کارگردان نمایش «کارد، ترنج، زلیخا»:
سوءاستفاده‌های عده‌ای، جامعه ایرانی را مذهب‌زده کرده/تئاتر امروز، تمرین زیاد را اشتباه می‌داند
احمد ایرانی‌خواه با بیان اینکه «جامعه امروز ما یک جامعه مذهب‌زده است»، واکنش منفی بخشی از جامعه نسبت به آثار هنری مذهبی را حاصل سوءاستفاده‌های شخصی برخی‌ها از مذهب خواند و گفت: با تمامی این مشکلات ما اقدام به تولید یک نمایش مذهبی کرده‌ایم. نمایشی که هیچ‌کس باور نمی‌کند بدون هیچ‌گونه پشتیبانی مالی از سوی سازمان یا شخصی شش ماه تلاش کرده است تا آماده اجرا شود.
احمد ایرانی‌خواه که حدود شش‌ماه و روزی شش ساعت برای نمایش «کارد، ترنج، زلیخا» تمرین کرده است، در گفتگو با ایلنا، با بیان اینکه «این مدت زمان تمرین برای اجرای یک تئاتر حرفه‌ای طبیعی است» گفت: اصول اجرای صحیح یک تئاتر با تمرینات زیاد است. اما آنقدر کارهای تئاتری را با عجله و شتاب‌زده پیش بردند که دیگر دور از ذهن تلقی می‌شود که گروهی شش ماه تمرین مداوم و دو ماه نیز اجرای تئاتر داشته باشد، یعنی هشت ماه زمان را باید صرف آن کند. این اتفاق در گذشته تئاتر کشور بوده است اما تغییرات و مشکلات اقتصادی و روحی روانی عموم مردم روی تئاتر امروز ما نیز تاثیر گذاشته است.
او با بیان اینکه «برای بیننده و یا هنرمندان تئاتری که سال‌هاست نمایش‌های عجلهای دیده‌اند غیرقابل درک شده که یک نمایش تمرین زیاد داشته باشد تا به آمادگی لازم برسد» گفت: این طبیعت کار است که ما برای پخته شدن نمایش تمرین زیاد داشته باشیم. تمرینی که با هدف پیش رود و به هرچه بهتر شدن آن کمک کند. اما از آنجا که سال‌های طولانی با چنین اتفاقی در تئاتر کشور روبرو نبوده‌ایم، آن را فراموش کرده و شاید اشتباه بدانیم.
وی ادامه داد: ما تلاش کردیم تا تئاتر را روی صحنه بیاوریم. تئاتر یعنی هرآنچه درونش هست؛ سر منشا هنری داشته باشد. به این ترتیب متن خوب، بازیگری عالی، ایده‌پردازی هنرمندانه و نگاه تازه‌ای به اجتماع خودش داشته باشد.
کارگردان «کارد، ترنج، زلیخا» با نگاهی اجتماعی و آسیب‌شناسی جامعه گفت: جامعه امروز ما یک جامعه مذهب‌زده است. یعنی تا اسم مذهب پیش می‌آید جمعی از مردم نسبت به آن واکنش منفی نشان می‌دهند و با اینکه خودشان مذهبی هستند اما علاقه‌ای به آثار هنری مذهبی ندارند. این اتفاق حاصل سوءاستفاده‌های شخصی برخی از مذهب است.
ایرانی‌خواه ادامه داد: متاسفانه امروز هرکسی بنا به موقعیتی که دارد تفسیر شخصی و غیرعقلانی از مذهب می‌کند تا به مقاصد و اهداف شخصی خود دست یابد و این به جامعه ما آسیب می‌زند. با تمامی این مشکلات ما اقدام به تولید یک نمایش مذهبی کرده‌ایم. نمایشی که هیچ‌کس باور نمی‌کند بدون هیچ‌گونه پشتیبانی مالی از سوی سازمان و یا شخصی شش ماه تلاش کرده است تا آماده اجرا شود.
