لزوم شناسنامه‌دار بودن اپهای داخلی/ ضرورت حرکت تولیدکنندگان نرم افزار ایرانی در راستای رفع نیاز کاربران
تمام نرم افزارهای ایرانی درصورتی که شناسنامه مشخصی داشته باشند و در راستای رفع نیاز جامعه حرکت کنند می‌توانند موفق باشند.
در دنیای امروزی که همواره اقتصاد جهان مبتنی بر استفاده از دنیای وب و فضای مجازی است. به‌التبع نرم افزارهای متعدی نیز در عمل به این امر ایجاد و ساخته شد و طبیعتا به دنبال استقبال از این اپلیکیشن‌ها رقابت نسبی نیز بین آنها شکل گرفت و هرکدام قدم در راه رقابت گذاشتند تا هرکدام بتوانند به منظور کسب قدرت، توجه و موفقیت و ...گوی سبقت را از دیگری پیش بگیرند. برخی اپهای ایرانی نیز برای جا نماندن از این عرصه اقدام به ایجاد و ساخت اپهای مختلفی به منظور رفع نیاز مخاطبان نمودند. با استقبال ایرانیان از این نرم‌افزارهای داخلی به مانند گذشته دنیای غرب که همواره سعی در تخریب توانمندی‌های ایرانی دارند با تبلیغات رسانهای به وسیله گوگل و همراهی برخی از کارشناسان سعی در ایجاد سوء‌ظن در اذهان عمومی و کاربران ایرانی نسبت به اپلیکیشن‌های ایرانی به ویژه روبیکا دارد.
رعایت امانت همواره یکی از موکدات مقامات ایرانی است، همچنان که طبق فرمایشات رهبری در خصوص فضای مجازی؛ «فضای مجازی بدون اختیار ما، از بیرون از اختیارِ ما مدیریّت می‌شود. فضای مجازی چیزی نیست که انسان بتواند مثل یک آب روانی هر جور که می‌خواهد از آن استفاده کند؛ کما اینکه دیگران این آب را به یک سمتی که خودشان می‌خواهند هدایت می‌کنند. آنها دارند این فضا را هدایت و مدیریّت می‌کنند. ما نمی‌توانیم بی‌کار بنشینیم در مقابل آن؛ ما نمی‌توانیم مردممان را که با فضای مجازی ارتباط دارند، بی‌پناه رها کنیم.»
یادآوری این مهم دور از لطف نیست که اگر بهانه دشمنان و غربیان اجازه دسترسی به اطلاعات شخصی از جمله گالری، مخاطبان و غیره... اپهای ایرانی از جمله روبیکا بوده است، آیا مگر سایر اپلیکیشن‌های غیرایرانی مانند واتساپ یا اینستاگرام و غیره... این اجازه دسترسی‌ها را به اطلاعات شخصی نمی‌خواهند؟ بنابراین دستاویز قرار دادن این مسئله بسیار غیرمنطقی به نظر می‌رسد و این مسئله موردی منطقی برای اتهام جاسوسی به اپلیکیشن‌های ایرانی نیست. برای پیگیری این مهم با برخی از کارشناسان به گفت‌وگو نشسته‌ایم؛ در ادامه تشریحی از این گفت‌وگو آمده است:
آنچه که امروز از طرف گوگل درخصوص برخی اپلیکیشن‌های ایرانی مانند روبیکا رخ داده است، یک اقدام یک‌طرفانه و غیرقابل قبول است
مرتضی موسویان، مدیرعامل انجمن سواد رسانهای در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به محدودیت‌های موجود در فضای وب کشور و نرم افزاهای ایرانی و حواشی پیش آمده برای برخی از اپهای ایرانی، گفت: آنچه که امروزه از طرف گوگل درخصوص برخی اپلیکیشن‌های ایرانی مانند روبیکا رخ داده است، یک اقدام یک طرفانه و غیرقابل قبول است. بارها در آمریکا سکوهایی که مشغول به کار هستند، به دلیل نقض حریم خصوصی کاربران جریمه شدند. کما اینکه خود فیسبوک نیز در چند کشور اروپایی طبق قوانین کشورشان جریمه شدند. در مطالعه‌ای که در فیسبوک داشتم متوجه شدم که در این برنامه نیز اجازه دسترسی به اطلاعات کاربران به صراحت خواسته شده است. همچنین بعدها از کاربران خواسته شد که اطلاعاتشان را در اختیار نهادهای امنیتی فیسبوک قرار دهند، بنابراین این یک امر به صورت معمول رایج است.
وی ادامه داد: در مقایسه‌ای که در نرم افزارهای خارجی با نرم افزارهای داخلی داشتیم، متوجه شدیم که روبیکا از درخواست دسترسی کمتری برخوردار است. این برنامه یک سوپراپلیکیشن است که خدمات مختلفی را در اختیار فرد قرار می‌دهد و حتی در صورت استفاده از برنامه‌های زیر مجموعه آن مانند روبینو و کسب و کار در آن نیز می‌توانند درآمد مالی داشته باشند، بنابراین طبیعتا این ترس وجود دارد که این سکوها بتوانند جایگزین اپهای خارجی مانند اینستاگرام و واتساپ شوند.
