تئاتر در حال حذف شدن از دایره واژگان مدیران بالادست است/ همه ما کارگر هنری هستیم

به گزارش ایلنا، دوشنبه، نوزدهم خرداد، سومین جلسه هیات‌مدیره مرکزی خانه تئاتر در سال ۹۹ با اکثریت اعضا تشکیل شد. در این جلسه، بسیاری از موارد مهمی که از چند ماه گذشته مطرح شده، بررسی و کارشناسی شد. اهمیت اصلی این جلسه، به‌دلیل امکان نزدیکی به انتخابات هیات‌مدیره مرکزی خانه تئاتر بود.

محمودرضا رحیمی (عضو و سخنگوی هیات‌مدیره) در مورد مهم‌ترین دغدغه‌های مورد بررسی هیات‌مدیره گفت: خانه تئاتر همچنان بر حرف و مواضع قبلی خود باقی مانده است؛ ما همچنان مشکلات زیرساختی عدیده‌ای در مورد تئاتر کشور داریم و مساله اساسی خانه تئاتر طرح و بررسی مسائل لاینحل تئاتر است. به‌خصوص در شرایط کنونی و شیوع بیماری کرونا کوید - ۱۹ که پس از گذشت  بیش از ۳ ماه، تاب‌وتوان خانواده تئاتر کشور را به ربوده و باید آمار تئاتری‌ها را نیز به نرخ بیکاران کشور اضافه کنیم. از طرف دیگر هم شاهد این هستیم که همچنان مساله تئاتر در حوزه مصاحبه های مدیران بالادست، نه تنها کم‌اهمیت که حتی بی‌اهمیت تلقی می‌شود. گویا تئاتر به‌تدریج از روزگار و دایره واژگان مدیران بالادستی در حال حذف شدن است که ما آن را عجیب نمی‌دانیم. چون می‌دانیم که وقتی از تئاتر می‌گوییم در مورد پیچیده‌ترین فرآیند فرهنگ‌ساز جهانی صحبت می‌کنیم که کارهای بسیار موثری در طول تاریخ انجام داده است.

این بازیگر و کارگردان تئاتر، در مورد پیگیری مسائل و مشکلات تئاتری‌ها بیان کرد: بارها و بارها، مسائل مختلفی برای بهبود شرایط تئاتر پیشنهاد دادیم که همیشه بی‌نتیجه مانده است. مانند حمایت از اهالی تئاتر کشور و تجهیز، استاندارد و توانمندسازی تماشاخانه‌ها، که اگر به آن توجه شده بود، با وجود همه‌گیر شدن این ماندن یا، مانند بسیاری از کشورها می‌توانستیم از شرایط استاندارد سالن‌های تئاتر در جهت توصیه های ستاد کرونا بهره ببریم. از طرفی سالن‌هایی که تا حدودی استانداردهای لازم را دارند، در انحصار جریان  خصولتی‌ شده که نمی‌تواند دردی از جامعه تئاتر دوا کند.

فهرستی که جایی برای تئاتر ندارد

رحیمی درباره اقدامات ابتدایی پیوستن انجمن‌های خانه تئاتر به وزارت کار، گفت: مساله دیگری که در مورد آن صحبت شد، امکاناتی است که خانه‌ تئاتر توانسته به آن دسترسی پیدا کند. باید دید که این امکانات می‌تواند توشه‌ راهی برای تشکیل انجمن‌های صنفی و رسیدن به چشم‌انداز تئاتری‌ها باشد؛ چشم‌اندازی که همان دریافت کد شغلی و قرار گرفتن در دسته مشاغل وزارت کار است. ما می‌بینیم که حتی مشاغلی مانند کاسه و سرامیک‌‌سازی هم در لیست مشاغل وجود دارد؛ فهرستی که هنوز جایی به تئاتر اختصاص نداده است.

به گفته عضو هیات‌مدیره خانه تئاتر، هرچند که با تلاش‌های صورت گرفته می‌توانیم امیدوار باشیم که به‌زودی تئاتری‌ها صاحب کد شغلی شوند، نیک می‌دانیم این مساله فرصت‌ها و تهدیدهای خودش را خواهد داشت.

