رئیس یونیمای ایران خبر داد؛
«عمو نوروز» بازسازی می‌شود/خلق عروسکی ملی برای معرفی یک جشن ملی
اردشیر صالح‌پور گفت: در هیات مدیره یونیما با توجه به تقارن روز 21 مارس با اول فروردین و نامگذاری آن به نام «روز جهاین نمایش عروسکی» بر آن شدیم تا «عروسک عمو نوروز» را به جهان عروسکی معرفی کنیم و به همین دلیل دست یاری به سوی طراحان و سازندگان عروسک دراز می‌کنیم که نتیجه آن سرانجام در جشنواره بین‌المللی عروسکی رونمایی می‌شود.
اردشیر صالح‌پور (رئیس یونیمای ایران) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به روز جهانی نمایش عروسکی و تقارن و تطابق آن با عید نوروز گفت: این تقارن مبارکی است، هم به واسطه آنکه عید نوروز به عنوان کهن‌ترین جشن آیینی و سنتی ایرانیان به عنوان روز نمایش عروسکی انتخاب شده است و هم اینکه ما از این طریق می‌توانیم فرهنگ و سنت نوروز را که بر مهر و صلح و دوستی استوار است بیشتر به جهانیان معرفی کنیم. نوروز ما ایرانیان یکی از زیباترین اعیاد و جشن‌های بشری است. به ویژه آنکه این جشن، آیین و سنتی برگرفته از طبیعت است و به عبارتی جشن نوزایی و آفرینش شادی و بهار است. فصلی که همه چیز تازه و جوان می‌شود و حاکی از آن است که ایرانیان از دیرباز نبض طبیعت را در دست داشته و در اعتدالی بهاری همگام و هم‌پا با طبیعت جشن ملی و باستانی خود را آغاز می‌کنند.
این پژوهشگر همچنین درباره برنامه‌هایی که برای روز جهانی نمایش عروسکی تدارک دیده شده، گفت: فرهنگ و تمدن ایرانی نوروز را به عنوان مهم‌ترین جشن ایرانی مدنظر داشته و طبق سنت همه ساله آن را گرامی می‌دارد و در اقصی نقاط ایران مراسم آیینی به استقبال بهار انجام می‌شود که قاصد بهار و پیک‌های بهاری هستند که از آن جمله می‌توان به عروسک «تکم» آذربایجان و نیز مراسم نوروزخوانی کوهپایه‌های البرز و نیز «عروس گوله» گیلان و... اشاره کرد.
صالح‌پور ادامه داد: اما مهم‌ترین عروسکی که ما امسال به آن پرداخته‌ایم، عروسک «عمو نوروز» است که مغفول مانده و به طرز شایسته‌ای معرفی نشده است و در حد نام در کنار «ننه سرما» باقی مانده است. باتوجه به تقارن و تطابق و شب اول فروردین «روز نوروز» به نام روز جهانی نمایش عروسکی بهترین فرصت آن است که ما این عروسک را که اصالتا مربوط به نوروز ایرانیان است بازسازی و به جهانیان معرفی کنیم.
او سپس گریزی به عروسک پاپانوئل زد و یادآور شد: می‌دانید که عروسک پاپانوئل به عنوان نماد عید مسیحیت و ژانویه و سال نو اروپاییان اساسا ریشه‌ای ایرانی داشته و از جانمایه‌های فرهنگ کهن ایران باستان به ویژه «میترائیسم» بهره گرفته و به عنوان نماد و نشانه عید اروپاییان معرفی شده است و دیدن پاپانوئل همواره ما را به یاد ژانویه می‌اندازد. درواقع ما با بازآفرینی عروسک «عمونوروز» هم این عروسک را به جهان عروسکی معرفی می‌کنیم و هم از این طریق نوروز را به عنوان جشنی ملی بازگو می‌کنیم. این خدمتی است که خلق یک عروسک ملی می‌تواند از عهده آن برآید و تبعات فرهنگی خوبی داشته باشد. به‌طور کلی عروسک برای ما فقط یک بازیچه و ابزار سرگرمی و تفننن نیست بلکه یک نماد و شاخص و نشانه فرهنگی است و گویای هویت یک قوم یا ملت می‌تواند باشد.
