با کدام سند میگویند بخش خصوصی افراطیگری را گسترش میدهد؟/با ورود تماشاخانههای خصوصی، آمار ناظران و بازرسان هم بیشتر شد
شاهین چگینی با تاکید بر اینکه هر دولتی با هر گرایش سیاسی موظف به حمایت از ورود بخش خصوصی و واگذاری امور به این بخش است، تصریح کرد: از زمانی که تماشاخانههای خصوصی به راه افتاد تعداد بازرسان و ناظران مرکز هنرهای نمایشی به تعداد تماشاخانههای خصوصی افزایش یافت؛ یعنی حجم کارشان بیشتر شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، با اتمام جشنواره تئاتر فجر و پشت سر گذاشتن دوره پرفشار مرکز هنرهای نمایشی به نظر میرسد برخی دست به کار شدهاند تا در روزهایی که معاون هنری جدید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت بیشتری برای اعمال سیاستهای خود دارد؛ به اصطلاح پنبه تئاتر را نزدِ او بزنند. رسانهای که پیشینهای در فضاسازی علیه اهالی تئاتر داشته اخیرا در مطلبی که به منظور نقد مدیریت فعلی مرکز هنرهای نمایشی نوشته از رشد تماشاخانههای خصوصی یا به قول خودش «گسترش بیرویه سالنهای تئاتر در این چند سال اخیر» بهعنوان یکی از اقدامات منفی سه سال اخیر یاد کرده و از آن به عنوان امتیاز دادن در بخشهای نظارتی اسم برده است. همچنین افزایش تعداد سالنهای خصوصی را معادلِ ایجاد ذائقه افراطگرایی در جامعه و شکست خط قرمزها خوانده است. با شاهین چگینی (رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی تماشاخانههای ایران) در این زمینه گفتگو کردیم و پرسیدیم آیا دولت (با هر گرایش سیاسی) این اختیار را دارد تا مانع ورود بخش خصوصی به عرصه تئاتر و فرهنگ شود؟ آیا نظارتها با افزایش سالنهای خصوصی کاهش یافته است؟
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی تماشاخانههای ایران با بیان اینکه انجمن صنفی ما خارج از هرگونه دستهبندی و جناحبندی سیاسی صرفا یک فعالیت فرهنگی و اقتصادی انجام میدهد، گفت: زمانی که تماشاخانههای خصوصی افتتاح شد تماشاخانه انتظامی که من مدیرش هستم جزو یکی دو تماشاخانه خصوصی اولی بود که راه افتاد و اتفاقا افتتاحشان هم در دوره مدیریت آقای مهدی شفیعی نبود. مجوزهایشان زمانی صادر شد که ایشان مدیرکل مرکز نبود.
شاهین چگینی تصریح کرد: فلسفه شکلگیری تماشاخانهها در بخش خصوصی پاسخ به یک نیاز فرهنگی اجتماعی بود. اینطور نبود که یک سیاستگذاری اتفاق بیفتد که دولت بیاید برنامهای تدوین کند و بگوید حالا بیاییم تماشاخانههای خصوصی راهاندازی کنیم بلکه برعکس؛ تماشاخانههای خصوصی راهاندازی و رو به گسترش که رفتند، تازه از طرف دولت متوجه شدند چنین جریانی در حال شکلگیری است حالا ما از اینها میتوانیم حمایت کنیم یا بگذاریم هرکاری میخواهند کنند. یعنی این جریان به صورت خودجوش از جانب بخش خصوصی شکل گرفت و این اتفاق پاسخ به یک نیاز است.
او ادامه داد: فرض کنید همین امروز تمام تماشاخانههای خصوصی تعطیل شود، آیا همین چند تماشاخانه دولتی موجود توان پاسخگویی به این حجم عظیم فارغالتحصیلان هنرهای نمایشی و هنرمندانی که چه از قبل بودهاند و چه هر روز بر تعدادشان افزوده میشود را دارد که بتواند آنها را پوشش دهد؟ و امکان فعالیت و اشتغال را برایشان فراهم کند؟ تصور کنید اگر این 20 تماشاخانه نباشد، هنرمندانی که در آنها کارهایی را اجرا میکنند، کجا باید بروند؟ پس این نیازی بود که در حوزه فرهنگ شکل گرفته بود. سازوکار بخش خصوصی هم همیشه اینطور است که وقتی فکر میکند در جایی میتواند فعالیت کند ورود پیدا میکند.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی تماشاخانههای ایران با اشاره به مباحثی که پیرامون رشد تماشاخانههای خصوصی و مساله عدم نظارت بر آثار نمایشی آنها مطرح شده، گفت: کسانی که این صحبتها را مطرح میکنند خیلی راحت میتوانند یک بحث آماری مطرح کنند. بخش خصوصی تعریف مشخصی دارد. در هر حیطهای اگر بخش خصوصی ورود کند یعنی دولت باید کوچکتر شود. از بدنه اصلی دولت کاهش یافته و بخشی از مسئولیتها به بخش خصوصی واگذار میشود اما این اتفاق در بخش خصوصی تئاتر و تماشاخانهها رخ نداده است؛ بلکه معکوس است.
از زمانی که تماشاخانههای خصوصی به راه افتاد، تعداد بازرسان و ناظران مرکز هنرهای نمایشی به تعداد تماشاخانههای خصوصی افزایش یافت؛ یعنی حجم کارشان بیشتر شد.
