفس من مشروط به بعد عاطفی باشد یعنی من یک اعتماد به نفس ناسالم دارم. یکی از معضلات دنیای مجازی این است که ما را از خویشتن‌نوازی جدا کرده و به دیگر نوازی سوق داده است. همین موضوع باعث ایجاد اختلات روانی می‌شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه خوشبختی یک موضوع نسبی است که از دیدگاه هر فرهنگ و جامعه‌ای تعریف خاص خودش را دارد، گفت: در بسیاری از کشور‌های غربی خانواده‌ها لحظات خوش خود را با دوستانشان به اشتراک می‌گذارند، همین مسئله باعث شده این دیدگاه از طریق فضای مجازی در کشور‌های دیگر همچون ایران شایع شود. سؤالی که پیش می‌آید این است که اگر افراد در واقعیت خوشبخت هستند، چه لزومی دارد که بخواهند آن را در ملا عام نمایش دهند؟ به نظر این افراد متظاهر، در واقعیت نه تنها خوشبخت نیستند بلکه حتی از زندگی‌شان احساس رضایت ندارند.

وی با اشاره به اینکه وقتی به افراد فرصت دیده شدن در جامعه را نمی دهیم آنها به سراغ فضای مجازی می روند، افزود: نمی‌توان گفت نمایش خوشبختی خطاست، بلکه باید گفت اغراق و اصرار در آن خطاست. این افراد یا راه را اشتباه می‌روند و یا خیلی پررنگ می‌روند ولی بیمار روانی نیستند. آنها در فضای مجازی تایید، پذیرش و دیده می‌شوند و اعتماد به نفس را تجربه می کنند.

حاتمی ادامه داد: اگر ما در دنیای واقعی این تاییدات را به او بدهیم، چه ایرادی دارد؟ اگر یاد بگیریم همسر و فرزند خود را تایید کنیم، او دیگر نیاز به تایید در دنیای مجای ندارد.

ضعف شخصیتی باعث نمایش خوشبختی فضای مجازی می‌شود

این استاد دانشگاه با بیان اینکه اگر فرد یک کتاب خوب بخواند و تصویر آن را با دیگران به اشتراک بگذارد کار درستی است، گفت: آنچه اشتباه است مانور و نمایش فیزیولوژی فرد در این فضا است باید به او آموزش بدهیم که خویشتن نواز باشد و پیوندهای او را با دنیای واقعی بیشتر کنیم.

وی با اشاره به اینکه منبع تایید باید اول خویشتن نوازی، پس از آن هم نوازی و در نهایت دیگر نوازی باشد، افزود: دنیای مجازی اختیار چشمی و فیزیکی ما را گرفته است و این را باید درمان کنیم. باید منبع دریافت و تایید را از خود شروع کنیم و بعد هم‌نوازی یعنی از خانواده و در انتها دیگرنوازی را مورد توجه قرار دهیم. باید قبول کنیم که نسل جوان در صفحات مجازی مانند اینستاگرام حضور دارد  و باید با آگاه سازی و آموزش، استفاده درست از این فضا را به او یاد بدهیم.

حاتمی افزود: خوشبختی واقعی مانند گل خوشبویی است که خودش بویش را جار نمی‌زند بلکه این عطر خود در فضا منتشر می‌شود. خوشبختی حقیقی هم اینگونه است. البته ضعف شخصیتی هم باعث نمایش خوشبختی در این فضا می‌شود. اگر فرد سلامت روان داشته باشد دیگر خود را جار نمی زند.

اگر معنویت بیرونی باشد سلامت روان را به خطر می اندازد

معصومه حاتمی، فوق دکتری روانشناسی سلامت و مدرس دانشگاه با اشاره به معنویت در نظریه آلپورت گفت: آلپورت می‌گوید معنویت صد درصد با سلامت روان رابطه نزدیک دارد و بالا آمدن معنویت باعث افزایش سلامت روان و کاهش آن باعث کاهش سلامت روان می‌شود.

وی افزود: از نظر آلپورت معنویت دو بعد بیرونی و درونی دارد. اگر معنویت درونی باشد یک عامل مهم انگیزشی در زندگی فرد است و سلامت روان را بالا می برد ولی اگر معنویت بیرونی باشد و به عبارتی ادای معنویت را در بیاوریم این، سلامت روان را به خطر می اندازد زیرا مدام به فکر این است که نمایش او لو نرود.

حاتمی با اشاره به اینکه در معنویت درونی، فرد تمایل دارد به آن خدمت کند، نه آنکه از آن به نفع هدف‌های دیگر استفاده کند، گفت:. در صورتی که معنویت بیرونی باشد فرد برای رسیدن به اهدافی مانند مقام، کسب پذیرش در جامعه و خانواده، بالابردن اعتماد به نفس و حتی توجیه اعمال خود از آن استفاده می‌کند. به‌زبان ساده معنویت بیرونی یعنی ظاهرسازی و نمایش زندگی دروغی.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه جامعه فعلی ما به سمت نقش بازی کردن رفته است، تصریح کرد: جامعه ما حالش خوب نیست. افسردگی بیداد می کند زیرا ما به‌عنوان مسئول ضعیف عمل کرده‌ایم.

وی افزود: باید از نقش بازی کردن دست برداریم. ما با رفتارهایمان این اثر منفی را به جامعه تزریق کرده‌ایم که معنویت و اخلاق امروز جامعه ما بیرونی و نمایشی شده است و شاید همین اخلاق نمایشی من باعث شده نسل جوان به سمت فضای مجازی روی آورد و به همین دلیل جامعه ترس و استرس دارد.

حاتمی با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین وظیفه همه ما این است که جامعه را با اخلاق‌درونی نزدیک کنیم، گفت: زمانی که اخلاق درونی می شود سلامت روان بالا می رود و دیگر فرد ترس، استرس، اعتماد و خود باوری کاذب ندارد.  وقتی همه چیز اجبار باشد و  بدون علم، دانش و تخصص نسخه می دهیم جامعه را ناخودآگاه به سمت دروغ سوق می دهیم و دروغ یعنی پرتاب شدن و اگر این دروغ درست نشود دنیای فضای مجازی بیشتر در درون ما پیشرفت می کند.