پرویز شیخ‌طادی:
سینماگران روی صفحه لیز و لغزنده غرایز حرکت می‌کنند/ سرگرمی هدف اصلی سینما شده/ اتاق فکر واحدی برای فیلم‌های دفاع مقدس نداریم
کارگردان فیلم «پشت پرده مه» که با فیلم «روزهای زندگی» سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از جشنواره سی‌ام فیلم فجر دریافت کرد، بر ضرورت تشکیل اتاق فکر واحد برای رسیدن به سینمایی منسجم در حوزه دفاع مقدس تاکید کرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، پرویز شیخ‌طادی، کارگردان سینمای دفاع مقدس که آثاری همچون «روزهای زندگی» و «دفتری از آسمان» را تولید کرده است، با اشاره به وضعیت فعلی سینمای دفاع مقدس و دورانی که سپری شده است، گفت: سینمای دفاع مقدس از دیگر ژانرهای سینمایی جدا نیست و اگر امروز حال و روز سینمای جنگ و دفاع مقدس خوب نیست و تولیدات آن چنگی به دل نمی‌زند، این موضوع را می‌توانیم به دیگر گونه‌های سینمایی نیز بسط بدهیم. مگر در سینمای کودک وضعیت خوب است؟ جامعه امروز با تغییر سلیقه‌ها و نگاه اجتماعی و تربیتی خود نیازهای دیگری را جستجو می‌کند که امروزه در سینمای ایران ردی از آن نمی‌بینیم. تنها تفاوتی که برخی از ژانرهای سینمایی با بقیه دارند در مشکلات تاریخی و تولید آن هستند. مثل سینمای دفاع مقدس که به دلیل شرایط اقلیمی و ویژوال افکت و پروداکشن دارای هزینه و سختی‌های زیادی است به همین دلیل در سال‌های اخیر کمتر می‌توان به سراغ تولید آن رفت. مانند آثار تاریخی که به دلیل نبود بودجه تولیدات کمتری را در این حوزه شاهد هستیم. اما از لحاظ ماهیت محتوا و مضمون سینمای ایران از لحاظ محتوا نسبت به گذشته دچار فقر بیشتری است و آن هم به دلیل تغییر نگرش در فیلمسازی و تغییر ذائقه مخاطب است.
کارگردان فیلم پشت پرده مه در ادامه با بیان اینکه دولت و نهادهای فرهنگی برای تولید آثار دفاع مقدس اقبالی نشان نمی‌دهند، گفت: متاسفانه در چند سال گذشته شاهد هستیم دولت کمتر به فیلم‌های این حوزه اقبال نشان می‌دهد و فیلمسازان این حوزه دیگر نمی‌توانند مانند گذشته فعالیت کنند. در عرصه سینمای کودک هم همینطور است. دورانی در عرصه سینمای کودک در سطح جهانی حرف اول را می‌زدیم ولی امروز حرف آخر را هم نمی‌زنیم. در عرصه سینمای دفاع مقدس هم کماکان ادعاها سر جایش است اما در عمل دغدغه‌های گذشته دیگر وجود ندارد و جنس آن تغییر کرده است.
وی با اشاره به دغدغه‌های جدید مدیران و سینماگران گفت: امروزه سرگرمی و جذابیت تعریف جدیدی پیدا کرده و جایگزین ارزش‌ها شده است. سرگرمی بدون اینکه بخواهد چیزی به نگرش مخاطب اضافه کند تنها با مقاصد اقتصادی و سودجویی در بدنه سینمای ایران رخنه کرده است. اگر در گذشته سینمای ایران دارای مفاهیم و مضامین مهمی بود که مخاطب را با خودش همراه می‌کرد امروزه جذابیت‌های سطحی و نگاه‌های سرمایه‌داری جای آن را گرفته است. امروزه دیگر سینمای دفاع مقدس و مضامین آن را سرگرم‌کننده نمی‌دانند و سینماگران روی صفحه لیز و لغزنده غرایز حرکت می‌کنند. ما با جنسی از سینما روبرو هستیم که سرگرمی به عنوان هدف اصلی مورد توجه قرار گرفته است و هر مفهوم دیگری را فدای خلق یک سرگرمی می‌کنند.
شیخ‌طادی در ادامه با اشاره به سیر مخاطب‌شناسی فیلم‌های دفاع مقدس در طول چهار دهه گفت: در طول این چهار دهه با نگاهی به سیر تاریخی آن به این نتیجه می‌رسیم که سینمای دفاع مقدس در مقطعی از تاریخ نیازمند شور و هیجان است. در آن مقطع سیاستگذاران فرهنگی این خط مشی را ترسیم کرده بودند که سینمای دفاع مقدس باید در خط مقدم شور ایجاد کند و آثاری تولید کند که همگی بر پایه پیروزی و تقویت روحیه است و این شور را به رزمندگان دفاع مقدس تزریق کنند. برای همین در آن مقطع طبیعی است که کسی به مسائل پشت جبهه و نگاه اجتماعی به معضلات جنگ نمی‌توانست بپردازد. بعد از پایان جنگ که فرصت نگاه کردن به داشته‌های هشت سال دفاع مقدس بود، سینمای ایران به خوبی به زوایای مختلف جنگ و آدم‌های درون جنگ پرداخت. فیلمسازان به سراغ نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌ها و موضوعات اجتماعی‌ای رفتند که همگی نتیجه تبعات جنگ تحمیلی بود. این نگاه درستی بود که بعد از جنگ سینمای ایران در پیش گرفت. در این میان عده‌ای از فیلمسازان برای اینکه نوآوری کنند به سراغ موضوعاتی می‌رفتند که واقعی‌تر بودند و شخصیت‌هایی را مطرح می‌کردند که مخاطب با آنها همراهی بهتری داشت و نتیجه آن ماندگاری بسیاری از آثار این حوزه است. در سال‌های بعد از جنگ به دلیل نبود اتاق فکر واحد در سیستم مدیریت فرهنگی شاهد تولید فیلم‌هایی بودیم که برای برخی سوءتفاهم ایجاد می‌کرد. عده‌ای از افراد خودشان را همه کاره سینمای دفاع مقدس می‌دانند و انحصاری را در طول این سالها ایجاد کرده‌اند که اجازه رشد فضای سینمای دفاع مقدس را برای بقیه فیلمسازان سلب کرده است. اگر اتاق فکر واقع بین و منسجمی داشتیم که فیلمسازان را دعوت به مشورت می‌کرد امروزه نتیجه آن در تولیدات مطلوب‌تر بود و مسیر فیلمسازی در این حوزه به صورت واحد شکل می‌گرفت و مانند امروز دسته‌بندی و خط کشی‌های غیرلازم شکل نمی‌گرفت.
وی با اشاره به اینکه باید به سمت برخی خطوط قرمز در دوران جنگ رفت و آنها را با دیده نقد منصفانه به تصویر کشید، گفت: وقتی در فرصت‌های بعد از جنگ به عملکردهایمان در حوزه دفاع مقدس نگاه می‌کنیم و به عنوان فیلمساز به یکسری اسرار و نگفته‌ها و کم‌کاری‌ها در دوران جنگ می‌رسیم؛ باید آنها را به تصویر بکشیم و فضای مدیریت جنگ را نقد کنیم و منصفانه با کمبودها و خیانت‌ها و اشتباه‌ها و شکست‌ها و پیروزی‌ها برخورد کنیم.
