در گفت‌وگو با تماشاخانه‌داران مطرح شد:
تماشاگران به ساعات نامتعارف اجرای تئاتر اعتماد نمی‌کنند/ تعطیلی ۶ عصر نمایش‌ها، طرحی شکست‌خورده است
برخی از مدیران تماشاخانه‌های خصوصی درباره طرح فعالیت تئاتر پیش از ساعت ۱۸ می‌گویند: از آنجا که خیلی از مخاطبان تئاتر شاغل یا دانشجو هستند، نمی‌توانند در این ساعت از روز به تماشای تئاتر بیایند و در نتیجه با طرحی از پیش شکست‌خورده مواجه هستیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، با افزایش چشم‌گیر آمار مبتلایان و درگذشتگان کرونا در کشور، دور جدیدی از محدودیت‌ها در دستور کار ستاد ملی مقابله با کرونا قرار گرفته است. در جدیدترین ممنوعیت‌های ابلاغ شده، قرار است از بیستم آبان طرح ممنوعیت فعالیت اماکن و مشاغل (به جز گروه یک) در تهران و سایر شهرها اعمال شود.
با اینکه نزدیک به دو ماه از تمدید هفته به هفته تعطیلی تئاتر می‌گذرد، اما با این مصوبه به نظر می‌رسد امکانی برای فعالیت‌های نمایشی قبل از ساعت شش عصر فراهم شده است.
روز گذشته «قادر آشنا» (مدیرکل هنرهای نمایشی) درباره امکان فعالیت تئاترها پیش از ساعت شش عصر به ایلنا گفت: «در پی شرایط جدیدی هم که با طرح موضوع ممنوعیت‌ها پیش آمده، طی دو روز گذشته پیگیری‌هایی انجام دادم که آیا امکان‌پذیر است که ساعت اجرای تئاتر را جابه‌جا کرده و با عقب کشیدن آغاز اجرای نمایش‌ها، آثار قبل از ساعت ۱۸ به صحنه بروند؟ چون سیاست کلی طرح این است که غروب‌ها، شهرها و مراکز استان‌ها خلوت شوند، ما هم پیگیری می‌کنیم تا بر همین اساس برنامه‌ها را پیش ببریم. در این راستا، با مدیران سالن‌های تئاتر هم جلسه خواهیم داشت تا بررسی کرده و ببینیم چطور می‌توانیم برای این یک ماهی که ممنوعیت فعالیت‌ها از ساعت ۱۸ به بعد خواهد بود، یکی دو ساعت زمان اجرای تئاترها را به عقب ببریم.»
اما برای تماشاخانه‌های خصوصی که مدت‌هاست با بحران تعطیلات اجباری سالن‌های استیجاری‌شان دست و پنجه نرم می‌کنند، انتخاب این ساعات «نامتعارف» برای اجرا، چندان خوش نیامده و معتقدند نه تنها گروه تئاتری و مخاطبی به تماشای تئاتر در ساعات صبح تا ظهر تن نمی‌دهد که این تصمیم شبیه به راهکاری برای شانه خالی کردن دولت از عمل به تعهداتش در برابر تعطیلی طولانی‌مدت سالن‌ها و جبران خسارات آنهاست.
«شاهین چگینی» که عضو هیئت مدیره انجمن صنفی تماشاخانه‌های ایران است درباره طرح اجرای تئاتر پیش از ساعت ۱۸ به ایلنا، می‌گوید: «من فکر می‌کنم این اتفاق که مطرح شد، در واقع مصادره مطلوب مصوبه‌ای دیگر بود. آمدند محدودیت ساعتی برای فعالیت مشاغلی دیگر مانند پاساژها و مغازه‌داران ایجاد کنند، در آن نام تئاتر و سینما را هم ذکر کردند و مسئولان وزارت ارشاد آن را اینگونه تفسیر کردند که پس تئاتری‌ها قبل از ساعت شش عصر می‌توانند کار کنند. در صورتی‌که همه می‌دانند طبق عادتی ده‌ها ساله، قبل از ساعت شش در تئاتر و سینما و فعالیت‌های مشابه، خبری نیست.»
چگینی خاطرنشان می‌کند: «تئاتری که تا ساعت شش تماشاگرش را از سالن تخلیه کرده و در آن را قفل کرده باشد، باید ساعت چهار بعد از ظهر به تماشاگر ورود بدهد؛ درحالی‌که خیلی از مخاطبان شاغل یا دانشجو هستند و نمی‌توانند در این ساعت از روز به تماشای تئاتر بیایند. بنابراین بعید می‌دانم اساسا چنین اتفاقی شدنی باشد. برای همین معتقدم این رویکرد وزارت ارشاد، یک اشتباه تاکتیکی بود یا تعمدی که بگویند در سالن تئاتر را بازکردیم و از خود رفع مسئولیت کنند، یا دلایلی دیگر دارد...»
