سیدصادق سجادی در گفتگو با ایلنا مطرح کرد:
وضعیت بودجه دایرهالمعارف اسلامی اسفناک است/تعدیل ۱۰۰ نفر تا امروز/معلوم نیست درآمدها کجا خرج میشود
معاون پژوهشی مرکز دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی گفت: طبق اساسنامه درصورتیکه دایرهالمعارف منحل شود، کتابهای اهدایی مجموعه باید به کتابخانه ملی منتقل شوند.
سیدصادق سجادی ( معاون پژوهشی، مدیر بخش تاریخ و عضو شورای عالی علمی مرکز دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، گفت: همین روزها قرار است چند جلسهی اساسی برای تصمیمگیریهای بنیادی دایرهالمعارف تشکیل شود و این جلسات، شاید بتواند مقدار زیادی از فشارها را کم کند و بهطور دقیق دربارهاش صحبت خواهیم کرد.
وی در پاسخ به این سؤال که درصورت انحلالِ دایرهالمعارف وضعیتِ کتابهای اهدایی به مجموعه، به چه صورت درمیآید، اظهار داشت: فعلاً که صحبتی از انحلال مجموعه نیست و کتابهای اهدایی هم سر جایشان میمانند اما طبق اساسنامه در صورتی هم که دایرهالمعارف منحل شود، کتابها باید به کتابخانه ملی منتقل شوند.
معاون پژوهشی مرکز دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، دربارهی وضعیتِ بودجهایِ این مرکز بیان داشت: وضعیت بودجهای دایرهالمعارف اسفناک است. این مرکز، ردیف مستقیم بودجه ندارد بلکه از کمکهای فرهنگی استفاده میکند. به تدریج از حدود 8 سال پیش کمکهای فرهنگیای که به دایرهالمعارف میشد به تدریج تقلیل یافت و در سال 96 این رقم بیش از همیشه کاهش پیدا کرد. منتهی یک مقداری از مساله به این برمیگردد که دایرهالمعارف درآمدهایی دارد و رقم بودجهای که قرار است صرف حقالتألیفها و خریدهای مورد نیاز مرکز شود، بهطور دقیق مشخص نیست. بعضی از اساتید و مدیران به دنبال این هستند که این مسائل را روشن کنند و همه نسبت به آن آگاه شوند.
سجادی در پاسخ به این سؤال که آیا درآمدهای دایرهالمعارف به خود مرکز بازمیگردد یا خیر، گفت: مساله همین است که باید این مسائل روشن شود. ما نمیدانیم این درآمدها خرج چه میشود. باید کاملاً اعلام شود که اگر درآمدی هست مثلاً صرف خرید کتاب، تجهیز کتابخانه، حقالتالیف و از این قبیل موارد شود.
وی ادامه داد: این موارد را معاونت مالی باید اطلاع داشته باشد. من به عنوان معاون علمی، اصلاً در امور مالی و خرج و دخل، دخالتی ندارم.
وی با اعلام میزان بودجهی سال 96 افزود: قریب به 70 درصد بودجهی دایرهالمعارف در سال 96 داده نشد. رقم کلی این بودجه، 6 میلیارد و 200 میلیون تومان در سال گذشته بوده است.
وی گفت: مشکل اینجاست که این مرکز اساساً برای دایرهالمعارف بزرگ اسلامی تأسیس شد اما طی سالهای اخیر به پژوهشهایی جدای از حوزه خود پرداخته است. بخشی از بودجه، صرف دانشنامههایی شد که اصلاً ربطی به دایرهالمعارف بزرگ اسلامی نداشت؛ مثل دانشنامه فرهنگ و مردم، دانشنامهی زبانها و گویشها، دانشنامه حقوق، دانشنامه هنر و... . اینها چیزهایی بود که آقای بجنوردی با وجودِ مخالفتهای بخش قابل توجهی از استادان، آنها را راهاندازی کردند و طبیعتاً قسمتی از کمک فرهنگی دولت، صرف این دانشنامهها شد و از دایرهالمعارف کم گذاشته شد.
سجادی اضافه کرد: از طرفی دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، در سالهای اخیر خیلی خیلی کُند جلو رفته است. تقریبا 34 سال است که دایرهالمعارف تأسیس شده و فعالیت دارد اما از هشت سال پیش به این طرف روند انتشار آن کند شده است. به عنوان مثال جلد 23 که دو ماه پیش منتشر شد بیش از دو سال طول کشید؛ درحالیکه ما معمولاً هر سال حداقل یک جلد منتشر میکردیم.
مدیر بخش تاریخ دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، درخصوص وضعیت تعدیل نیروی این مرکز گفت: آقای بجنوردی در اخراجِ 50 نفرهی اخیر که یک هفتهی پیش بود، ظاهراً تجدیدنظر خواهد کرد ولی قبل از عید هم 50 نفر اخراج شدند. در واقع مجموعه تا به اینجا، صد نفر از نیروهایش را تعدیل کرده. نظر آقای بجنوردی این است که درآمدها خیلی کم است و دایرهالمعارف نمیتواند از پس حقوق این افراد بربیاید و واقعش هم این است که در حدود هشت ماه است که دایرهالمعارف نتوانسته به پرسنلش حقوق بدهد و قریب به یک سال است که حقالتالیفها پرداخت نشده است.
وی در توضیحِ ریشههای این مشکلات گفت: بخشی از این مشکلات از درونِ دایرهالمعارف است که فقدان مدیریت منسجم است. از طرفی، نظرات استادان و محققان چندان مورد توجه قرار نمیگیرد؛ درحالیکه این افراد، تجربه دارند و بعضیها 34 سال است که در مجموعه حضور دارند. استادان دیگری هم که جزء شیوخ استادان علمی هستند، نظریاتی را دادند و نظرات آنها در اداره یک مرکز پژوهشی و فرهنگی صائب است. باید به این نظرات اعتنا شود تا از این مشکلات و بنبست رها شد.
وی با اشارهی به بحران بودجه در سطح کلان کشور، افرود: مشکلات بودجهای را هم باید با رایزنیهایی که با دولت میشود، حل کرد. امسال آقای بجنوردی به مجلس پیشنهاد کرده بود که بودجهها را اضافه کنند اما تا جایی که من اطلاع دارم، به دلیل تنگناهای مالی دولت این اتفاق نیفتاد. علاوه بر آن درآمدهای داخلی هم باید خیلی روشن به نحوی که همه محققان و افراد دایرهالمعارف نسبت به آن آگاهی پیدا کنند، اعلام شود.
وی در پاسخ به این سؤال که در صورت منحل شدنِ این مرکز فرهنگی، درآمدهای حاصل از مجموعهی تجاری رایزن، صرف چه میشود، گفت: ما نهایت سعیمان را میکنیم که به دایرهالمعارف به تعطیلی نکشد. اما در کل، قرار بر این است این درآمدها، خرج خود دایرهالمعارف شود. از آغاز هم بنا بر همین بوده است.