کاش آنطور که سینماگران نسبت به هم غیرت و تعصب دارند، اهالی موسیقی هم داشتند

به گزارش ایلنا، سی و ششمین محفل شعر و موسیقی «اتفاق ترانه» شب گذشته، شنبه اول دی در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد. 

مهدوی: زهر موسیقی کلام است

در ابتدای این محفل رضا مهدوی (پژوهشگر و کارشناس موسیقی) با اشاره به برخی مشکلات حوزه موسیقی بیان کرد: متاسفانه در روزگار سخت موسیقی قرار داریم. زمانی می‌خواستیم آلبومی را با صدای علیرضا افتخاری به نام «غریبستان» منتشر کنیم و وزارت ارشاد مجوز نمی‌داد و عده‌ای می‌گفتند با انتشار آن سر از ترکستان درمی‌آورید. در حالی که در هر کشوری کلام بُرایی خود را دارد و می‌تواند نفوذ کند. زَهر موسیقی نیز کلامی است که با آن پیوند می‌خورد. 

او با اشاره به ویژگی‌های آلبوم «آسوده خاطر» با صدای مهدی نظری بیان کرد: به نظرم در این آلبوم به خوبی از کلام بهره گرفته شده است و آهنگسازان آن آثار شاخصی را در کارنامه کاری خود یدک می‌کشند. آقای نظری خواننده این آلبوم بعد از سال‌ها فعالیت دوباره به حوزه هنری بازگشته است و از این سازمان انتظار می‌رود که هنرمندان را از نظر بضاعت فنی، دانشی و هنری در گونه خود نگه دارد و برای سایر هنرمندان الگوسازی کند. بنابراین بهتر است در همان مسیر باقی بمانند.

مهدوی با اشاره به اهمیت مطالعه، کسب مهارت و دانش در آواز ایرانی عنوان کرد: اگر خوانندگان پاپ با داشتن صدایی نسبتا خوب و بدون هیچ نوع اطلاعات و دانشی نسبت به موسیقی آلبوم منتشر می‌کنند، خواننده ایرانی مجبور است دست کم صدها اثر قدیمی و کلاسیک را بشنود و موسیقی بداند تا بتواند در این مسیر سخت، جایگاه خود را تثبیت کند. اما مهدی نظری که فردی آرمانگرا و حساس نسبت به موسیقی ایرانی است، چرا امروز در عین زیبایی به تنظیم پاپ روی آورده است؟! 

او افزود: به نظرم برخی مشکلات به خوانندگان و دست‌اندرکاران موسیقی کلاسیک  نیز برمی‌گردد و باید از خودمان بپرسیم در آستانه 40 سالگی انقلاب اسلامی دستاورد موسیقی به واقع چه بوده است؟! چرا موسیقی ایرانی در بهترین حالت خود تنها آثار خوانندگان خوب قدیمی را تکرار کرده است؟! ما نباید صرفا به دنبال تجربه گونه‌های بیشتر باشیم و به همین دلیل از راه خودمان دور شویم. در روزگار کنونی فاقد تم مشخصی در موسیقی هستیم اما ریتم فوق‌العاده عمل می‌کند و خواننده، موسیقی، کلام و حتی شنونده هر یک کار خود را می‌کنند و این جاست که تاثیر تصویر دو چندان می‌شود و کلیپ‌ها حرف اول را می‌زنند. در حالی که این مسیر اشتباه است.

او با بیان این که باید جایگاه هر هنرمند را در حوزه موسیقی گرامی داشت، ادامه داد: نگرانی من از این است که هنرمندانی نظیر مهدی نظری که نسبت به موسیقی نگاه آرمانی دارند و به دنبال حفظ موسیقی دستگاهی هستند، بیشتر به سراغ موسیقی پاپ بروند تا این که بخواهند پاسدار موسیقی اصیل ایرانی باشند. متاسفانه باید بگویم که وضعیت موسیقی نیز این روزها شبیه به زبان فارسی است که واژه‌های بیگانه به آن وارد شده است و به طور روزمره استفاده می‌شود. 