به گفته سخنگوی خانه، واگذار نشدن کار تئاتر به خود تئاتری‌ها منشا بسیاری از این مشکلات و کمبودهای تقنینی است.

انتخابات هیئت مدیره مرکزی خانه تئاتر

رحیمی در مورد انتخابات هیات‌مدیره مرکزی پیش روی خانه تئاتر، توضیح داد: مساله انتخابات برای خانه تئاتر از اهم موضوعات بوده که از چندماه گذشته آزمون و خطاهای بسیاری برای رسیدن به بهترین شیوه اجرایی انجام شده است. حتی به موضوع برگزاری انتخابات در فضای مجازی هم فکر شده است. قبل از بیماری کرونا هم بحث غیرحضوری کردن انجام امور اعضا نیز مطرح شده بود که باتوجه به شرایط کنونی، ضرورت هم پیدا کرده است. البته در این مورد، از زمان آغاز به‌کار هیات‌مدیره جدید صحبت از کاربری‌های مقوله فضای مجازی شد و مدیرعامل محترم خانه تئاتر نیز جهد بسیاری در این خصوص داشته است. به عنوان مثال چند بیانیه در فضای مجازی برای اعضا و خانواده تئاتر کشور منتشر  شد تا به این طریق، آزمون و خطاهای لازم را برای یافتن نقاط ضعف و قوت خود داشته باشیم. اما آمار نشان داد که بازخورد مناسبی نداشت.

تشکیل مجمع عمومی به عنوان بالاترین مرجع خانه تئاتر آن هم به قصد انتخابات نمی‌تواند با آزمون و خطا همراه باشد.

او درباره مشکلات ارائه خدمات غیرحضوری گفت: «البته نباید نادیده گرفت که در بسیاری موارد حتی دانشگاه‌های ما مقاومت بسیاری برای استفاده از کنشگری فضای مجازی می‌شود. این موضوع در بین اعضای خانه تئاتر نیز دیده می‌شود. حتی در مورد تکمیل مراحل عضویت و ورود به سایت هم، کارها از سوی اعضا با کندی پیش می‌رود. نمی‌توانیم تنها به اعضای تئاتر خرده بگیریم وقتی مراکز آموزشی هم برنامه‌ریزی و زیرساخت مناسب را نداشتند.

رحیمی درباره نتیجه‌گیری نهایی انتخابات  هیات‌مدیره مرکزی خانه تئاتر، بیان کرد: به‌طور کلی، در مورد انتخابات راجع به ۳ راه ممکن از جمله انحلال هیات‌مدیره، انتخابات مجازی یا به تعویق انداختن انتخابات تا کسب اجازه برای رای‌گیری حضوری از ستاد کرونا، بحث شد. اقدامات عملی در اینباره هم با نهادهای مرتبط،‌ به‌خصوص وزارت بهداشت و ستاد مبارزه با کرونا از سوی مدیرعامل محترم خانه تئاتر انجام شده است.

او تصریح کرد: در نهایت نتیجه‌گیری ما راجع به انتخابات این بود که باید به‌سرعت امکانات مجازی خود را گسترش داده و با آزمون و خطا به بهترین راه برسیم، هر چند در حال حاضر امکان استفاده برای انتخابات نخواهد داشت. چراکه انتخابات باید بدون کوچک‌ترین خطایی برگزار شود. از طرفی امکان تجمع را نداریم؛ براساس آمار بازرس خانه تئاتر، باید حدود یک‌هزار و ۳۵۰ نفر در مجمع شرکت کنند تا مجمع وجاهت قانونی داشته باشد که این تعداد را حتی با حفظ قوانین فاصله‌گذاری اجتماعی در مکان‌های موجود نمی توان جمع کرد. در نظر نیز داشته باشیم که مسیر تازه پیش‌رو برای ایجاد انجمن‌های صنفی قطعا در چگونگی شکل و ساختار انتخابات خانه نیز تاثیر خواهد داشت.

تشکیل انجمن های‌صنفی فراگیر

راه دشوار تشکیل انجمن‌های صنفی به گفته این عضو هیات مدیره، حقوق و قوانین مترتب بر کارگری، از دیگر مسائلی بود که در مورد آن در جلسه هیات‌مدیره مرکزی خانه تئاتر بحث و گفتگو شد.

