نوازنده و مدرس دانشگاه مطرح کرد:
«بداهه‌نوازی» اساس موسیقی مشرق زمین است/ امثال داریوش طلایی و حسین علیزاده تکرار نمی‌شوند/ همانطور که «حافظ» خواندن مهم است یادگیری «ردیف» اهمیت دارد
پریچهرخواجه (نوازنده قانون) می‌گوید: بد نیست نوازنده‌های ساز قانون اجراهای قانون را بشنوند و نیز ساز استادانی چون داریوش طلایی و حسین علیزاده را درک کنند. امثال این استادان دیگر در تاریخ تکرار نمی‌شوند و نگاه درستی به موسیقی دستگاهی دارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در میان انواع سازهای ایرانی برخی با کمبود منابع مواجهند و شاید ساز «قانون» یکی از آنهاست. بر اساس منابع تاریخی، قانون سازی ایرانی است که ابونصر فارابی در کتاب «الموسیقی الکبیر» به آن توجه داشته و درباره‌اش توضیحاتی داده است. این ساز پس از حمله اعراب، به کشورهای عرب و ترک‌زبان همجوار می‌رود و رحیم و جلال قانونی در قرن اخیر به آن می‌پردازند و به نوعی احیایش می‌کنند. سپس مهدی مفتاح پس از گذراندن دوره‌هایی در کشورهای عربی، متدی آموزشی را برای ساز قانون می‌نویسد. پس از مهدی مفتاح نیز، سیمین آقارضی و ملیحه سعیدی دیگر استادان معاصری هستند که در جهت حفظ و گسترش این ساز تلاش کرده‌اند.
پریچهر خواجه (نویسنده، مدرس و نوازنده ساز قانون)، یکی از افرادی است که در حال حاضر برای ماندگاری و ارتقای ساز قانون تلاش می‌کند. او که در هنرستان موسیقی تحصیل کرده و فارغ‌التحصیل دانشگاه هنر در مقاطع کارشناسی و کارشناس ارشد است، طی سال‌های فعالیتش از محضر اساتیدی چون سیمین آقارضی، ملیحه سعیدی، حسین دهلوی، هوشنگ ظریف، کامبیز روشن‌روان، هوشنگ کامکار، محمد اسماعیلی، فرهاد فخرالدینی، حسین علیزاده و احمد پژمان بهره برده، به تازگی آلبوم ردیف میرزا عبدالله برای ساز قانون به روایت نورعلی برومند را با تنظیم خودش توسط انتشارات «ماهور» روانه بازار کرده است.
او درباره آلبومش نوشته است: «اجرای درست و دقیق موسیقی ایرانی، به ویژه در امر بداهه‌نوازی و بداهه‌خوانی مستلزم آشنایی و اشراف به این هنر است و این مهم، مطلبی است که همواره بزرگان این هنر بی‌بدیل بر آن توصیه‌های اکید داشته‌اند. در میان آثار به‌جای مانده در این زمینه می‌توان به ردیف مدون و معتبر میرزا عبدالله اشاره کرد که یکی از جامع‌ترین و شاخص‌ترین منابعی است که امروزه اکثریت قریب به اتفاق موسیقی‌دانان ایران به آن استناد می‌کنند.»
پریچهر خواجه که یکی از دواران چهاردهمین جشنواره موسیقی جوان در بخش ساز قانون نیز هست، درباره کتاب و آلبوم ردیف میرزا عبدالله، و مولفه‌های مهمی که در بازبینی آثار متقاضی حضور در جشنواره جوان مدنظر هستند، با ایلنا گفتگو کرد و در بخشی از صحبت‌هایش گفت: شناخت درست ردیف منجر به مهم‌ترین اتفاق زندگی یک نوازنده، یعنی بداهه‌نوازی و خلاقیت، می‌شود که اساس موسیقی مشرق زمین است.
پریچهر خواجه در ابتدا، درباره انتشار ردیف «میرزاعبدالله» اظهار داشت: وقتی وارد هنرستان شدم احساس کردم قانون سازی است که باید برای آن انرژی بگذارم. خدماتی که استادانم همچون سیمین آقارضی و ملیحه سعیدی عرضه داشتند، بسیار ارزشمند بود، ولی فکر کردم خودم چه تأثیری می‌توانم در نسل بعدی بگذارم؟ به همین خاطر، لیستی از کارهایی که دوست داشتم را آماده کردم.
ردیف یکی از آرزوهایی بود که همیشه و از دوران بچگی به آن فکر می‌کردم
پریچهر خواجه در ادامه گفت: ردیف نیز یکی از آرزوهایی بود که همیشه و از دوران بچگی‌ام به آن فکر می‌کردم؛ اینکه آیا می‌شود روزی ردیف را با درک درست بنوازم و تأثیری ایجاد کنم؟ به همین دلیل بود که کتاب ردیف میرزاعبدالله برای ساز قانون را نوشتم.
او افزود: البته کتاب هنوز در دست انتشار است و مراحل نت‌نویسی را طی می‌کند، اما سی‌دی آن روانه بازار شده است.
نسخ مختلف و مهم را بررسی کردم
پریچهر خواجه ادامه داد: سعی کردم نسخ مختلف و مهمی که در زمینۀ اجرایی و مکتوب وجود دارد را بررسی کنم و بر اساس درک و شناخت خودم از موسیقی ایرانی با ساز قانون بیانی را انتشار بدهم و از این موضوع بسیار خوشحالم.