رئیس یونیمای ایران در توضیح بیشتر درباره عروسک «عمونوروز» و شکل و شما و خصوصیات آن نیز اظهار داشت: شکل و شما و صورت آن را به طراحان و سازندگان عروسکی سپرده‌ایم اما به لحاظ صفات و سیرت طبعا این عروسک باید گویای هویت ایرانی باشد با مهر و محبت و دوستی و متانت. او باید یادآور بهار و عید نوروز باشد. بشارت‌دهنده سال نو باشد؛ طبعا او پیرمردی خواهد بود کهنسال و دوست‌داشتنی.
صالح‌پور ادامه داد: پیری در نشانه‌شناسی نماد قدمت و دیرینگی است و به باستانی بودن آن به لحاظ کهن بودن اشارت دارد و در فرهنگ ایرانی پیری به عبارت نشان کمال، تجربه، بزرگی و مهربانی هم هست. «پاپانوئل» هم کم‌وبشی از همین ویژگی‌ها برخوردار است. بابا یا پاپا و پدر و «فادر» همه به ریشه هند و اروپایی و آریایی آن بازمی‌گردد که تا حدودی شباهت خواهند داشت.
او درباره احتمال وجود شباهت‌‌هایی بین عروسک «عمونوروز» و عروسک «پاپانوئل» نیز تاکید کرد: ما نهایت سعی را به خرج خواهیم داد که «عمو نوروز» هویت مستقل و شکل و شما و صورت و هیئت خود را داشته باشد و طبعا از هرگونه شباهت پرهیز می‌کنیم البته شاید پیرمرد بودن قدری اجتناب‌ناپذیر باشد ولی در فراخوان توصیه کرده‌ایم که بیش از هر چیز گویای فرهنگ و هویت ایرانی و نماد نوروز و بهار باشد.
این هنرمند تئاتر افزود: ما در هیات مدیره یونیما با توجه به تقارن روز 21 مارس با اول فروردین و نامگذاری آن به نام «روز جهاین نمایش عروسکی» بر آن شدیم تا «عروسک عمو نوروز» را به جهان عروسکی معرفی کنیم و طبعا این عروسک باید چنان جذاب و گویا باشد که با مقبولیت عمومی مواجه شود. به همین دلیل دست یاری به سوی طراحان و سازندگان عروسک دراز می‌کنیم و طی فراخوانی این موضوع را به مسابقه گذاشتیم تا ظرف مدت پنج ماه از ظرافت و خلاقیت و ذوق طراحان و سازندگان عروسک ایرانی بهره‌مند شویم و نتیجه آن را سرانجام در جشنواره بین‌المللی عروسکی به منصه ظهور برسانیم.
او تصریح کرد: خانم مرضیه برومند که خود از پیشکسوتان نمایش عروسکی ایرانی و هم دبیر جشنواره بین‌المللی عروسکی است از این امر استقبال کرده و همکاری خوبی داشته و قرار است عروسک «عمو نوروز» منتخب و برگزیده در جشنواره عروسکی که شهریورماه در تهران انجام می‌شود، معرفی شود.
صالح‌پور در توضیح اینکه چه کسانی این عروسک را انتخاب خواهند کرد و در چه ابعادی ساخته خواهد شد نیز گفت: هیاتی مرکب از صاحبنظران فرهنگی و هنری، اساتید، پیشکسوتان، سازندگان عروسک نماینده هیات مدیره یونیما و دبیر جشنواره عروسکی و اسطوره‌شناسان و اصحاب اندیشه و هنر ایرانی. این عروسک فعلا برای نخستین گام در ابعاد معمول و استاندارد عروسکی برای کودکان که قابل حمل و نقل و کاربردی باشد ساخته می‌شود ولی طبعا از روی آن می‌توان اندازه‌های دیگر نیز ساخت. ولی در این مرحله بیشتر شکل و شمایل و هویت و تیپ‌سازی آن مهم است که برای ایرانیان قابل قبول باشد. چنانچه این مقبولیت اتفاق بیفتد طبعا آن عروسک کار خودش را خواهد کرد و فرهنگ‌سازی خود را انجام خواهد داد. امیدوارم، طبق زمان‌بندی همه چیز به خوبی پیش برود و ما در مراسم اختتامیه جشنواره بین‌المللی عروسکی شاهد رونمایی و معرفی عروسک «عمو نوروز» به جهانیان باشیم.
