در موسیقی دچار تعصب هستیم/کلمه برتر برای نفر اول مناسب نیست

به گزارش ایلنا، حسین علیزاده، عضو هیئت داوران چهاردهمین جشنواره موسیقی جوان در بخش ویژه درباره کیفیت اجراها گفت: امروز، روز نقش خلاقیت است. همه به این عقیده رسیدیم که این بخش چقدر خوب جواب داده است. حتی قضاوت را نیز برای داوران پیچیده‌تر کرده چون راه‌یافتگان به مرحلۀ نهایی خصوصیات خوبی داشتند. 

وی ادامه داد: شرکت‌کنندگان جوان باید بدانند وقتی قبول می‌کنند در مسابقه‌ای شرکت کنند، بالأخره انتخاب محدود است. می‌خواهم بگویم اگر کسی به‌عنوان نفر برتر معرفی شد، واقعیت این است که کلمۀ برتر برای او مناسب نیست، چون سایر شرکت‌کنندگان هم از زاویه‌های دیگر برترند. 

این آهنگساز و نوازنده عنوان کرد: به‌نظرم در طول دورانی که جشنواره موسیقی جوان برگزار شده، ثمراتی داشته است و اشخاصی معرفی شده‌اند که به خانواده موسیقی اضافه می‌شوند و جا دارد در تمام رشته‌ها از آن‌ها به‌عنوان هیئت ژوری استفاده کنند. پیشنهاد می‌کنم این مسئله را در نظر بگیرند که لزوماً نباید تمام اعضای هیئت داوران افراد سن و سال‌دار باشند. در بین جوان‌ها کسانی هستند که فراتر از سن‌شان عمل می‌کنند. 

علیزاده با اشاره به اینکه کرونا می‌تواند روی همه‌چیز تأثیر داشته باشد، اذعان کرد: باید به مسئولین جشنواره تبریک گفت که سرسختانه با این موضوع مقابله کردند و بالأخره جشنواره با هر سختی برگزار شد. واقعاً باید به دوستان جوان نیز تبریک گفت که با وجود سختی‌های زیاد در این جشنواره شرکت کردند. 

وی اضافه کرد: شاید مدت‌های طولانی باید با کرونا زندگی کنیم و باید بتوانیم در این وضعیت خودمان را نجات بدهیم. به نظرم شرکت کردن بچه‌ها در جشنواره و آمدن هیئت ژوری در این شرایط، خود زندگی است. در حال حاضر چیزی در دنیا قابل پیش‌بینی نیست، پس چه بهتر که تسلیم نشویم. 

او در پاسخ به این سؤال که چه توصیۀ فنی‌ای به شرکت‌کنندگان دارید، بیان کرد: قبل از اینکه بخواهیم به شرکت‌کنندگان توصیه کنیم باید خودمان در هیئت ژوری به مشترکاتی برسیم. از قبل در موسیقی ایرانی مشکل بود که نگاه ما به موسیقی چگونه است؟ ولی براساس گذشت زمان و تجربیاتی که به دست آمده، نشان داده شده که اگر ردیف را به‌عنوان میراث در نظر بگیریم باید ببینیم چگونه می‌توانیم از آن بهره‌مند شویم، نه‌اینکه چگونه آن را تکرار کنیم. قبل از اینکه به ردیف به‌عنوان گنجینه نگاه شود، به چشم تعصبی نگاه می‌شود که چگونه تکرار شود. در موسیقی دچار تعصب هستیم که به نظرم نسل جوان مشکلات این تعصب را حل حل خواهد کرد. 

علیزاده گفت: وقتی عنوان سنتی را روی هنرمند می‌گذاریم، مثل نشانی است که می‌تواند همیشه مثبت نباشد. وقتی می‌گوییم فلانی سنتی است، یعنی حاضر نیست با زمان خودش پیش برود یا مثلاً وقتی می‌گوییم طرف اصالت ندارد، یعنی ریشه و پشتوانه ندارد. اگر در جامعه عادی زندگی کنیم، به نظرم در آینده از سنت معنای خوبی خواهیم ساخت. 

او با اشاره به نقش و اهمیت جشنواره موسیقی جوان، اظهار داشت: شخصاً عقیده دارم جشنواره دارد از دانشگاه بهتر عمل می‌کند. البته بسیاری از شرکت‌کنندگان دانشجو هستند، ولی در هر صورت جشنواره اثر خوبی داشته؛ اینکه جوان‌ها آزادانه‌تر نگاه شخصی خودشان را ارائه کنند. 