چگینی تصریح کرد: از زمانی که تماشاخانههای خصوصی به راه افتاد، تعداد بازرسان و ناظران مرکز هنرهای نمایشی به تعداد تماشاخانههای خصوصی افزایش یافت؛ یعنی حجم کارشان بیشتر شد. نیامدند بگویند این امور را به خود بخش خصوصی واگذار میکنیم که خودش نظارت و حمایت کند بلکه بخش نظارتی دولت بیشتر و بزرگتر هم شد. پس نظارت نه تنها کم نشده بلکه بیشتر هم شده است.
او با اشاره به اینکه «البته نظارتی که مطلوب جریانهای متفاوت است قضیهاش فرق میکند»، گفت: احتمالا مسالهشان این است که به چه شکل نظارت کنیم. هرکسی میتواند سلیقه خودش را داشته باشد که مثلا باید به شدت جلوی یکسری کارها را گرفت یا فضا را بازتر کرد. این دیگر برمیگردد به سیاستگذاری که در حیطه مسئولیتهای ما نیست و بالاتر است. اما اینکه میگویند نظارت کم است؛ اتفاقا بسیار زیاد است. برای کوچکترین کاری که انجام میدهیم مثل نمایشنامهخوانی، کلی نامهنگاری و اطلاعرسانی میشود.
چگینی خاطرنشان کرد: امکان ندارد تئاتری روی صحنه باشد که نظارتی رویش نباشد و حداقل سه نفر از نمایندگان مرکز متن آن را نخوانده و بازبینی صحنهای نکرده باشند. حالا سلیقهها در نظارت گاهی جهتگیری سیاسی پیدا میکند که مقولهای جداست.
مدیر تماشاخانه انتظامی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا مدیری میتواند در فعالیت بخش خصوصی تئاتر سدی ایجاد کند؟ گفت: ما براساس قانون عمل میکنیم. اگر آقای شفیعی هم امروز نباشد و فرد دیگر هم مدیر مرکز شود باید به قانون عمل کند. مگر در برنامههای دولت از گذشته تا امروز تاکید بر اصل 44 و خصوصیسازی و اشتغالزایی نبوده؟ خب بخش خصوصی در حوزه فرهنگ هم همین کار را میکند. نگاهی به تماشاخانههای خصوصی کنید ببینید چقدر بستر شغلی ایجاد کردند و به گروهها، هنرجوها و خروجی بسیار بالای دانشجوهای تئاتر از دانشگاهها خدمات میدهند. بخش عمدهای از بازار کار اینها را بخش خصوصی فراهم میکند. تمام این گروهها فرصت تمرین، کار کردن و دیده شدن پیدا کردهاند. این کاری قانونی است. اگر کسی دیگر هم جای آقای شفیعی بنشیند باید این راه را ادامه دهد.
براساس کدام مستندات میگویند بخش خصوصی آمده تا افراطیگری را گسترش دهد. باید برآیندی داشته باشیم، کار آماری از تمام نمایشها. نه اینکه دو نمایش را اسم ببریم و بگوییم چون این دو اجرا شده پس کل بخش خصوصی میخواهد کار افراطیگری کند
چگینی به نقل قولی از بودریار فیلسوف فرانسوی اشاره کرد و گفت: بودریار میگوید در بیان واقعیت ما امروز با خلق واقعیتهایی سروکار داریم که دیگر هیچ ریشهای در واقعیت اصلی ندارند. صرفا واقعیات ساخته میشود بدون اینکه به مدلول خودش اشارهای داشته باشد. این صحبتهایی که الان از سوی برخی میشود از جنس خلق واقعیتهایی است که اساسا هیچ ریشهای در واقعیت ندارد. براساس یک حدس و گمان میگویند قرار بود این اتفاق بیفتد و به خاطر این آمدند این کار را کردند. اینها همه حدس و گمان است اما از طریق رسانه در قالب واقعیت بیان میشود. این آسیب بزرگی را ایجاد میکند. چطور میآییم چنین چیزهایی را واقعی جلوه میدهیم؟ براساس کدام مستندات میگویند که بخش خصوصی آمده تا افراطیگری را گسترش دهد. باید برآیندی داشته باشیم، کار آماری از تمام نمایشها داشته باشیم نه اینکه دو نمایش را اسم ببریم و بگوییم چون این دو اجرا شده پس کل بخش خصوصی میخواهد کار افراطیگری کند. این میشود خلق واقعیت؛ یعنی واقعیتی که هیچ ریشهای در واقعیت اصلی ندارد و کذب است. این به شدت آسیبزاست چون فقط به دنبال کار سیاسی است و باید از سوی منتقدان مورد بحث قرار بگیرد تا تسری پیدا نکند.
او با تاکید بر اینکه این صحبتها صرفا جهتگیری سیاسی دارد و میخواهد واقعیت کذبی را بسازد که ریشهای در واقعیت اصلی ندارد، این دست صحبتها بسیار آسیبزا است که در صورت ادامه پیدا کردن همه را متضرر میکند.
چگینی یادآور شد: اگر از بخش خصوصی حمایت نشود اتفاقا کاری خلاف قانون انجام میشود چون قانون بر واگذاری امور به بخش خصوصی و کوچک کردن بخش دولتی تاکید دارد. هرکسی در هر دسته و جناحی اگر نماینده قانون و نظام جمهوری اسلامی است، وظیفهاش این است که امور را به بخش خصوصی واگذار کرده و از آن حمایت کند.