او در اینباره گفت: در مورد مباحث کارگری، توسط ذهن‌های ناآگاه صحبت‌هایی می‌شود که تاسف‌برانگیز است. بهتر است آنها معنی لغت کارگر را از هر دائره‌المعارفی که می‌خواهند بخوانند. بله، همه ما کارگر هنری هستیم و افتخار می‌کنیم. اگر مساله ما حقوق و قوانین مترتب بر کارگری، کف و سقف دستمزد، مالیات، حقوق و بیمه بیکاری و ... است، بهتر است مشخصا همین‌ موارد مطرح شود. بگوییم قوانین برای ما قابل اقتباس نیستند. ما هم به این موضوع معتقدیم و برای همین هم با تمام تهدیدهایی که تشکیل انجمن صنفی به‌دنبال دارد، در تلاش هستیم که کد شغلی دریافت کنیم.

رحیمی درباره دلیل تلاش‌ها برای پیوستن انجمن‌های خانه تئاتر به وزارت کار، توضیح داد: باتوجه به تمام تهدیدها و مشکلاتی که تشکیل انجمن صنفی می‌تواند برای ما داشته باشد، می‌خواهیم برای رشد و بهبود شرایط شغلی انجمن‌ها این تهدیدها را به‌جان بخریم تا انجمن‌های صنفی بتوانند فضای قانونگذاری شغل خود را گسترش دهند. تا بتوانند جای پای خود را در مسائل مربوط به شغل و صنف خودشان محکم کنند. دلیل این تصمیم هم، رسیدن انجمن‌ها به استقلال است تا بتوانند خودشان تیپ‌های مربوط به دستمزد، گروه‌های هنری، هنرمندان و همه مسائل مربوط به الگوسازی کسب‌وکار خود را طراحی و استانداردسازی کنند. ما در این مورد در چند قدمی پله اول قرار داریم که همان اخذ کد شغلی است.

او درباره نگرانی اعضای انجمن‌ها در مورد دریافت کد شغلی توضیح داد: ما بیم‌ها و امیدهای انجمن‌ها را می‌دانیم. قرار نیست گروهی از گروهی جدا شود. در واقع قرار است جریان جمع‌گرایی برای تئاتر در انجمن‌های صنفی، باعث نزدیکی ما شود. می‌دانیم که سرپا شدن و ایستادن روی پا خود و استقلال هزینه خواهد داشت. کار از اینجا به بعد آغاز خواهد شد. ما شاهد این هستیم که بعضی اعضا مسائل مربوط به هیات مدیره را برای پیگیری به یکی دو نفر واگذار می‌کنند. ما خواهش‌مان این است که تمام هیات مدیره انجمن‌ها نتیجه نامه‌نگاری‌های پیرامون پیوستن انجمن‌های خانه تئاتر به وزارت کار را که برای آنها در قالب پی‌دی‌اف ارائه شده، به‌طور کامل مطالعه کنند تا بتوانند پاسخگوی اعضا باشند. اینها تحت‌عنوان کمیسیون بند «ل» نتیجه زحمت‌های ۲ ساله نماینده‌های خود ما و مجامع هنری بوده که تا سال ۱۴۰۰ نیز این کمیسیون وجود خواهد داشت تا بتواند امور مربوط به تئاتری‌ها را تسهیل کند که بعد از آن ، این تسهیل‌گری از بین رفته و ورود به انجمن‌های صنفی سخت‌تر خواهد شد؛ چرا که اضافه شدن هر کد شغلی برای وزارت کار هزینه دارد. بنابر این برای دریافت کد شغلی مسیر بسیار سختی در پیش داشتیم و برای تثبیت حقوقش خواهیم داشت؛ اما پله‌ای برای صعود به موفقیت‌های بعدی خواهد بود.

رحیمی در مورد نگرانی وزارت‌خانه‌ای بودن و غیرقانونی بودن این روال گفت: این نگرانی بیهوده است؛ چرا که مصوبه‌ای که به مراوده وزارت فرهنگ و وزارت کار منجر شد، ذیل قانون «پدیدآورندگان آثار هنری» انجام شده است. بنابراین نگرانی که بابت اینکه این تصمیم با تغییر دولت، منتفی شود، بیهوده است.

