اپرای عشق مهمان جشنواره تئاتر فجر

به گزارش ایلنا، بهروز غریب پور که تاکنون ۱۰ اپرای عروسکی را براساس شاهکارهای منظوم ادب فارسی تولید و روی صحنه برده است، اپرای عشق را در جشنواره تئاتر فجر رونمایی می‌کند.

این کارگردان تئاتر درباره وجه مشترک اپراهایی که تا کنون کارگردانی کرده، گفت: اپرا نیاز به متن منظوم دارد و هدف من نیز استخراج شاهکارهای منظوم ادبی بوده و هست. از زمانی که زندگی قلل ادب فارسی را کار کردم تمام کوششم این بوده که این بزرگان و آثار بی‌مانندشان در تاریخ تمدن بشری آشکار شود و آثار نمایشی‌ام قدرت نظم و اندیشه آنها را به نمایش بگذارد.

وی درباره داستان این اثر نمایشی گفت: در «رستم و سهراب» به یک داستان سروده فردوسی اشاره کردم، «لیلی و مجنون» نیز یک داستان شرقی بود که در شعر محمد بغدادی و نظامی به آن پرداخته شده است. «شیخ صنعان و دختر ترسا» نیز داستان منظومی به قلم فریدالدین عطار نیشابوری است که از نظر شکل داستانی، بی‌نظیر است. کم نبوده‌اند کسانی که به آن پرداخته‌اند که بیشترین تعداد آن‌ها را در باله‌های قبل از انقلاب شاهد بوده‌ایم. این داستان آنقدر ارزشمند است که باید بیشتر به آن پرداخته شود.

غریب‌پور این داستان منظوم را از منظر دراماتیک با «فاوست» گوته برابر دانسته و اذعان می‌کند: از منظر دراماتیک این اثر نسبت به «فاوست» برتری نیز دارد چرا که در آن شیطانی وجود ندارد که شیخ صنعان را فریب بدهد. اتفاقات این اثر کاملا دورنی است و مسیر تسویه روح را طی می‌کند. در این داستان عطار، هرچند روح صنعان به حضیض می‌رود ولی با پافشاری که در مسیر عشق دارد و هر چه معشوق بخواهد را انجام می‌دهد اما در نهایت دختر ترسا را به سمت اندیشه خویش هدایت می‌کند. داستانی که تماما به معرفت بشری اشاره دارد.

وی درباره موسیقی این اپرا توضیح داد: به دلیل نوع موسیقی که هم باید غربی می‌بود و هم شرقی و ایرانی، باید آهنگسازی را پیدا می‌کردم که هر دو نوع را خوب می‌شناخت. درهمین گشت وگذار شورا کریمی را پیدا کردم که گرچه پیشینه نوشتن اپرا ندارد اما در حوزه موسیق پاپ شخص توانمندی بود.

غریب‌پور زمان ساخت موسیقی را ۱۰ ماه تمام اعلام کرد که روز ۳ دی میکس نهایی آن به پایان رسیده است.

وی درباره این اپرا ادامه داد: بیش از ۶۰ عروسک ماریونت برای این اثر تولید شده‌اند که طراحی آن‌ها را علی پاکدست و مریم اقبالی بر عهده داشته‌اند. طی هشت ماه با همکاری بخش عروسک‌سازی گروه تئاتر «آران» آماده شده‌اند. قاسم رحمتی دستیار کارگردان، حجت هاشمی و خودم دکورهای جدیدی طراحی کرده‌ایم که کاملا متفاوت باشند. در آخرین کارمان که در بابل اجرا شد و در تهران دیده نشده است از این تکنیک استفاده کرده‌ایم.

غریب‌پور آواگران اپرا را که در صدرشان داوود آزاد قرار دارد، روشنک کی منش، حامد فقیهی، رهام خورشیدوند معرفی کرد و افزود: داوود آزاد هم خواننده قدر آثار عرفانی است و هم نوازنده‌ای است که حداقل پنج ساز را می‌نوازد. روشنک کی منش نیز که نقش دختر ترسا را می‌خواند و قبلا در اپرای سعدی نیز حضور داشت بی‌نظیر است. فقیهی و خورشیدوند هم دیگرخواننده‌های قدرتمند این اثر هستند.

وی دوزندگان لباس‌های این اپرا را مرضیه نادری و همکاران بخش لباس گروه «آران» معرفی کرده و افزود: جمعا در این اپرا ۱۵۰ نفر همکاری داشته‌اند که شامل خوانندگان و نوازندگان و گروه کر و سازندگان، اپراتورها، طراحی‌های نور و تصویر و... می‌شوند.

این کارگردان تئاتر با ابراز امیدواری از این که «اپرای عشق» بتواند مخاطبان را راضی کند گفت: تمام تلاشم که به سال‌های دور بر می‌گردد را انجام داده‌ام تا آنگونه که استادم فریدون رهنما ما را با داستان‌های بی‌‌نظیر ادبیات فارسی آشنا می‌کرد این داستان‌های منظوم را به مخاطبان هدیه بدهم. هدیه‌ای به نسلی تازه که علاقمند به داستان ایرانی‌اند.

