لوور هر روز ۴۵ تا ۹۵ هزار بازدیدکننده دارد/ آثاری که فرانسوی‌ها از ایران خارج کرده‌اند قانونی بود+عکس

به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری نمایشگاه موزه لوور در ایران با حضور ژان لوک مارتینس (رئیس موزه لوور فرانسه)، جبرئیل نوکنده (رئیس موزه ملی ایران) و محمدرضا کارگر (مدیرکل امور موزه‌های کشور) برگزار شد.

در ابتدای این نشست، جبرئیل نوکنده (رئیس موزه ملی ایران) گفت: نمایشگاه موزه لوور در تهران قرار است تاریخ شکل‌گیری مجموعه موزه لوور را در گذر زمان نشان دهد. این برای نخستین بار است که گزیده‌ای از فرهنگ و تمدن اروپا، آسیا، آفریقا و سایر ملل دیگر که در گنجینه لوور موجود است، در ایران به نمایش گذاشته می‌شود. بسیاری از ما از طریق سینما، کتاب و فضای مجازی درباره این شاهکارها شنیده بودیم. از رسالت‌های موزه ملی ایران؛ معرفی فرهنگ و تمدن سایر ملل دنیاست.

رئیس موزه ملی ایران ادامه داد: از سال 2001م. که آقای کارگر رئیس موزه ملی ایران بوده ما بیش از 30 نمایشگاه در دنیا برگزار کرده‌ایم. در نتیجه این تعاملات فرهنگی، شناخت سایر ملل دنیا نسبت به ایران رشد چشمگیری داشته و تقاضای تورهای گردشگری به ایران افزایش یافته است. این پرسش همواره برای مردم ما وجود داشته که چرا فقط آثار ایران در موزه‌های دنیا به نمایش گذاشته می‌شود.

وی درخصوص پیش‌ زمینه‌های برگزاری این نمایشگاه توضیح داد و گفت: خوشبختانه از سال 1394 تاکنون ما سه نمایشگاه خارجی در موزه ملی ایران برگزار کرده‌ایم و نمایشگاه موزه لوور چهارمین نمایشگاه خارجی از این سلسله برنامه‌هاست. 56 اثر از فرهنگ‌های باستانی و مهم بین‌النهرین، مصر، ایران و هنرهای کلاسیک اروپا و آلمان در این نمایشگاه به نمایش درمی‌آید.

وی درخصوص آثاری که از هنر ایران در این نمایشگاه به نمایش درآمده، اظهار داشت: دو اثر این نمایشگاه هم از آثار تاریخی ایران است که شامل یک تبر مفرغی از منطقه چغازنبیل و یک بیرق از منطقه باستانی لرستان است. تبر مفرغی حاصل حفاری‌های باستان‌شناس برجسته گریشمن از سایت چغازنبیل است و همچنین بیرق لرستان جزو اولین مجموعه آثار ایرانی است که از طریق خرید یک مجموعه خصوصی وارد موزه لوور شده است.

وی درباره‌ی عکس‌های زنده‌یاد عباس کیارستمی از لوور که در حاشیه‌ی این نمایشگاه عرضه شده، گفت: 18 تابلو عکس از موزه لوور که مرحوم کیارستمی آنها را چندین سال پیش گرفته بود در کنار این نمایشگاه به نمایش درآمده است. آقای کیارستمی خودش تابلوها را رنگ آمیزی کرده و نام این مجموعه را «به من نگاه کن» انتخاب کرده؛ انتخاب این نام، نشان می‌دهد که این کارگردان برجسته، به قصه‌‌ی کهنی از مصر باستان توجه داشته که مفهوم «به من نگاه کن» در آن نیز وجود دارد.