مدیرعامل انجمن سواد رسانهای افزود: به هرحال برخی از اطلاعاتی که نرم‌افزارها به آن دستیابی دارند می‌تواند در اختیار برخی از نهادها قرار گیرد، به نظر من نوع اطلاعات و نوع حریم خصوصی در جامعه شبکه‌ای امروز تغییر کرده است. بسیاری از سرویس‌ها با در اختیار داشتن اطلاعات کاربر می‌توانند خدمات بهتری را به آنها عرضه کنند و این یک امر طبیعی است. بنابراین نیاز است که نوع زیست ما تغییر یابد.
وی ادامه داد: در یک محیطی که جامعه شبکه‌ای است، اطلاعات به شکل شفاف و قابل دسترس است به همین دلیل باید به گونه‌ای زیست کنیم و اطلاعاتی را در این شبکه‌ها مبادله کنیم که مشکل ساز نباشد. توجه داشته باشید که تعریف حریم خصوصی درحال تغییر است و لاجرم باید برخی از اطلاعات ما در اختیار سرویس دهندگان باشد تا بتوانند خدمات بهتری را ارائه دهند.
موسویان ادامه داد: معتقدم که تحت‌الشعاع قرار دادن نرم‌افزارهای ایرانی به بهانه غیرایمن بودن آنها یک اجحاف در حق اپهای ایرانی است که با اهداف سوء است. از زمانی که آمریکا از سال 1389 یک شبکه ایجاد کرد و پس از یک سال آن را بین المللی معرفی کرد، تلاش کشورهای دیگر مبنی اسکان آن به سازمان ملل را بی‌نتیجه ماند؛ حتی در نشست سال 2005 تونس، این تلاش به اوج خود رسید و رئیس وقت سازمان ملل نیز از این مسئله حمایت کرد، اما باز هم توفیقی حاصل نشد و همچنان زمام رسانه و شبکه رسانهای در اختیار شرکت امریکایی است و امریکا به صورت یک طرفه عمل می‌کند. اخیرا در کتابی که نتایج گروه کارشناسی در آمریکا را منتشر کرده است به مدیران ارشد این کشور هشدار داده که زمان زمام‌داری امریکا به اینترنت بین‌الملل به اتمام رسیده است و همچنین به شبکه ملی که چین روسیه و ایران به صورت ملی ایجاد کرده است نیز اشاره شده است.
وی در ادامه پیشنهاد کرد تا کشورهایی مانند اعضای شانگهای به صورت گروهی با یکدیگر شبکه‌ای بین خود ایجاد کنند تا بتوانند مبادلاتی با یکدیگر داشته باشند و از دسترسی کشورهایی مانند آمریکا به این اطلاعات جلوگیری شود.
مدیرعامل انجمن سواد رسانهای درخصوص کیفیت خدمات در نرم افزارهای ایرانی نیز گفت: اگر بخواهیم درجایگاه مقایسه با یکدیگر قرار دهیم، به هرحال به لحاظ فنی نمی‌توانیم اپهای ایرانی را برابر با اپهای خارجی قرار دهیم. اما نکته‌ای که وجود دارد مسئله حرکت در راستای رفع نیاز کاربران در اپهای خارجی است که مرتب درحال ارائه بروزرسانی مطابق خواست و نیاز کاربران هستند. بنابراین اگر کاربران نرم افزارهای داخلی نیز افزایش یابد، مرتبا نسخه‌های به روز ارائه خواهند کرد.
وی افزود: به جز کشور ما، چین، کره جنوبی، ژاپن و کشورهای دیگر نتوانستند چنین تدبیری داشته باشند و همه از اپهای خارجی و ساخت آمریکا استفاده می‌کنند. این مسئله که کشور ما توانسته است چنین زیرساخت‌هایی ایجاد و توجه کاربران ایرانی را به خود جلب کند بسیار برای من دارای افتخار است. این باید یک افتخار ملی باشد که متخصصان ایرانی نوآوری‌هایی دارند و توانستند هسته زیرساخت پیام رسانهای خود را به صورت مجّزا ایجاد کنند.
موسویان معتقد است که نرم افزارهای داخلی باید در همکاری با یکدیگر خدماتی را ارائه دهند تا کاربران از استفاده سایر اپهای دیگر بی‌نیاز باشند، همچنین باید یک شبکه‌ای ایجاد شود تا در آن مشخص شود که کاربران از چه اپهای داخلی استفاده می‌کنند تا به این سوال که پیام مورد نظر خود را با چه اپلیکیشنی برای مخاطب خود بفرستیم، پاسخ دهد.
مدیرعامل انجمن سواد رسانهای گفت: اگر شبکه ملی بد است، چرا امریکا به آن دسترسی پیدا کرده است، امروزه کاملترین شبکه ملی مربوط به امریکا است و بیشترین کنترل را بر بازار اطلاعات جهان دارد و پس از آن، چین، کره جنوبی و سپس ایران توانسته اند به شبکه ملی دسترسی پیدا کنند. معتقدم که نیاز است که به بلوغ شبکه‌ای برسیم که در عین حال که شبکه بین الملل را در اختیار قرار می‌دهیم، کنترل خود را نیز بر آن داشته باشیم، اما چون فعلا به این بلوغ دسترسی نیافتیم، لذا مجبور به محدود کردن آن هستیم.
