ارز ۴۲۰۰ تومانی کاغذ منشا فساد شد/ دولت، دست تاجران تخصصی را بازبگذارد

به گزارش خبرنگار ایلنا، با انحصاری شدن بازار واردات کاغذ و ملزومات صنعت چاپ، حالا صاحبان این صنعت که روزگاری واردات کاغذ و زینک و موارد مصرفی چاپ را به راحتی انجام می‌دادند از این چرخه کنار گذاشته‌اند و می‌گویند «تاجر برای واردات کاغذ و زینک باید از مجرایی ورود کند که مانند هفت‌خوان رستم است و هرکسی توانست از آن سالم بیرون بیاید، لاتاری‌اش برنده است!» عملکرد کارگروه کاغذ و زینک در ماه‌های اخیر با انتقادهای فراوانی چه از سوی اتحادیه لیتوگرافان و کانون‌های تبلیغاتی تهران و چه از سوی چاپخانه‌داران و واردکنندگان کاغذ و زینک مواجه بوده است. انتقاداتی که نوک تیز پیکان را به سمت دولت نشانه رفته و از دخالت او در انحصاری کردن بازار واردات و نظارت ضعیفش بر توزیع اقلام وارد شده، شکایت دارد.

سعید کلاری مدیر «چاپ ناب نقش» درباره کارگروه کاغذی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل داده نظر خوبی ندارد و به ایلنا می‌گوید: «این کارگروه از نظر من شکست خورده است؛ چون عملکردش در این مدت مشخص است.»

کلاری ادامه می‌دهد: «با وجود عملکرد بدی که این کارگروه داشته می‌بینیم که کماکان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تصمیمات آن را مبنای اجرای خود در بحث کاغذ قرار می‌دهد.»

مدیر «چاپ ناب نقش» تصریح می‌کند: «آنچه که ما، به‌عنوان فعالین صنعت چاپ به آن معترضیم این است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ما را نمی‌بیند و فقط به ناشران نظر دارد و کاغذ را به آنها می‌دهد. درحالی‌که چاپ کتاب در صنعت و بازار چاپ تنها سه درصد از کل بازار را به خود اختصاص می‌دهد که سهم ناچیزی است اما وقتی ارشاد کاغذ وارداتی را به آنها اختصاص می‌دهد، باعث می‌شود بازار به‌طورکلی بهم بخورد.»

 سعید کلاری مدیر «چاپ ناب نقش»

از طرفی، طبق آنچه احمد ابوالحسنی (رئیس اتحادیه لیتوگرافان و کانون‌های تبلیغاتی تهران) می‌گوید یکی از مشکلات کنونی صنعت چاپ و نشر، ورود چاپخانه‌های دولتی به این صنعت است: «اولا اینکه با ارز دولتی و پول بیت‌المال چاپخانه‌های مجهز راه می‌اندازند و رقیب بخش خصوصی می‌شوند. دوم اینکه خودشان جنس مستقیم وارد می‌کنند اما چاپخانه‌داران نمی‌توانند. و مورد سوم اینکه در ارتباط با توزیع کاغذ، سرچشمه را خودشان گرفته‌اند و به کسانی که خودشان می‌خواهند ارز می‌دهند و بر خروجی هیچ نظارتی نمی‌کنند. چند موردی که ورود کرده‌اند مقدار کمی کاغذ را توزیع کرده و مابقی آزاد عرضه شده و هیچ نظارتی وجود ندارد.»

مشکلی که موجب رکود بازار صنعت چاپ و نشر و تعطیلی بسیاری از چاپخانه‌های خصوصی شده است؛ طبق گفته فعالان این عرصه، به‌طور متوسط، از ۵ ماشین یک چاپخانه ۴ مورد آن از خط تولید کنار رفته و چاپخانه‌ها در تامین هزینه‌های جاری خود مانده‌اند. همین موضوع باعث شده با ۴۰ تا ۵۰ درصد تعطیلی چاپخانه‌ها و کم شدن ساعت کاری آنها مواجه شویم؛ هرچند با این شرایط، برخی که امید بیشتری دارند، هنوز به کار ادامه می‌دهند و برخی به بن‌بست کامل رسیده‌اند. روندی که سرنوشتی جز طوفانی بزرگ برای صنعت چاپ و نشر کشور در پی نخواهد داشت.

