پاسخ به حاشیه‌های جانماییِ سردیس‌های فایبرگلاس با ظاهر برنزی/ کارهای ضعیف حذف شده‌اند
این روزها سردیس‌هایی از هنرمندان معاصر در باغ هنرمندان نصب شده که نقدهای زیادی را به دنبال داشته است با این وجود مدیر این پروژه می‌گوید: سردیس‌هایی که اکنون در باغ هنرمندان به نمایش درآمده با کمترین اشکال ساخته شده‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در روزهای گذشته شاهد رونمایی از سردیس هنرمندان معاصر از جمله محمدعلی کشاورز، جمیله شیخی، علی نصیریان و... در باغ هنرمندان بودیم. به این ترتیب پارک هنرمندان نیز همانند پارک ملت، بوستان ورشو، پارک لاله، پارک دانشجو و... به پارک‌های سردیس‌دار تهران پیوست. البته این‌طور به نظر می‌رسد که این روزها نصب سردیس اشخاص مختلف در جای جای شهر تبدیل به مُدی نانوشته شده و دیگر جایی برای فعالیت سایر بخش‌های مجسمه‌سازی باقی نمانده است. کارشناسان معتقد هستند، در ارزیابی هنری، باید ساخت سردیس‌ها را در مقایسه با سایر رشته‌های حجمی، بیشتر نوعی تسلط فنی و تکنیکی قلمداد کرد تا هنر و خلق اثر هنری. با این وجود این سردیس‌ها نقدهای زیادی هم به همراه داشتند که از غایب بودن برخی شخصیت‌ها در آنها گرفته تا کیفیت پایین سردیس‌ها و استفاده از مصالح نامرغوب را شامل می‌شد. نداشتن اصالت هنری و بی‌شباهت بودن برخی از سردیس‌ها با هنرمند موردنظر هم انتقادهای دیگری است که به سردیس‌ها وارد شده است.
سیدمجتبی موسوی (معاون اسبق فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران) که مدیریت این پروژه را در زمان انتصاب خود برعهده داشت، با اشاره به روند تولید این سردیس‌ها به ایلنا گفت: نخستین سمپوزیوم مجسمه‌سازی مفاخر ایران در سال ۹۵ و با تمرکز بر شاعران معاصر برگزار شد. تابستان سال گذشته نیز درصدد برگزاری دومین سمپوزیوم مجسمه‌سازی مفاخر ایران برآمدیم که ویژه هنرمندان معاصر بود. این سمپوزیوم با حضور ۲۷ مجسمه‌ساز برگزار شد و برای آن پرتره ۲۷ هنرمند معاصر از رشته‌های مختلف هنری ساخته شد. در واقع شخصیت‌های مختلف از همه رشته‌های هنری انتخاب شدند و به تعداد هنرمندان مجسمه‌ساز که به سمپوزیوم راه پیدا کرده بودند، چهره‌ی شخصیت‌های هنری ساخته شد.
او ادامه داد: قرار بر آن بود بعد از ساخت این مجسمه‌ها، این آثار در یک محوطه به صورت مجموعه نصب شوند و در واقع یک گذر از مجسمه‌ها یا باغ مجسمه از سردیس‌های هنرمندان معاصر شکل گیرد. امسال بر اساس هماهنگی‌های انجام شده با خانه هنرمندان و شهرداری منطقه ۶، این آثار در محوطه پارک هنرمندان به نمایش درآمد.
موسوی در توضیح چگونگی انتخاب شخصیت‌های هنری برای ساخت سردیس نیز گفت: در آن زمان، مکاتباتی با انجمن‌های هنری و خانه‌های مرتبط با هنر از جمله خانه موسیقی، خانه تئاتر و خانه سینما و خانه هنرمندان انجام شد و پس از توضیح پروژه از آنها درخواست کردیم تعدادی از شخصیت‌های هنری مرتبط با رشته تخصصی خود را معرفی کنند. در نهایت برای این دوره از سمپوزیوم مجسمه‌سازی مفاخر ایران ۲۷ شخصیت انتخاب شدند اما دلیل اینکه چرا برخی از شخصیت‌های سرشناس هنری سردیس‌شان در این مجموعه ساخت نشد، آن بود که برای برخی از این افراد مانند مرحوم عزت‌الله انتظامی از قبل سردیس‌هایی ساخته و در فضاهای مختلف نصب شده بود. همچنین در برخی از رشته‌های هنری با تعداد زیاد چهره‌های شاخص روبه‌رو بودیم که انتخاب را برای ما دشوار می‌کرد. به‌طور مثال در رشته گرافیک برای‌مان دشوار بود تا از میان چهره‌های شاخص فقط چند نفر را انتخاب کنیم؛ چراکه ظرفیت‌مان محدود بود. تصمیم بر آن شد که باتوجه به برخی از ویژگی‌ها و رای شورای تخصصی این انتخاب‌ها انجام شود. ساخت سردیس برخی از این هنرمندان نیز در لیست قرار گرفت تا بعدها ساخته شود و در محله یا خیابانی که توسط شورای شهر به نام آن شخص نامگذاری می‌شود، نصب گردد.