او در خصوص شیوه اجرا و داستان نمایش خود گفت: ما نگاهی انسانی به واقعه عاشورا در این نمایش داریم. نگاهی خالی از هرگونه ادیان و مذهب که به اصل ماجرا بدون هیچ‌گونه طرفداری متعصبانه می‌پردازد چراکه امام حسین (ع) نیز تاکید داشتند اگر دین داریم یا نداریم باید انسانی آزاد باشیم. امام حسین(ع) در سخت‌ترین حالت ممکن زندگی خود دست به نقل از پیامبر(ص) و امام علی(ع) نزد. امام حسین(ع) در این شرایط آیات قرآن را برای سپاهیان دشمن بیان نکرد. بلکه از آنها انسانیت را نه برای خود و یارانش، بلکه برای یاران سپاه دشمن درخواست کرد.
ایرانی‌خواه با بیان اینکه «فطرت تئاتر نیز همانند توصیه امام حسین(ع) پاک است» گفت: ما در پی معرفی خود به‌عنوان پرچم‌دار تربیت انسانی مردم نیستیم بلکه در پی تامین خوراک روحی مورد نیاز مردم هستیم. چراکه هنگام حضور تماشاگر در سالن نمایش، ما موظف به ارائه اثری با کیفیت و ارزشمند هستیم. ما با تولید تئاتری که ارزش دیدن داشته باشد به خودمان احترام می‌گذاریم و به رشد درست تئاتر کشور کمک می‌کنیم.
او همچنین با تاکید بر مسئولیت هنرمندان در قبال مردم گفت: هنرمندان تئاتر در قبال آنچه به خورد مردم می‌دهند؛ مسئول‌اند پس باید نسبت به آن دقت لازم را به خرج دهند چراکه مردم برای تماشای تئاتر هزینه‌ای را پرداخت می‌کنند که شاید به آن برای تامین نیازهای غدایی خود بیشتر نیاز دارند. پس ما باید خوراک درست روحی فرهنگی را برای آنها تهیه کنیم. همیشه به این فکر می‌کنم که هنگام خروج تماشاگر از این سالن نمایش چه اتفاق مهمی برایش پیش آمده است و چه پالایش روحی را توانستیم برایش ایجاد کنیم؟ ما براساس تفکرات خودمان تلاش بیشتری برای ارائه یک نمایش سطح عالی داشته و هیچ منتی بر دیگر همکاران تئاتری کشور نداریم.
کارگردان نمایش «کارد، ترنج، زلیخا» در خصوص داستان و شخصیت‌های تازه‌ترین اثر خود گفت: هیما دختری مسلمان است که وارد یک عشق ممنوعه می‌شود. شاید بتوانیم این عشق ممنوعه را به داستان آدم و حوا تشبیه کنیم. از ابتدای نمایش همه شخصیت‌ها به نوعی دارای یک عشق ممنوعه هستند. در نهایت هم همه شخصیت‌های داستان به واقعه عاشورا ختم می‌شوند. متن و داستان این نمایش پس از حساسیت‌های بسیار و مشورت‌های مداوم با اهل فن تهیه شده است که می‌توان آن را بی‌نقص دانست.
ایرانی‌خواه نمایش «کارد، ترنج، زلیخا» را دارای یک روح معنوی خواند و گفت: بی‌شک نظری از سوی ماورالطبیعه به ما بوده‌است که شش ماه در کنار هم ماندیم و برای یک هدف والا تلاش کردیم. از همه مردم و هنرمندان برای تماشای این نمایش دعوت می‌کنم. اطمینان قلبی دارم که هیچ‌کس ناراضی از تماشای این نمایش سالن تئاتر را ترک نخواهد کرد.
هدی نوری‌زاده، میثم جهانگیری، امین اکبری‌نسب و علی آسترکی بازیگران نمایش «کارد، ترنج، زلیخا» هستند که براساس متنی از ملیحه مرادی‌جعفری و به کارگردانی احمد ایرانی‌خواه از ۱۷ بهمن در سالن سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفته و تا 25 اسفند به اجرای خود ادامه می‌دهد.