اساسی‌ترین میثاق بین ما تئاتر است

این عضو هیات‌مدیره خانه تئاتر، در مورد این موضوع که تبعیت از انجمن صنفی چه تفاوتی با تلاش‌های قبلی خانه سینما دارد، توضیح داد: در آن زمان ما کنفدراسیون، مسیر تسهیل‌گر و مساله کارفرمایی را نداشتیم و کد شغلی تعریف نشده بود. امروز اما بحث کد شغلی، بحث مجمع انتخابی و تشکیل انجمن‌های صنفی براساس افراد دارای شغل همگن مطرح شده که باعث شده فکر کنیم که فرصت‌های این تصمیم بیشتر از تهدیدهای آن است.

رحیمی با توضیح اینکه در جلسه هیات‌مدیره درباره چگونگی شرکت هنرمندان سراسر کشور نیز صحبت شد، بیان کرد: برای این موضوع هم قالب‌هایی تعریف شده، همچنین خانه‌های تئاتر در شهرستان‌ها نیز همچنان فعال بوده و آنها نماینده‌های خود را به انجمن‌های صنفی سراسری معرفی‌ می‌کنند.

سخنگوی هیات مدیره خانه تئاتر، در رابطه با مساله صندوق هنر و بیمه تامین اجتماعی نیز توضیح داد: در صندوق اعتباری هنر، خانه تئاتر نماینده‌ای از اعضای هیات‌مدیره دارد. بنابراین مساله پشتیبانی رفاهی هنرمندان و سلامت آنها نیز در همچنان و پس از تشکیل انجمن های صنفی به عهده خانه تئاتر است.

به گفته رحیمی، یکی از مسائلی که موجب تاسف هیات‌مدیره خانه تئاتر بوده، مساله بخشودگی ۳ ماه حق بیمه اجتماهی هنرمندان بود. او در اینباره توضیح داد: ما در مسائل مربوط به اجرای آن سهمی نداشتیم اما دیدیم که این وفاق به دلیل روشن نبودن مراتب اجرایی بین سازمان تامین اجتماعی و صندوق هنر صورت نگرفته اما پی گیری و سرانجام قطعا صورت می‌گیرد. در این میان همواره این را به‌خاطر داریم که اگر کسی از جامعه هنری در این ۳ ماه مشکلی پیدا کرده و به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کرد به او گفته شده که استحقاق استفاده از تسهیلات بیمه را ندارد! یعنی از یک طرف قرار بوده که کمکی به خانواده هنری کشور شود که از این بابت سپاسگزاریم و از طرفی دیگر، ۳ ماه بیمه اعضای صندوق هنر معلق بود که همه ما را نگران کرد.

او در مورد انجمن‌هایی که نگران شرایط خودشان پس از دریافت کد شغلی هستند، توضیح داد: تمام انجمن‌هایی که انجمن‌های صنفی مادر برای آنها تعیین نشود، قطع به یقین به عنوان انجمن‌های همگن وارد انجمن‌های صنفی خواهند شد.

رحیمی در مورد سوالات اعضا توضیح داد: نه‌تنها اعضا با سوال‌هایی روبه‌رو هستند،  بلکه  ما نیز پرسشهایی داریم که  یافتن پاسخ مستلزم پژوهش ، مشاوره ، تحقیق، جلسه و  کار شبانه روزی است. سوال‌هایی مانند اینکه این انجمن‌ها به صورت سراسر کشوری و با حفظ ارتباط چگونه تشکیل خواهند شد، رابطه‌ این انجمن‌ها با هم چگونه خواهد بود؟ رابطه انجمن‌ها با خانه تئاتر بر چه اساسی است و سرنوشت خانه تئاتر فعلی چه خواهد بود ؟ و ... در نهایت امیدواریم با تشکیل  انجمن صنفی به وحدت عالی برسیم و اشتقاق انجمن‌ها منجر به انشقاق صنفی نشود و نباید فراموش کنیم که اساسی‌ترین میثاقی که بین همه ماست، تئاتر است.