در ادامه این محفل با حضور میلاد عرفان‌پور (مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری)، رضا مهدوی و عوامل و دست‌اندکاران تولید آلبوم «آسوده خاطر»، از این اثر رونمایی شد. 

این آلبوم که در هشت  قطعه‌ موسیقایی با نام‌های «پریشانی»، «افسون‌گر آواز»، «افسونگر»، «سراب آرزو»، «غریبانه»، «آسوده خاطر»، «چشم تو» و «پریشانی بی‌کلام» تهیه شده است، اشعاری از مژگان عباسلو، باباطاهر، نواب صفا، تورج نگهبان، انسیه موسویان و محمد‌حسین شهریار جلوه‌هایی را دربرمی‌گیرد.  

آهنگسازان این آلبوم مهدی نظری، پرویز یاحقی و منوچهر لشکری هستند و تنظیم قطعات آن را به جز قطعه «پریشانی»، حسین زندی بر عهده داشته است. 

نظری: به دلیل شرایط بد اقتصادی مردم از موسیقی انتظار فضای شاد دارند

نظری در پاسخ به صحبت‌های مهدوی گفت: نکاتی را که آقای مهدوی به آن اشاره کردند در ساخت آلبوم «آسوده خاطر» مد نظر داشتم و آن‌ها را قبول دارم. اما وضعیت امروز موسیقی ناشی از عدم برنامه‌ریزی دولت است که موسیقی ایرانی را به چنین شرایطی دچار کرده است. متاسفانه امروز تا یک نفر زیر آواز می‌زند، مردم واکنش منفی نشان می‌دهند که مگر خودمان غم و غصه کم داریم؟! و وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم آنقدر ضعیف شده است که مردم از موسیقی نیز همچون سینما انتظار فضای شاد دارند. در حالی که آواز ایرانی مترادف با غم و غصه نیست. بلکه خود من اتفاقا زمانی که خوشحال هستم می‌توانم ساز بزنم و بخوانم.

بهروز صفاریان (آهنگساز و کارشناس موسیقی) نیز که مهمان ویژه «اتفاق ترانه» بود، به دعوت اهورا ایمان روی سن رفت و درباره فعالیت خود در گونه‌های مختلف موسیقی  گفت: در ابتدا کارم را با موسیقی ایرانی شروع کردم و بعدها به پاپ روی آوردم و فهمیدم که به این گونه موسیقی علاقه بیشتری دارم. زیرا سهل و ممتنع است و مردم نیز به آن گرایش دارند. اما نمی‌خواهم خودم را محدود به یک حوزه کنم و سایر گونه‌ها را نیز تجربه می‌کنم. 

این آهنگساز و تنظیم‌کننده درباره وضعیت موسیقی پاپ کشور ادامه داد: بعد از مدتی که موسیقی پاپ به دست بازار صنعتی و تجاری افتاد، به جایی رسید که هنرمندان مقلد را به جای مولد پرورش داد و امروز این جریان بسیار بیشتر شده است. به دلیل وضعیت تجاری که در موسیقی وجود دارد، وقتی اتفاق خوبی برای یک قطعه موسیقایی، چه به لحاظ کلام و چه دیگر عناصر رخ می‌دهد، مشابه آن اثر توسط تهیه‌کننده‌ها سفارش داده می‌شود. در چنین شرایطی، افرادی که مولف هستند، یا خانه‌نشین می‌شوند و یا باید با چنین وضعیتی کنار بیایند. 

او ادامه داد: فریدون فروغی همیشه به من می‌گفت اگر نگاهت به این باشد که جامعه از تو چه می‌خواهد، شاید در ابتدا موفق ظاهر شوی، اما در طول زمان موفقیتی نخواهی داشت. امروز این اتفاق برای بسیاری از خواننده‌ها رخ داده و عمر آثارشان به 6 ماه و یک سال هم نمی‌رسد و فراموش می‌شوند. پیش‌تر خوانندگانی داشتیم که سه دهه و چهار دهه ماندند و هنوز هم خوانندگانی هستند که دوست دارند خودشان را به این خواننده‌های ماندگار وصل کنند.