وی گفت: اینکه چرا آثار ایرانی در این نمایشگاه نسبت به آثار دیگر ملل تعداد کمتری دارد به این خاطر است که ما قصد داشتیم آثار فرهنگ‌های دیگر را به موزه ملی ایران بیاوریم و مخاطبان ایرانی خود را با آثار دیگر ملل آشنا کنیم. اما حتماً در نمایشگاه‌های بعدی با لوور در خصوص آثار ایرانی نیز صحبت خواهیم کرد. نمایشگاه دارای بروشور و کاتالوگ است و همچنین سیستم صوتی آن به زودی نصب خواهد شد. ورودی این نمایشگاه چه برای بازدیدکنندگان ایرانی و چه بازدیدکنندگان خارجی نفری پنج هزار تومان است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این نخستین باری است که در موزه ملی نمایشگاهی به این وسعت برگزار شده و ما از حامیان مالی این رویداد شرکت توتال، شرکت رنو، بنیاد میراث ایرانیان و بانک آینده تشکر داریم و گلایه‌ای هم از رسانه‌های ایرانی دارم چراکه آن‌ها حمایت حامیان مالی ما را با مسائل تجاری خلط کردند در حالی که موزه‌ها نیاز به حمایت موسسات تجاری دارند.

در ادامه‌ی این نشست، ژان لوک مارتینس (رئیس موزه لوور فرانسه) نیز گفت: ما الان در ساختمانی هستیم که سمبل تاریخی بین ایران و فرانسه است؛ ساختمانی که به دست معمار فرانسوی آندره گُدار ساخته شده. تاریخ و تمدن گذشته ایران تأثیر شگرفی بر هنر فرانسه گذاشته است. در قرن 19 میلادی توافق‌ها و تفاهمنامه‌هایی بین کشور ایران و فرانسه بر سر اشیای باستانی ایران بسته شد. دولت ایران در سال 1884 این امکان را به ما داد تا برای موزه لوور کاوش‌های باستان‌شناسی‌ای را در سایت‌های ایران انجام دهیم.

وی ادامه داد: این روابط تاریخی در قرن 19 در اواخر قرن 21ام با توافق‌هایی که بین دو کشور صورت گرفت، دوباره تجدید شد. تا اینکه در سال 2007 نمایشگاهی از هنر صفوی برگزار کردیم و همچنین در ادامه شاهد کاوش‌های تیم فرانسوی در سایت‌های نیشابور در بین سال‌های 2004 تا 2010 بودیم.

وی درخصوص نمایشگاه حاضر و تنوع آثارش توضیح داد و افزود: ما در اولین نمایشگاه لوور در ایران خواستیم تنوع مجموعه‌های لوور را در ایران به نمایش بگذاریم. در حال حاضر هدف ما تنها نمایش هنر ایران نیست بلکه موضوع اصلی بر سر ارتباطات فرهنگی بین ملل مختلف است. به همین جهت آثار نقاشی، مجسمه و دیگر شاخه‌های هنر را در این نمایشگاه عرضه کرده‌ایم. ویژگی خاصی که این نمایشگاه دارد آمیزه‌ای از باستان‌شناسی و هنر معاصر است. در موزه لوور در تهران آثار مصر باستان، رم، بین‌النهرین و آثار سلطنتی فرانسه نیز دیده می‌شود. حفظ، نگهداری و نمایش این آثار یک کار جمعی است و بدون همکاری دوستانمان در ایران برگزاری این نمایشگاه ممکن نبود.

وی با تأکید بر این نکته که موزه لوور به هنرهای معاصر نیز نظر دارد، گفت: لوور یک قصر پادشاهی است و در آن شاهد گشایشی به سمت هنر معاصر هم هستیم. همچنان که آثاری که در تهران به نمایش درآمده موزه همچنان زنده و معاصر است و من باید به مجموعه‌ عکس‌های کارگردان برجسته ایران عباس کیارستمی اشاره کنم که این معاصریت را در خود حفظ کرده است.

رئیس لوور از برگزاری نمایشگاهی از آثار دوره‌ی قاجار ایران خبر داد و گفت: در راستای همکاری‌های دوطرفه ایران و فرانسه نمایشگاهی به نام «گل‌های سرخ» به زودی در پاریس برگزار خواهیم کرد که به طور مشخص به آثار دوره قاجار ایران مربوط می‌شود و متعلق به دو مجموعه موزه ملی ایران و کاخ گلستان است.

سپس محمدرضا کارگر (مدیرکل امور موزه‌های کشور) گفت: همکاری ما و لوور کاملاً براساس رابطه‌ای دوستانه است. به هر حال ما همیشه برای کشور فرانسه در عرصه‌های فرهنگی‌مان جایگاه خاصی قائل هستیم و فرانسه تنها کشوری است که از دریچه فرهنگ وارد ایران شده است. بسیاری از کشورها از جاذبه‌های نفتی به ایران ورود پیدا کردند؛ ولی فرانسه از دریچه باستان‌شناسی وارد ایران شد.