این تماشاخانه‌دار یادآور می‌شود: «مضاعف اینکه این نوع حرف‌ها، گرفتاری‌های حقوقی هم برای ما به دنبال دارد؛ خیلی وقت‌ها از تصمیمات دوستان‌مان در وزارت ارشاد گلایه دارم که پیامدهای تصمیم‌گیری آنها را ما باید به‌طور شخصی جبران کنیم. اغلب تماشاخانه‌داران مستاجرند و صاحبخانه اگر بداند سالن به دستور دولت تعطیل است شاید در تخفیف اجاره کنار بیاید، اما اگر قبل از ساعت شش سالن اجازه بازگشایی داشته باشد اما نه گروهی در این ساعت اجرا برود و نه تماشاگری به سالن بیاید، چطور باید به صاحب ملک توضیح دهیم که مشتری به سالن نمی‌آید؟ باید از ما در برابر وضعیتی که در آن گرفتاریم حمایت کنند.»
چگینی با تاکید بر اینکه «تماشاگر در همان ساعات همیشگی از همان تیر ماه که اجازه بازگشایی سالن‌ها را دادند به تئاتر نمی‌آمد، چه برسد با تغییر نامتعارف ساعت اجرا» می‌گوید: معتقدم اینکه الان بخواهیم با رعایت همان پروتکل‌ها و قبل ساعت شش و تنها با یک اجرای تئاتر، در سالن‌ها را باز کنیم و انتظار تماشاگر داشته باشیم، عملا ناشدنی است که تنها نتیجه‌اش ایجاد چالش‌های بیشتر خواهد بود.»
«مهدی علی‌نژاد» مدیر تماشاخانه «مهرگان» هم با تاکید بر اینکه «تئاتر شغلی نیست که بتواند قبل از ساعت شش عصر فعالیت کند» به ایلنا می‌گوید: «تازه از این ساعت به بعد است که کار نمایش شروع می‌شود. فکر می‌کنم دولت این بازه زمانی را در اختیار تئاتری‌ها گذاشته تا فقط مسئولیت تعطیلی‌ها را از سر خود باز کند. اگرنه این زمان اجرا برای ما هیچ تاثیر و فایده‌ای نخواهد داشت چون نه گروه برای اجرا و نه مخاطب در این ساعات برای تماشای تئاتر به سالن نمی‌آیند. به‌طور کلی با توجه به اینکه در دوره اوج بیماری از نظر تعداد مبتلایان و درگذشتگان کرونا هستیم، قاعدتا بازگشایی سالن‌ها کاری بیهوده است.»
اطمینان از عدم حضور مخاطب در سالن تئاتر در ساعاتی از روز که به آن عادت ندارد، فصل مشترک صحبت مدیران تماشاخانه‌های خصوصی در برابر طرح فعالیت سالن‌ها پیش از ساعت شش عصر است.
«آرش رضایی» مدیر تماشاخانه «آژمان» هم با تائید این نگاه به ایلنا می‌گوید: «خانواده تئاتر تا امروز ضربه شدیدی از تعطیلی اجباری ناشی از شیوع کرونا خورده است و این طرح جدید که می‌گوید تئاترها می‌توانند تنها از صبح تا شش عصر فعالیت کنند، ضربه سخت‌تری خواهد بود. مهم‌ترین دلیلش هم این است که فعالیت گروه‌های تئاتری تازه بعد از ساعت شش شروع می‌شود. ضمن اینکه هیچیک از گروه‌های اجرایی کسی سئانس اول را برای اجرا دوست ندارند و ساعات دیرتر به دلیل پرمخاطب‌تر بودن، مورد پسند هنرمندان است.»
رضایی هم به وضعیت تماشاگران تئاتر اشاره کرده و می‌گوید: «مخاطبان تئاتر اکثرا دانشجو و شاغل‌اند و پیک کاری تئاتر تازه از ساعت شش به بعد شروع می‌شود. آنقدر این پیشنهاد عجیب است که ما اجرای تئاتر از صبح تا ساعت شش عصر را به چشم یک شوخی نگاه می‌کنیم. چون در این صورت گروه‌ها باید از ساعت ۷ صبح تمرین کنند و اجرا از ساعت ۱۲ ظهر باشد.»
این تماشاخانه‌دار معتقد است که انداختن مشکل اصلی شیوع بیماری بر گردن فعالیت‌های هنری از جمله تئاتر و انتخاب راهکارهایی مانند ممنوعیت فعالیت بعد از ساعت ۱۸، اشتباهی بزرگ است. او ادامه می‌دهد: «تا همین الان هم همه محدودیت‌ها برای تئاتر بوده و بیشترین ضربه را شاغلان آن خورده‌اند. درحالی‌که مشکل اصلی نه در تئاتر، که در بازار و مشاغل دیگر است. تئاتر نمی‌تواند آنقدر آسیب جدی به گسترش بیماری بزند. ما بیشتر آسیب‌دیده‌ایم به خصوص اینکه به نظر می‌رسد دست‌کم تا پایان سال با کرونا به همین شدت درگیر هستیم.»
رضایی با اشاره به اینکه به اعتقاد او، فعالیت تئاتر پیش از ساعت شش عصر «طرح شکست‌خورده‌ای است»، تصریح می‌کند: متاسفانه کاری از دست‌مان در برابر تصمیم‌های گاه عجولانه برنمی‌آید. با این شرایط فکر می‌کنم نه تنها به روزهای خوش‌مان نزدیک نمی‌شویم که اتفاق‌های بدتری هم در راه است و می‌ترسم این دوری از فرهنگ و هنر مسئولان، منجر به تعطیلی همیشگی تئاتر شود.»