غریب‌پور با اشاره به این که حتی در بین دانشجویان رشته ادبیات، دانش وسیع نسبت به آثار عطار و قدرت داستان‌سرایی او دیده نمی‌شود، تصریح کرد: عطار، فردوسی، نظامی، خواجوی کرمانی و بسیاری دیگر از شعرای ایران، داستان‌سرایی‌هایی کرده‌اندکه ادبیات‌مان را غنی کرده است اما متاسفانه کمتر در صحنه دیده می‌شوند.

وی به فعالیت‌های گروه آران پرداخته و گفت: همراه با سی عضو گروه، تلاش کرده‌ام به طور منظم به ادبیات غنی فارسی بپردازم. در بسیاری از کشورهای دیگر اپرا اجرا کرده‌ایم. ۱۰ اپرا از سال ۱۳۸۲ تا کنون تولید کرده‌ایم و نیروهای بسیاری نیز در مکتب آران تربیت شده‌اند. تمرکز ما بر عروسک‌های نخی و نمایش سایه است.

کارگردان اپرای عاشورا درباره حضور مستمرش در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر تصریح کرد: وقتی که جامعه تئاتری (کمابیش تمام جامعه تئاتری)، در بدترین یا بهترین حالت، آثارشان را در جشنواره‌ای عرضه می‌کنند، حضور در آن رویداد و رنگارنگی آن گردهم‌آیی لذت‌خش است. طی این سال‌ها آثارم را در حاشیه جشنواره تئاتر فجر و در بخش میهمان ارائه کرده‌ام که نشان دهنده میل به حضور در جمع و این رنگارنگی است و نه رقابت.

وی ادامه داد: تصورم این است که این نوع جوایز هر چند ممکن است نام آدم را در سر زبان‌ها بیندازد اما باعث می‌شود آن شخص از خانواده دور شود. جوایز نشان می‌دهد که از دیگران جلو افتاده و همین موضوع او را از جمع دور می‌کند. امسال هم اگر با اپرای عشق وارد جشنواره شدم، اول برایم حضور در این نشاط جمعی مطرح بود.

کارگردان اپرای رستم و سهراب جشنواره تئاتر فجر را فرصتی برای ادای دین به مخاطبان شهرستان‌ها که کمتر مجال دیدن کارهای تهران را می‌یابند و همچنین مهمانان خارجی دانسته گفت: گروه آران در دو جشنواره تئاتر فجر و جشنواره نمایش عروسکی (که متاسفانه دوسالانه است) شرکت می‌کند و قطعا با حضور در این جشنواره بسیاری از آثار را نمی‌توانم ببینم ولی به این ادای دین احترام می‌گذارم.

بهروز غریب‌پور درباره دستاورد چهل ساله تئاتر ایران نیز بیان کرد: در نگاه به مسیر چهل ساله تئاتر پس از انقلاب ذکر چند نکته بسیار مهم است. اول اینکه در این سال‌ها از نظر کمی بر تعداد نیروهای متخصص، کارگردانان، بازیگران، طراحان و نویسندگان افزوده شده است. حتی تعداد سالن‌ها در سطح کشور بیشتر شده است.

وی ادامه داد: به رغم مشکلات اولیه و گاه ادامه‌دار، حضور بانوان هنرمند نیز در تئاتر بیشتر شده است. شاهدیم که در نقاط دورافتاده کشور که ممکن است تعصبات بیشتری نسبت به شهرهای بزرگ وجود داشته باشد نیز بانوان روی صحنه حضور دارند و این دستاورد کمی نیست. می‌دانیم که اختلاف سلیقه و برداشت از قوانین شرعی و رفتارهای عرفی وجود دارد اما طی سال‌های پیروزی انقلاب ترازو به سمت حضور بیشتر بانوان بر صحنه سنگین شده است.

این کارگردان تئاتر چند نکته که طی سال‌های پس از انقلاب کمتر به آن توجه شده را تجهیز، معماری و رعایت استاندارد‌های سالن‌های تئاتر، از سوی دیگر توجه به استقرار و ثبت و ثبات گروه‌های تئاتری عنوان کرده و افزود: گروه به دلیل شرایط اقتصادی نامناسب در خطر است. بیشتر کارگردانان صاحب‌نام مجبور می‌شوند به دلیل قیمت دستمزد بازیگرانی که پیشتر در گروه بوده‌اند از حضورشان صرف‌نظر کنند. این اتفاق به گروه تئاتر لطمه می‌زند.

وی در پایان تاکید کرد: به‌رغم ورود سلبریتی‌ها به تئاتر و تئاتر لاکچری و... اعتقاد دارم که تئاتر زنده است. یک موجود زنده بیمار می‌شود و درونش کاستی‌ها و کمبود‌ها، حرکت‌های مثبت و منفی بوجود می‌آید. امیدوارم روز به روز این کاستی‌ها که بیشترش اقتصادی است رو به بهبود برود و شرایط بهتری برای تئاتر رقم بخورد.