این مدرس دانشگاه درخصوص فعالیت‌های این روزهای خود نیز گفت: گاهی دلم می‌خواهد در آموزشگاه کنسرت بگذارم، ولی مدیر گروه بودن و درس دادن در دانشگاه بسیار زمان‌بر است و به زمان زیادی برای مطالعه نیاز دارد. لذا سعی می‌کنم در این دوران به کارهای عقب‌مانده‌ام رسیدگی کنم. علاوه بر آن، کارهایی را می‌خواهم ضبط کنم تا امسال بیکارنباشم و اثری نیز منتشر کنم.
آموزش آنلاین بسیار سخت و انرژی‌بر است
وی درباره تجربه آموزش آنلاین بیان کرد: آموزش آنلاین بسیار سخت و انرژی‌بر است. در حال حاضر دنیا با این موضوع درگیراست. معتقدم کارحرفه‌ای نباید قطع شود و آدم با کار حرفه‌ای نفس می‌کشد. بنابراین سعی می‌کنم خودم را با شرایط فعلی هماهنگ کنم و امیدوارم بیماری کرونا از کل دنیا دور شود و به نوعی آرامش و سلامتی به همه دنیا برگردد.
پریچهر خواجه در ادامه، درباره داوری چهاردهمین جشنواره ملی موسیقی جوان در بخش ساز قانون و بازبینی آثار گفت: در بازبینی آثاری که به جشنواره ارسال شده است، موضوعات مختلفی ازجمله «سونوریته»، «موزیکالیته»، «کوک ساز»، «تکنیک‌های نوازندگی»، «ریتم و زمان‌بندی اجرا»، «بیان موسیقایی»، «ظرایف اجرایی» و «صحت و درستی رپرتوار» مشخص شده و مورد توجه قرار می‌گیرد و داوران به هرکدام از این پارامترها نمره می‌دهند و در نهایت هم میانگین گرفته می‌شود.
داوران جشنواره موسیقی جوان تصویر نوازنده‌ها را نمی‌بینند و فقط صدای ضبط شده را می‌شنوند
خواجه گفت: یکی دوسال است که داوران محترم، تصویر نوازنده‌ها را نمی‌بینند و فقط صدای ضبط شده را می‌شنوند که به نظرم اتفاق بسیارخوبی است، زیرا احیانا اگر برای کسی سوء‌تفاهمی مبنی بر این که داورها جناحی و برحسب سلیقه عمل می‌کنند پیش آمده باشد، با اجرای چنین قانونی از بین می‌رود.
همانطور که حافظ خواندن مهم است، ردیف هم به عنوان رپرتوار اجرایی موسیقی ایرانی اهمیت دارد
این نوازنده قانون درباره اهمیت مقوله «ردیف» در موسیقی ایرانی عنوان کرد: من شاگرد استادانی چون حسین علیزاده هستم. ایشان همیشه با انرژی راجع به موسیقی ایرانی صحبت می‌کردند و من هم سعی می‌کنم این مسیر را به نوعی ادامه دهم. همانطور که حافظ خواندن مهم است، ردیف هم به عنوان رپرتوار اجرایی موسیقی ایرانی اهمیت دارد، چراکه شناخت درست ردیف منجر به مهم‌ترین اتفاق زندگی یک نوازنده، یعنی بداهه‌نوازی و خلاقیت، می‌شود که اساس موسیقی مشرق زمین است. اگر کسی بخواهد خلاقیت داشته باشد باید موسیقی خودش را خوب بشناسد و بعد خلاقیت را سوار آن عناصرِ از پیش‌تعیین شده بکند.
نوازندگان قانون ساز استادانی چون داریوش طلایی و حسین علیزاده را بشنوند
پریچهر خواجه در ادامه صحبت‌هایش به برگزیدگان مرحله نخست جشنواره توصیه کرد: بد نیست نوازنده‌های ساز قانون اجراهای قانون را بشنوند و نیز ساز استادانی چون داریوش طلایی و حسین علیزاده را درک کنند. امثال این استادان دیگر در تاریخ تکرار نمی‌شوند و نگاه درستی به موسیقی دستگاهی دارند. بنابراین اکتفا به یک نسخه شاید باعث شود عمق درک هنرمند از موسیقی کم شود.
پریچهرخواجه در پایان، درباره تجربه حضورش در جشنواره موسیقی جوان گفت: همیشه قدردان زحمات پدر و مادرم هستم، چون آنها پس از جنگ برای من و خواهرم مدسه موسیقی پیدا کردند و از این بابت همیشه قدردان آنها هستم، زیرا مرا در جایی قرار دادند که با روحم عجین است. سال سوم راهنمایی چهارمضراب اصفهان استاد صبا را زدم که استاد علیزاده گفتند بسیار خوب اجرا کردید. آن موقع نمره ساز در هنرستان همیشه 18 بود ولی نمره 19 گرفتم. همان مسئله عامل حرکتم شد تا در جشنواره موسیقی جوان شرکت کنم. در جشنواره جوان مقام اول را کسب کردم. آن سال‌ها دوست داشتم همیشه اول باشم و با حمایت خانواده و استادانم توانستم به هدفم برسم.