وی خاطرنشان کرد: همکاری دو موزه کمک کرد تا برای اولین بار در طول تاریخ ایران یک همنشینی فرهنگی و تمدنی شکل بگیرد و این ملاقات را موزه لوور فراهم آورد. امیدوارم دیپلماسی فرهنگی ما بیش از این‌ها فعال شود و ما بتوانیم از ظرفیت‌های فرهنگی‌مان بیشتر استفاده کنیم. زبان فرهنگ و هنر از هر نوع زبانی تاثیرگذارتر خواهد بود.

این نشست با جلسه‌ی پرسش و پاسخ با خبرنگاران ادامه یافت.

رئیس موزه لوور در پاسخ به این سوال که موضع‌گیری شما در قبال حفاری‌هایی که در دوران قاجار فرانسوی‌ها در ایران انجام داده‌اند و بسیاری از آثار ایران را از کشور خارج کرده‌اند، گفت: من می‌خواهم شما به شرایطی که آثار ایرانی از کشور خارج شده‌اند توجه داشته باشید. در مورد کاوش‌های باستان‌شناسی ایران، این اتفاق یک اقدام کاملاً قانونی بوده و تفاهمنامه‌هایی بین دول امضا شده تا باستان‌شناسان فرانسوی برای کاوش در سایت‌های باستان‌شناسی حضور پیدا کنند. همانطور که در مورد فرانسه هم باستان‌شناسان خارجی کاوش‌هایی را در سایت‌های باستانی آن انجام داده‌اند. باستان‌شناسان فرانسوی در اواخر قرن 19 عمر و زندگی‌شان را در راه کشف این آثار گذاشته‌اند و آثار را به دنیا عرضه کرده‌اند. همین‌طور موزه لوور در فرانسه سالن‌هایی را به معرفی هنر ایران اختصاص داد به طوری که دولت وقت ایران از لوور قدردانی کرد.

وی در پاسخ به این سؤال که لوور بر چه اساسی آثارش را در دیگر کشورها به نمایش می‌گذارد، گفت: موزه لوور سالانه حدود دو هزار اثر خود را به دیگر موزه‌های دنیا امانت می‌دهد. در خصوص منشأ عملکرد ما با دیگر موزه‌ها اینطور است که کشورهایی را انتخاب می‌کنیم که آثار آن‌ها نیز در موزه لوور وجود دارد. در همین راستاست که ما برنامه‌هایمان را برای برگزاری نمایشگاه‌ها معین می‌کنیم. ما در بخش مجموعه‌های مدرن هم فعال هستیم و نمایشگاه‌هایی را برای مثال در هلند و انگلستان در این زمینه تا به حال برگزار کرده‌ایم.

رئیس موزه لوور هم‌چنین در خصوص این موزه و نحوه‌ی عملکردش گفت: برگزاری این نمایشگاه باعث شد ما یک تبادل پرسنل با موزه ملی ایران داشته باشیم و پرسنل ما به این موزه آمدند و همچنین بالعکس. بیش از دو هزار پرسنل در موزه لوور مشغول به فعالیت هستند. همچنین ما در بخش نگهداری آثار حدود 200 تا 250 نفر کارمند داریم. ما روزانه بین 95 تا 45 هزار بازدیدکننده داریم و شاید بشود گفت مجموعه لوور مثل یک شهر کوچک مدرن است که همیشه زنده است.

وی درخصوص بودجه‌ی سالانه‌ی لوور گفت: بودجه سالانه ما بیش از 200 میلیون یورو در سال است و حدود 50 درصد این بودجه از منابع دولتی تامین می‌شود و 50 درصد دیگر آن هم از فروش بلیت‌هاست.

جبرئیل نوکنده نیز از برگزاری دو نمایشگاه در سال 2018 خبر داد و گفت: در خرداد ماه نمایشگاهی با عنوان «ایران مهد تمدن» در هلند برپا می‌شود. هم‌چنین نمایشگاهی نیز مهرماه در بریتیش میوزیم با موضوع آشور بانیپال برپا خواهد شد. با دوستان آلمانی مذاکراتی کرده‌ایم و کنفرانس خبری آن به زودی اتفاق می‌افتد.