در روبیکا جهاد می‌شود
بابک کرباسی، فعال رسانه ای معتقد است: سازندگان اپلیکیشن روبیکا می‌توانستند این وقت و هزینه را صرف ساختن محصول دیگری کنند که با عرضه در خارج از کشور درآمد بیشتری داشته باشند؛ اما با یک کار جهادی و با در نظر گرفتن مسائل معنوی این اپلیکشین را برای راحتی مردم کشور طراحی کردند.
بابک کرباسی، فعال رسانهای در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، عنوان کرد: اپلیکیشن روبیکا به لحاظ ساختاری و اجرایی در شرایطی که تحریم‌ها وجود دارد و پیامرسانها خارجی فیلتر شده است، می‌تواند جایگزین خوبی برای اپلیکشین‌هایی مانند تلگرام، واتساپ یا اینستاگرام باشد.
وی با بیان اینکه تمام نرم افزارها در ابتدای راه با مشکلاتی همراه بوده اند، افزود: تلگرام نیز در ابتدای راه اندازی با مشکلات عمده‌ای همراه بود که با به‌روز رسانی نسخه‌های خود به تکامل رسید. قطعا اپلیکیشن روبیکا نیز به مرور زمان با ارائه نسخه‌های جدید می‌تواند امکانات بیشتر و با خطای کمتری به کاربران ارائه دهد.
وی اظهار کرد: پس از سال 57، جمهوری اسلامی ایران به مرور زمان از سلطه آمریکا خارج شد؛ اما در حوزه اینترنت، کار خاصی صورت نگرفته است. هنگامی که ایران اپلیکشین بومی برای آرامش کاربران طراحی می‌کند، آمریکا دایه دار شده و عنوان می‌کند اپهای ایرانی جاسوس بوده و برای این امر اپلیکیشن های ایرانی را در بازارهای مانند اپ‌استور و گوگل‌پلی حذف می‌کند.
وی ادامه داد: اپلیکیشن روبیکا نیز مانند تمام پیام رسانهای خارجی مثل تلگرام و واتساپ هنگام نصب، اجازه دسترسی به دفترچه تلفن، گالری و دوربین را از کاربر می‌گیرد؛ حال چرا اپلیکشن‌های ایرانی را به عنوان جاسوس می‌شناسند؛ اما اپلیکشین‌های خارجی را نه؟ وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص فضای مجازی گفت: قطعا اپلیکشین‌های ایرانی طبق معنویات طراحی شده و هدف جاسوسی ندارد.
موفقیت اپهای ایرانی در گرو داشتن شناسنامه مشخص و شناسایی نیاز مخاطبان
در ادامه محسن گرامی عضو هیئت علمی دانشگاه، با اشاره به نرم افزارهای ایرانی گفت: روبیکا به عنوان یک نرم‌افزار ایرانی است که نکات و خدمات مناسبی را برای کاربران خود ارائه می‌کند و توانسته است نیاز بسیاری از مخاطبان را رفع کند، بنابراین شائبه بدافزاری آن صحیح نیست و به نظر می‌رسد این شایعات به دنبال تبلیغاتی با اهداف سیاسی بوده است.
وی همچنین درخصوص دسترسی‌هایی که اپهای ایرانی مانند روبیکا به اطلاعات تلفن همراه دارند و اتهام جاسوسی به این اپ ایرانی نیز گفت: امروزه حتی اگر از فروشگاه‌ها نیز خریداری کنیم کمترین درخواستی که از ما دارند ثبت تلفن همراه است و در صورت چرایی آن نیز می‌گویند که می‌خواهند تخفیفات خود را داشته باشند و مشتریان را از آن اگاه کنند. اما برخی از شرکت‌ها این اطلاعات را به دست می‌آورند و تبلیغ می‌کنند. بنابراین دسترسی هر نرم افزاری به این اطلاعات برای عرضه خدمات بهتر به مشترکان است. البته این مطلب بسیار به اهداف سازنده نرم‌افزار و مشترکان دارد که از آن نرم افزار چه انتظاراتی دارند و برای چه نیاز و خدماتی استفاده می‌کنند.
وی تاکید کرد: هم اکنون در تلفن همراه همه ما نرم‌افزارهای مختلفی وجود دارد که هرکدام به اطلاعات متفاوت آن دسترسی دارند که می‌توانند بسیار مخرب نیز باشند. بنابراین اتهامات جاسوسی به اپهای ایرانی به بهانه دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران بسیار غیر منطقی است.
وی در پایان اذعان کرد: تمام نرم افزارهای ایرانی در صورتی که شناسنامه مشخص داشته باشند و در راستای رفع نیاز جامعه حرکت کنند، می‌توانند موفق باشند.
خبرنگار: لیلا محمودزاده
