استارتاپ‌ها، جاده‌ای به مقصد گردشگری ۲۰ میلیونی در ایران

ایلنا؛ دنیای دیجیتال، فضای بدون مرز ارتباط و آشنایی است. رشد استارتاپ‌های گردشگری ایران در بستر دیجیتال، نقش مهمی در این زمینه ایفا کرده است. انتشار اطلاعات و تولید محتوای به‌روز و درست از پتانسیل‌های گردشگری در ایران، سهولت تهیه بلیط هواپیما ارزان، رزرو هتل ارزان، مقایسه قیمت و … زمینه‌ساز بهبود شرایط گردشگری برای هر دو دسته گردشگران داخلی و خارجی شده‌اند.

ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور اخیرا درباره اهمیت استارتاپ‌ها در بهبود فضای کسب و کار در ایران صحبت و از تراکنش مالی بیش از 130 هزار میلیارد تومانی استارتاپ‌های ایرانی خبر داد. وی عنوان کرد که از سال 92 تا کنون ۲۸ استارتاپ در حوزه‌های راهنمای شهری و گردشگری، ۱۵ استارتاپ در زمینه خدمات رزرو بلیط هواپیما و ۱۲ استارتاپ نیز در زمینه رزرو هتل به مرحله راه‌اندازی رسیده‌اند که در بستر سایت و اپلیکیشن به مشتریان خدمات می‌دهند. تنوع گروه‌های فعال در این زمینه و امکان رقابت باعث شده، کیفیت خدمات و انگیزه پیشرفت روز به روز بالاتر رفته و شاهد رشد و رونق بیشتری در این حوزه باشیم.

رشد ۶۰۰ درصدی گردشگری داخلی در ۱۰ سال اخیر

برای داشتن یک ارزیابی درست از آنچه در صنعت گردشگری کشور می‌گذرد و فضایی که استارتاپ‌ها در آن فعالیت می‌کنند، بد نیست نیم‌نگاهی به آمارهای ثبت شده داشته باشیم. آمارهای متعددی در حوزه حضور گردشگر در ایران، خبر از رشد حضور گردشگران خارجی می‌دهند که البته درباره میزان آنها بین سازمان جهانی گردشگری با سازمان میراث فرهنگی اختلافاتی وجود دارد. چرا که سازمان جهانی آمار را بر مبنای اقامت در هتل و سازمان میراث فرهنگی بر اساس عبور از مرز محاسبه می‌کنند.

محمد ثابت اقلیدی مدیرکل نظارت و ارزیابی گردشگری در گفتگو با ایسنا گفته است:" در سال ۹۶ جمعیت گردشگران، پنج میلیون و ۱۱۳ هزار و ۵۲۴ نفر بود که در مقایسه با سال ۹۵ با چهار میلیون و ۹۰۱ هزار و ۸۴ نفر مسافر، ۴.۲۳ درصد رشد مثبت را تجربه کرد."

همچنین مقایسه تعداد گردشگران داخلی در 7 بهار گذشته طبق اطلاعات مرکز آمار ایران از رشد 600 درصدی در سال 97 نسبت به سال 87 حکایت دارد.

همچنین طبق گزارش مرکز آمار ایران، در سال 96 حدود ۱۰میلیون و ۵۰۰ هزار نفر با پروازهای داخلی، حدود ۲۴میلیون نفر با قطار و نزدیک به ۱۷۹میلیون نفر از طریق حمل‌و‌نقل جاده‌ای در داخل کشور جابه‌جا شده‌اند. در بخش پروازهای بین‌المللی هم حدود 6 میلیون نفر در پروازهایی یک سر آن ایران بوده، جا‌به‌جا شده‌اند.

خیز بلند برای دستیابی به گردشگری ۲۰ میلیونی

بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان دارد اما با این وجود و علیرغم سیر مثبت چند سال اخیر، گردشگری در ایران هنوز بعنوان یک صنعت شناخته نشده است. بر اساس آمارهای رسمی اعلام شده از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در سال 93 سهم ایران از درآمدهای صنعت گردشگری در جهان بسیار ناچیز و کمتر از یک درصد بوده است. در شرایطی که در همان سال از 188 میلیون نفر گردشگر در جهان، کشور همسایه، ترکیه موفق به جذب 36 میلیون نفر از آنها شد که درآمدی معادل 32 میلیارد دلار برای این کشور به ارمغان آورده است.