احمد ابوالحسنی (رئیس اتحادیه لیتوگرافان و کانون‌های تبلیغاتی تهران)

سعید کلاری همچنین درباره محدود شدن فعالیت تاجران تخصصی که نتیجه‌اش آشفتگی کنونی بازار چاپ و نشر است، به ایلنا می‌گوید: «ما درخواست داشتیم این سهمیه کاغذ وارداتی را نه به ناشران بلکه به چاپخانه‌ها بدهند. یا حتی به چاپخانه هم ندهند، بلکه کار را به تاجر بسپارند تا از مبدا تا مقصد را به عهده بگیرد. چراکه کاغذ، بحث و گستره وسیع و جنس‌های متنوعی دارد که به شاخه‌های زیادی تقسیم می‌شود و تاجر در هر بخش مثل مقوا و گلاسه و کاغذ تحریر و... تخصصی کار می‌کند. وقتی این تاجر تخصصی را کنار گذاشته و فضا و امکانات به او نداده و دستش را هم می‌بندند و دولت خودش وارد بازی شده و به عنوان بزرگترین تاجر وارد عمل می‌شود و تخصص و برنامه‌ای هم ندارد و دلار ۴۲۰۰ تومانی‌اش را به چند تاجر نورچشمی می‌دهد؛ نتیجه جز گرانی بیشتر بازار نخواهد بود.»

محمود ذوالفقاری (مدیر مجموعه چاپخانه‌های خجسته) هم که خود از واردکننده‌های این صنعت است، بر این مساله تاکید داشته و خاطرنشان می‌کند: «در ۹ ماه گذشته شاهد بوده‌ایم که رسما در کار تجار، کارشکنی شده است. من خودم همیشه بخش عمده‌ای از نیازهایم را وارد کرده‌ام. اما الان بیش از ۶-۷ مورد دارم که بیش از هشت ماه است در گمرک مانده؛ از ماشین‌آلات گرفته تا مواد اولیه. چندین‌بار این مسیر را رفته و آمده‌ام اما یا ثبت سفارش یا تخصیص باطل شده یا سیستم تغییر کرده و یکی از چند مجوز باطل شده و دوباره از نو سراغ دریافت مجوزهای اتحادیه صنفی و صمت و... رفته‌ام. درحالی‌که این پروسه هیچ‌وقت در مدت دو ماه جمع نمی‌شود و اگر یکی از آنها مدت دو ماهه‌اش می‌گذشت باید از ابتدا شروع می‌کردی. وقتی سوال می‌کردیم می‌گفتند به ما گفته‌اند این‌طور عمل کنید؛ یعنی به نوعی اختلال در کار واردات.»

محمود ذوالفقاری (مدیر مجموعه چاپخانه‌های خجسته)

فعالان صنعت چاپ می‌گویند مشکل کنونی این صنعت از ابتدا اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کاغذ بوده است؛ کاغذ توسط افراد خاص و تحت نظارت دولت وارد می‌شود و چون آنها تنها واردکنندگان این بازار انحصاری هستند، به هر قیمتی بخواهند می‌فروشند و همین باعث بالا رفتن قیمت می‌شود. به اعتقاد چاپخانه‌داران و واردکنندگان کاغذ و زینک، سیستم توزیع ناعادلانه کار می‌کند و اصلا نظارتی روی توزیع کاغذ وجود ندارد و همین باعث می‌شود واردکننده هر قیمتی می‌خواهد برای کالای وارداتی‌اش تعیین کند. اختلاف قیمتی بین بازار موجود و کاغذ وارداتی است که باعث می‌شود کاغذ از یک چرخه عبور کند و به قیمت موردنظر واردکننده به فروش برسد.

سعید کلاری که یکی از چاپخانه‌داران فعالی این عرصه است، با تاکید بر اینکه دولت از ابتدا نباید ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کاغذ اختصاص می‌داد، می‌گوید: «من می‌گویم تاجر باید وارد بازار شود؛ او وارد کند، من چاپخانه‌دار از او کاغذ را بخرم و هرکسی سر جای خودش قرار بگیرد. اما کاری که الان دولت کرده این است که ساختار بازار را بهم ریخته است. من به‌عنوان فعال صنعت چاپ می‌گویم احتیاجی به ارز ۴۲۰۰ تومانی نداریم و نباید آن را بدهند چون منشا فساد است و هیچ سودی برای چاپخانه ندارد. وقتی این را انجام ندهند نیازی به خیلی چیزهای دیگر نیست. اما حالا که دارند این پروسه را انجام می‌دهند، دست‌کم بر آن نظارت کنند.»