فلسفه برای مبارزان

به گزارش ایلنا، نشر نی به تازگی کتاب «فلسفه برای مبارزان» نوشته آلن بدیو را با ترجمه «فؤاد حبیبی» و «کمال خالق‌پناه» منتشر کرده‌است. آلن بدیو فیلسوف شناخته شده فرانسوی است که از نظر گرایش سیاسی در طیف چپ قرار دارد. آلن بدیو رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و فعال سیاسی معاصر مطالب بسیاری نیز، درباره هنر دارد. در مدت‌زمانی که این استاد افتخاری بازنشسته در «اکول نرمال سوپریور» پاریس به  ایرانیان معرفی شده، افراد زیادی جذب کتاب‌ها و نوشته‌هایش شده‌اند.

کتاب فلسفه برای مبارزان شامل سه فصل و دو پیوست است. مترجم انگلیسی این کتاب «برونو بوستیلز» پیش‌گفتار کاملی درباره  نسبت فلسفه و سیاست آلن بدیو، همچنین درباره تغییر عنوان کتاب توضیحاتی بیان کرده‌است. بدیو  پرداختن به هنر سیاست و علم را کار فلسفه می‌داند و بیان می‌دارد چگونه این نظام‌ها حقیقت را می‌سازند. چهار فیگور اصلی‌ای که روابط میان فلسفه و سیاست را متمایز می‌کند را، از ویژگی‌های دیگر پیش‌گفتار می‌توان برشمرد. هر سه فصل کتاب نسخه سخنرانی‌های بدیو به زبان فرانسه یا انگلیسی درفاصله سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰است.

فصل اول کتاب «رابطه پر رمز و راز فلسفه و سیاست» نام دارد. عنوان آنقدر جذابیت دارد که مخاطب با آن  همراه شود. بدیو در همان ابتدا چند پرسش ساده درباره آینده خود فلسفه طرح کرده و با رجوع به آلتوسر بحث را شروع می‌کند.«این آلتوسر بود که استدلال کرد فلسفه به علم وابسته است، و درتمام این مدت این استدلالی بس عجیب بوده‌است؛ این که فلسفه اصلاٌ هیچ تاریخی برای خویش ندارد، این که فلسفه همواره همان چیز است. از این منظر، مسئله آینده‌ی فلسفه در  واقع همان مسئله ساده‌ای است: آینده فلسفه گذشته‌ی آن است.» در ادامه شناخت فلسفه به هگل و دکارت و نیچه نیز اشاره‌هایی دارد. همچنین از لکان می‌گوید که فلسفه را فرمی ازگفتار دانشگاه می‌دانسته است. وقتی وارد دنیای مبارزه سیاسی می‌شود به اعتراضات گسترده در فرانسه اشاره‌هایی دارد. بدیو ذکر می‌کند سیاست، دموکراسی و فلسفه در نهایت با مسئله حقیقت به یکدیگر پیوند می‌خورند. او از این ایده دفاع می‌کند که فلسفه می‌تواند و باید در خدمت برخی حقایق پراتیک باشد که گاهی انسان‌ها قادر به خلق آن هستند.

در فصل دوم که «فیگور سرباز» نام دارد، به بیان قابلیت‌های انسانی در جنگ می‌پردازد. یک فیگور قهرمانی جدید که در جهان سردرگم جایی برای قهرمان‌گری است. همچنین در این بخش جالب کتاب شرحی در باب دو شعر سرباز از «هاپکینز» و «والای استیونس» مورد بررسی قرار می‌گیرد. «می‌توانیم بگوییم سرباز شکل جدیدی از گواهی خورشید است، شکل جدیدی از قدرت خلاقانه تابستان.» بدیو در ادامه مطالبش یادآور دگرگونی هنرمندانه فیگور سرباز توسط بسیاری از شاعران می‌شود و آن را ژستی سیاسی می‌خواند.

و اما در ادامه «سیاست به مثابه دیالکتیکی غیر بیانگر» را در فصل سوم می‌خوانیم که عنوان بخش پایانی کتاب محسوب می‌شود. بدیو از سیاست انقلابی کلاسیک آغاز می‌کند و بیان می‌دارد که در حال صحبت کردن از یک سیاست حقیقت است. او با مثال‌های نزدیک به واقعیت، قانون  و فراسوی بهنجاری را توضیح می‌دهد و درنهایت مسئله واقعی یک داستان از نظر والاس را بررسی و نتیجه‌گیری می‌نماید.

«تأملاتی درباب بحران کبک» و «ما به یک دیسیپلین مردمی نیاز داریم» دو پیوست انتهایی کتاب فلسفه برای مبارزان، گفتگوی آلن بدیو با دو نشریه است. در بحران کبک که «فرانسوا گوا» با بدیو گفتگو کرده نظر این فیلسوف را درباره درگیری دانشجویان جویا شده و همچنین از بدیو خواسته این درگیری را با  شورش می ۱۹۶۸ مقایسه کند. اما در نهایت می‌خوانیم که بدیو عمر کشور فرانسه را رو به پایان می‌داند و عقیده دارد که باید فرانسه با آلمان ادغام شود ولی در رابطه با کانادا امیدورانه‌تر می‌نگرد. مصاحبه دوم با نشریه «کریتیکال اینکوایری» است، از رابطه میان فلسفه و سیاست شروع شده و با اشاره به آلتوسر ادامه دارد. بدیو سنت آلتوسری را مهم می‌داند. او می‌گوید در این سالها کتاب‌های بسیاری را به آلتوسر اختصاص داده است. این گفت‌وگو با اشاره‌هایی به چند کتاب بدیو و اظهار نظرهایش ادامه پیدا می‌کند تا درنهایت با اشاره به انتخابات فرانسه و رابطه سیاست و خشونت در حومه‌ها به پایان می‌رسد.