شناسایی ۷۷ محوطه و اثر تاریخی در کرمان

به گزارش ایلنا، شهرام زارع (سرپرست گروه بررسی‌های باستان‌شناسی شهرستان فهرج) گفت: شهرستان فهرج که در شرق استان کرمان و در مرز کرمان و سیستان در حاشیه کویر لوت واقع شده، تا اواخر دهه ۱۳۸۰ به عنوان یکی از بخش‌های شهرستان بم به شمار می‌آمد و پس از آن در چارچوب تقسیمات جدید کشوری به عنوان شهرستانی مستقل شناخته شد و امروزه بطور مستقل دارای نمایندگی میراث فرهنگی و گردشگری است.

این باستان‌شناس خاطرنشان کرد: فهرج علی رغم بهره مندی از میراث فرهنگی و طبیعیِ غنی و متنوع، شاهد تحقیقات باستان‌شناسی اندکی بوده است.

او افزود: در این فصل از بررسی‌ها تمرکز مطالعات بر بخش «نگین کویر» در جنوب و جنوب شرقی شهرستان فهرج بود و در این محدوده حدود ۸۰ اثر و محوطه مورد شناسایی و مطالعه مقدماتی قرار گرفت که این آثار عمدتاً شامل تپه و استقرارگاه، مجموعه و محوطه‌های گسترده، قلعه، اقامتگاه‌های رعیتی، گورستان، بناهای منفرد، کوره و نظایر اینها است.

سرپرست گروه بررسی‌های باستان‌شناسی شهرستان فهرج اظهار داشت: آثار شناسایی شده در فهرج اگرچه شامل طیف متنوعی از دوره پارینه سنگی تا معاصر را شامل می‌شود، اما عمده محوطه‌های شناسایی شده در بخش مذکور مربوط به دوران تاریخی و اسلامی است.

زارع با بیان اینکه برخی از مهم‌ترین محوطه‌های باستانی منطقه در نزدیکی رودخانه‌ای فصلی شکل گرفته‌اند که منشعب از رود نسا است و از جنوب آبادیِ مهدی آباد اولیاء می‌گذرد اظهار داشت: ابداع و رواج فناوری قنات نقطه عطفی در شکل گیری و شکوفایی استقرارگاه‌های این منطقه بوده و قنات نقش کلیدی در شکل گیری و نیز افول استقرارگاه‌های این منطقه داشته است.

این باستان‌شناس اظهار داشت: شواهد باستان‌شناسی حاکی از آن است که اقتصاد معیشتی منطقه عمدتاً مبتنی بر باغداری و کشاورزی بوده و سامانه‌های آبیاری و آبرسانی پیشرفته‌ای وجود داشته، بویژه در استقرارگاه‌های شهری تأسیسات آبرسانی جالب توجهی شناسایی شده است.

او گفت: طی سال‌های گذشته، مناطق فهرج، ریگان و نرماشیر ذیل «منظر فرهنگی بم» مورد مطالعه قرار می‌گرفت و هیئت حاضر نیز مطالعات خود را در همین چارچوب دنبال می‌کرد، اکنون با توجه به شناخت بهتری که نسبت به این مناطق به دست آمده به نظر می‌رسد آثار فرهنگی این مناطق به رغم پیوستگی قابل توجهی که با پهنه بم دارند، خود واجد ارزش‌های ویژه‌ای هستند که قبلاً کمتر مورد توجه قرار گرفته بود.

سرپرست گروه بررسی‌های باستان‌شناسی شهرستان فهرج خاطرنشان کرد: فهرج شهرستانی نوپا و محروم در شرق استان کرمان است که رو به توسعه دارد و این امر ضرورت شناخت آثار فرهنگی منطقه و انجام بررسی‌های فراگیر باستان‌شناسی را دوچندان کرده بود.

او گفت: علاقمندی مردم و مقامات محلی بویژه مسؤولان فرمانداری فهرج به مسایل میراث فرهنگی و تمدنی منطقه قابل تحسین است و شناخت میراث فرهنگی منطقه گامی مهم و بنیادی برای حفاظت از این میراث است و برای محرومیت‌زدایی از چهره منطقه نیز می‌تواند منشأ اثر باشد.

وی در پایان تصریح کرد: «بررسی‌های باستان‌شناسی شهرستان فهرج» با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و پژوهشکده باستان‌شناسی و در چارچوب طرح‌های تحقیقاتی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان، به منظور تدوین نقشه باستان‌شناسی کشور انجام می‌شود.