صفاریان اظهار کرد: البته برخی خوانندگان بوده‌اند که در ابتدا با شخصیت‌های مطرح موسیقی به لحاظ جنس صدا مقایسه می‌شدند، اما در ادامه فعالیت‌هایشان رنگ خود را پیدا کرده‌اند و توانسته‌اند مستقل شوند. این که خواننده‌ای از کسی تاثیر بگیرد، اشکالی ندارد، اما این که شبیه به کسی بماند خوب نیست.

این آهنگساز با بیان این که آثار خوب بسیاری بوده که مردم گوش کرده‌ و پسندیده‌اند و نمی‌توان گفت مردم سلیقه ندارند یا سلیقه‌شان افول کرده است عنوان کرد: عرضه و تقاضا این گونه نیست که تنها به خواست و سلیقه مخاطب اثری را ارائه کنیم، بلکه هر چه اثر بهتری تولید کنیم، مردم هم استقبالشان بیشتر می‌شود. اگر افراد حرفه‌ای در موسیقی از سوی تهیه‌کنندگان حمایت شوند مردم هم به دنبال آثارشان می‌روند.

او همچنین گفت: شخصیت‌هایی که دانش موسیقی دارند، به ویژه جوانان تحصیل‌کرده‌ای که در موسیقی امروز ما کم نیستند؛ باید حمایت شوند و جامعه تهیه‌کننده از موسیقی تجاری فاصله بگیرد و به سمت افراد حرفه‌ای این حوزه بیاید.

صفاریان خاطرنشان کرد: متاسفانه ما در ایران به معنای واقعی تهیه‌کننده موسیقی نداریم. یک تهیه کننده در هر جای دنیا باید موسیقی را خوب بشناسد و تولید، تفکر، ایدئولوژی و ارائه اثر را به جامعه با فکر پیش ببرد. متاسفانه تهیه‌کننده‌ها در ایران چنین رویکردی ندارند و تنها چند سال از یک چهره و پدیده بهره‌کشی می‌کنند و سپس او را کنار می‌گذارند. ما اهالی موسیقی باید مراقب هم باشیم و کاش آن طور که سینماگران نسبت به هم غیرت و تعصب دارند و از یکدیگر حمایت می‌کنند، این اتفاق در موسیقی هم رخ می‌داد.

او درباره شرایط موسیقی در صدا و سیما نیز گفت: چند دهه قبل که صدا و سیما، حمایت ویژه‌ای از موسیقی داشت، مدیر مرکز موسیقی فریدون شهبازیان و علی معلم بودند و ساختار هنری و موسیقایی در بدنه مدیریت وجود داشت. اما متاسفانه امروز مدیرانی قرار دارند که وضعیت تولید موسیقی را تغییر داده‌اند.

صفاریان افزود: وضعیت موسیقی در نقطه خوبی قرار ندارد و کیفیت در آن حرفی نمی‌زند. متاسفانه حتی به موسیقی پاپ امروز نمی‌توان گفت صنعتی، بلکه سری‌دوزی است. باید از آثار با محتوا که افرادی با دانش روی آن کار کرده‌اند حمایت کنیم.

او در رابطه با ترانه‌های امروز نیز گفت: موسیقی یا کلام و ترانه نباید به مخاطب فخر بفروشد، مخاطب حوصله پیچیدگی‌ در کلام را ندارد. اگر فرصت داشته باشم، حتما کارگاه‌هایی در حوزه هنری با حضور ترانه‌سرایان و اهالی موسیقی برگزار خواهم کرد.

مهدی مقدم (خواننده پاپ) نیز در پایان دو قطعه موسیقایی را برای حضار به صورت زنده اجرا کرد و مهدی رحیمیان نوازنده پیانو او را همراهی کرد. 

محفل شعر و موسیقی «اتفاق ترانه» از جمله برنامه‌های ماهانه حوزه هنری در حوزه ادبیات و موسیقی است که به همت موسسه فرهنگی هنری سپهر سوره هنر و مرکز موسیقی حوزه هنری اولین شنبه‌های هر ماه در تماشاخانه مهر برگزار می‌شود.