حسین علیزاده در پایان در رابطه با نحوه برگزاری جشنواره خاطرنشان کرد: از اینترنت بی‌عیب برخوردار نیستیم و واقعاً جریان آنلاین جواب نمی‌دهد. فکر می‌کنم اگر روی جنبه‌های حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی فکر کنیم بهتر است. مسئله آنلاین بودن در کشور ما و با این اینترنتی که گویا نیست، جواب نمی‌دهد و نمی‌توانیم روی این مسئله حساب کنیم. اگر قرار باشد این بیماری حتی گریبان‌گیر برخی از ما شود، باز شخصاً ترجیح می‌دهم جشنواره حضوری باشد تا حق مطلب ادا شود. 

پویا سرایی داور چهاردهمین جشنواره موسیقی ملی جوان دربارۀ کیفیت اجراهای بخش ویژه گفت: واقعاً همه شرکت‌کننده‌ها بسیار توانمند و شانه به شانه هم بودند. بخشی از بسط و گسترش‌ها به هیئت داوران برمی‌گشت چرا که طرز فکرها متفاوت است. آن هم به این خاطر که مبانی جامعی در این حوزه نداریم. کتابی نیست که بگوید باید بسط‌ها به این شکل انجام شود. 

این داور تأکید کرد: بنظرم حق کسی ضایع نشد. از چندین حیث و از چندین زاویۀ دید به آثار شرکت‌کننده‌ها نگاه کردیم و واقعاً همه عالی بودند. زمان اجرای شرکت‌کننده‌ها کمی کوتاه بود و در این زمانِ کوتاه سعی کرده بودند انواع سلایق را در اجرای خود قرار بدهند، که کمی باعث شده بود اجراها انسجام نداشته باشد، وگرنه همه عالی بودند. 

سرایی در پاسخ به این سؤال که کرونا چقدر روی کیفیت اجراها تأثیرگذار بوده است، عنوان کرد: اگر قرار بود شرکت‌کننده‌ها به طور زنده اجرا کنند شاید قضیه فرق می‌کرد. شاید عده‌ای باشند که روی سن بتوانند توانمندتر ظاهر شوند و خودشان را کنترل کنند و اجرای زنده بر روی سن زیاد روی آن‌ها تأثیرگذار نباشد. خب این مورد از بین رفته بود. اما در کل فکر می‌کنم کرونا تأثیر آنچنانی روی اجراها نگذاشته بود، چه بسا شرکت‌کننده‌ها در این مدت وقت بیشتری داشتند که ساز بزنند. 

این نوازنده به شرکت‌کنندگان جشنواره موسیقی جوان توصیه کرد: از آنجا که هیچ گونه کتابی در این حوزه نداریم و آن‌چه شرکت‌کننده‌ها اجرا می‌کنند بر اساس برداشت‌ها و علاقه‌مندی‌های آنان از استادان مختلف است، پیشنهادم این است سعی کنند از استادان مختلف اجرا گوش کنند و برای خودشان اتود کنند تا به تفسیری شخصی دست پیدا کنند. 

پویا سرایی برای دوره آتی جشنواره موسیقی جوان نیز پیشنهاد کرد: فکر می‌کنم چیزی که در دوره‌های بعدی جشنواره موسیقی جوان باید به آن توجه شود موضوع ژانربندی است. شاید در موسیقی کلاسیک ایرانی ساز و کار بسط و گسترش‌ها با آن‌چه که در حوزه وسیع‌تر موسیقی دستگاهی داریم، متفاوت باشد. بسط و گسترش‌ها در موسیقی دستگاهی بر اساس دستگاه‌هایی است که از قدیم وجود دارد و ساز و کارش خیلی بازتر است. پیشنهادم این است که در جشنواره ژانربندی انجام شود. مثلاً عده‌ای در ژانر کاملاً کلاسیک ایرانی شرکت کنند و عده‌ای در حوزه‌ای که جدیدتر و بازتر است حضور داشته باشند. 

داور جشنواره موسیقی جوان در پایان گفت: آینده شرکت‌کنندگان را عالی می‌بینم. همه بسیار عالی و توانا هستند. در این بخش قرار نبود آنچنان روی توانمندی اجرایی‌شان توجه کنیم، اما واقعاً توانا بودند. همه‌چیز خیلی خوب است و جای امیدواری است که نسل فعلی در این مسیر حرکت می‌کند. 

مرحلۀ نهایی داوریِ چهاردهمین جشنوارۀ ملی موسیقی جوان با دبیری هومان اسعدی با حمایت دفتر موسیقیِ معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط انجمن موسیقی ایران در حال برگزاری است.