در همین سال سیاست‌های جدیدی برای حوزه گردشگری در ایران وضع شد که مهمترین آن "میزبانی ۲۰ میلیون گردشگر خارجی در افق ۱۰ساله" بود که بسیاری مسئولین از جمله رئیس مجلس و وزرای وقت از آن حمایت کردند. هدفی که علاوه‌بر سرمایه‌گذاری خارجی و گسترش زیرساخت‌ها،‌ نیازمند حضور قدرتمندتر بخش‌های خدماتی و از جمله استارتاپ‌هاست.

اولین استارتاپ ویکند گردشگری تهران

در راستای اهداف بلندمدت کشور برای دستیابی به گردشگری ۲۰ میلیونی، از سال 1394 توجه به توسعه صنعت توریسم و نگاه به این حوزه به عنوان راهکار توسعه پایدار و همچنین توسعه زیرساخت‌های اینترنت در کشور، در دستور کار قرار گرفت و توجه ویژه‌تری به عرصه گردشگری شد تا جایی که در خرداد ماه 94 اولین رویداد استارت‌آپ ویکند گردشگری در تهران برگزار شد و بدنبال آن موج گسترش کسب و کار در این حوزه در پایتخت و دیگر شهرهای توریستی ایران راه افتاد.

از آن سال به بعد استارتاپ ویکند گردشگری هر ساله در تهران و در بسیاری شهرهای دیگر از جمله مازندران، تبریز، ایلام، گیلان، مشهد و... با حمایت گروه‌های مختلف برگزار شده است.

رویداد استارتاپ ویکند یکی از حوزه‌هایی است که با پر و بال دادن به ایده‌های خوب حوزه گردشگری می‌تواند قدمی مثبت در رشد گردشگری ایران بردارد. نکته جالب اینکه بیش از 36 درصد از استارت‌آپ‌هایی که در استارتاپ ویکند گردشگری تشکیل شده‌اند، هنوز به فعالیت خود ادامه می‌دهند و بیش از 80 درصد از شرکت‌کنندگان نیز تصمیم به ادامه همکاری با تیم یا استارتاپ خود را دارند.

اهمیت رشد استارتاپ‌های گردشگری در ایران

ورود سالانه 5 میلیون گردشگر به ایران نشان از این دارد که صنعت توریسم از ظرفیت‌های گسترده‌ای برای راه‌اندازی کسب‌وکار برخوردار است. کسب‌وکارهایی که می‌توانند به شکل استارتاپ راه‌اندازی شده و دروازه‌های جدیدی از کسب‌وکارها را به روی اکوسیستم‌ استارتاپی ایران باز کنند.

علی رفیعی، سرپرست معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی تهران در مصاحبه با شنبه‌مگ گفته است که در حال حاضر بیش از ۱۰۰متقاضی در حوزه‌ عرضه و فروش محصولات و خدمات گردشگری یا بازاریابی و تبلیغات و معرفی جاذبه‌های گردشگری به این سازمان رجوع کرده‌اند.

بطور کلی در چند سال اخیر شاهد رشد استارتاپ‌های گردشگری متنوع از فروش آنلاین بلیط و هتل گرفته تا برگزاری تورهای محلی و طبیعت‌گردی برای مسافران داخلی و خارجی هستیم.

دسترسی راحت‌تر به اطلاعات گردشگری و همینطور امکان خرید آنلاین بلیط چارتر و سیستمی و مقایسه قیمت‌ها و همچنین رزرو اماکن اقامتی بصورت آنلاین از اهرم‌های اصلی رشد گردشگری در سالهای اخیر ایران هستند. البته این فضا هنوز بخشهای بکر زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان به تولید محتوای بین‌المللی اشاره کرد. محتوایی که علاوه بر معرفی ایران زمینه‌ساز ایجاد تصویری امن از ایران در بین مردم کشورهای مختلف جهان است.

طبق گفته‌های آرش نورآقایی، دبیر انجمن راهنمایان گردشگری ایران در کنوانسیون جهانی گردشگری که در ایران برگزار شد، ۳۲۰ راهنمای گردشگری با ۵۲ ملیت گوناگون به ایران آمدند. بنابراین هر چه بهتر بتوان پتانسیل‌های ایران با تولید محتوای بین‌المللی نمایش داد، همین افراد می‌توانند گردشگران بیشتری را به ایران بیاورند.

گردشگری پنج ‌بخش اساسی دارد‌: حمل‌ونقل، اقامت، خدمات تفریحی، خدمات رفاهی و راهنمایان تورها که استارتاپ‌های ایرانی در هر کدام از این بخش‌ها به نحوی حضور دارند و موجب رونق گردشگری در ایران شده‌اند. اما هنوز ظرفیت‌های بسیاری برای کشوری که همواره جز 20 کشور جذاب جهان از نظر میراث فرهنگی معرفی شده است، وجود دارد.