او درباره بر نقدهایی که به کیفیت متریال استفاده شده برای ساخت سردیس‌ها شده است و چرایی انتخاب فایبرگلاس برای ساخت سردیس‌ها، گفت: با توجه به آن که استفاده از متریال برنز هم به لحاظ هزینه و هم مسائل دیگری که پیرامون این متریال وجود دارد، لزوما در مورد همه آثار شهری استفاده نمی‌شود، از این رو برای ساخت این سردیس‌ها در این مرحله، از فایبرگلاس استفاده شد. این متریال سال‌هاست در حوزه مجسمه‌سازی استفاده می‌شود و یک ماده رایج است. فایبرگلاس یک متریال مقاوم است که به خودی خود در فضای باز برایش مشکلی ایجاد نمی‌شود مگر آنکه کسی به قصد آسیب رساندن بخواهد به این آثار آسیب برساند. در واقع می‌توان گفت این متریال به لحاظ مقاومت مشکلی ندارد و به لحاظ زیبایی نیز با پوشش رنگ یا پتینه‌های مختلف پوشانده می‌شود. در این آثار نیز سعی شده ظاهر آثار به صورت برنزی (برنز نمایی) انجام شود.
موسوی همچنین درخصوص کیفیت آثار تولید شده در سمپوزیوم که اکنون به عنوان گذری از سردیس‌های هنرمندان معاصر در باغ هنرمندان به نمایش درآمده، نیز گفت: همواره سعی ما بر آن بود تا تفکیکی بین چگونگی برگزاری رویدادهای ساخت سردیس و مجسمه و محصول نهایی ایجاد کنیم. ایده‌آل آن است که در عین حال داشتن یک رویداد خوب، محصول خوبی نیز تولید شود. اما گاهی اوقات پیش می‌آید که در سمپوزیوم‌ها محصول نهایی آنچنان که باید موفق از کار درنمی‌آید. این امر در سمپوزیوم‌ها طبیعی است که برای درصد اندکی از آثار تولید شده چنین اتفاقی بیفتد. در سمپوزیوم مذکور نیز این اتفاق افتاد و از میان ۲۷ سردیس تولید شده، همه آثار درخور نصب در ملا عام نبودند و سعی ما بر آن بود تا آثاری که قابل دفاع هستند انتخاب شوند.
او در ادامه به تلاشی که برای ایجاد شباهت بین سردیس‌ها و هنرمندان انجام شده، اشاره کرد و گفت: تقریباً می‌توانم بگویم آثاری که اکنون نصب شده‌اند در حد قابل قبول شباهت‌های لازم را به هنرمند مد نظر دارد و سعی شد تا آثاری که این شباهت را ندارند در این مجموعه قرار نگیرند این در حالی است که این روزها برخی از مجسمه‌ها و سردیس‌ها را در سطح شهر می‌بینیم که هیچ شباهتی به فرد مورد نظر ندارند و اصولا تکنیک و آناتومی ندارند. این نشان می‌دهد این آثار و سردیس‌ها توسط افرادی که این مهم را بلد نبودند، ساخته شده. پس این نقد همواره در خصوص سردیس شخصیت‌ها مطرح بوده و هست. معتتقد هستم برخی از این سردیس‌ها توسط مجسمه‌سازان ساخته نشده اما معتقد هستم سردیس‌هایی که اکنون در باغ هنرمندان به نمایش درآمده با کمترین اشکال ساخته شده‌اند.
