رخشان بنی‌اعتماد:
سینما راه رفتن روی فرش قرمز جشنواره‌ها نیست
مدرسه ملی سینمای ایران نخستین گردهمایی دانشگاهیان و سینماگران را در محل مدرسه دارالفنون برگزار کرد.
به گزارش ایلنا، جمال ساداتیان که تهیه‌کنندگی و تولید در سینما موضوع صحبت‌هایش بود، طی سخنانی گفت: شما دانشجویان امروز کار سخت‌تری دارید چون برخلاف گذشته، الان رقیبی چون سینمای آمریکا روی پرده سینماها دارید و فیلم‌های شما باید بتواند با آن‌ها رقابت کند. شمایی که وارد حوزه فیلم‌سازی می‌شوید باید آگاه باشید که سینما حاشیه‌هایی دارد که اگر درگیر آن‌ها بشوید از پیشرفت عقب می‌مانید. یک تهیه‌کننده از نظر من مانند یک مربی است که کنار زمین می‌نشیند اما آنقدر باید به توانایی بازیکنانش داخل زمین مسلط باشد که بتواند هدایتشان کند و در نهایت منتج به نتیجه‌ای خوب شود. تهیه‌کننده باید تمام حرف سینما را بشناسد و به کار گیرد. اگر بتواند قصه درستی انتخاب کند قدم اول را برداشته و سپس باید کارگردان و در قدم اول بقیه عوامل را به عنوان یک تیم کنار هم جمع کند. اگر در فونداسیون اول که قصه است، درست انتخاب نکند، مثل یک ساختمان که بنیه قوی ندارد بعد از تحمل یک بار سنگین، خراب می‌شود. شناخت رمان، معضلات اجتماعی و علوم انسانی از ملزومات تهیه‌کنندگی است. تعداد علاقمندان به سینما بسیار زیاد است اما تنها کسانی به آن وارد می‌شوند که ابتکار عمل و خلاقیت دارند.
نقش نویسنده در پروسه خلاقه ساخته شدن فیلم، عنوان صحبتهای سخنران بعدی همایش بود. مهران کاشانی فیلم‌نامه‌نویس به دانشجویان گفت: در پروژه ساخت یک فیلم، فیلم‌نامه مقدم به همه مراحل دیگر فیلم است به لحاظ زمانی. نباید فراموش کرد که فیلم‌نامه‌نویس تنهاست و از هیچ، باید دنیایی بسازد که بعدها خلق شود؛ باید خوب ببیند و بشنود و آگاه به محیط اطراف و جامع به علوم انسانی باشد. فراموش کنید که می‌توان بدون مطالعه و تنها با اتکا به غریزه، فیلم‌نامه‌نویس خوبی شد. چراها را بداند نه چگونه‌ها را. دانش فلسفه، روانشناسی، ادبیات از لازمه‌های فیلم‌نامه‌نویسی است و باید بتوانید تلفیقی از آن‌ها را در زندگی معمول و روزمره به کار ببرید. علوم میان‌رشته‌ای از این نظر بسیار مفید هستند. اگر فکر می‌کنید صرفاً با دیدن هزار یا دوهزار فیلم می‌توانید داستانگوی خوبی بشوید اشتباه می‌کنید؛ ما چندین برابر فیلم، موزیک گوش داده‌ایم اما آیا می‌توانیم یک قطعه موزیک بسازیم؟ فیلم‌نامه‌نویسی یک مهارت است. اگر به دنبال شهرت یا ثروت هستید فیلم‌نامه‌نویسی این را به شما نمی‌دهد؛ سناریست آخرین کسی است که تجلیل می‌شود.
رخشان بنی‌اعتماد نیز از تجربیات خود طی سال‌های فیلم‌سازی و مصائب این رشته با دانشجویان سخن گفت. این کارگردان فیلم‌های اجتماعی سینما را نامحدود به کارگردانی و فیلم‌های داستانی دانست و گفت: سینما هر روز تخصصی‌تر می‌شود و حرفه‌های جدیدتری به آن اضافه می‌شود. معتقدم ارزش کارها و تجربیاتی که در اوایل کارم داشتم ابداً اهمیتی کمتر از موفقیتی که اکنون طی این سالها به دست آورده‌ام ندارند.
وی سینما را جدا از زرق و برق‌هایش قلمداد کرد و افزود: سینما این اخباری که می‌شنوید رخشان بنی‌اعتماد روی فرش قرمز جشنواره ونیز راه رفت، نیست. اگر هدفتان این است پشت سر هم سرخورده می‌شوید. سعی کنید با خلاقیت برای خودتان فضا بسازید تا یاد بگیرید و تجربه کنید. انرژی خودتان را روی زمینه‌ای نگذارید که خلاقیت کمتری در آن دارید. همیشه می‌دویم تا به مسیر برسیم ولی همه اندوخته‌های شما در همین مسیر به دست می‌آید. گول ابزار را نخورید؛ ابزار، اندیشه تولید نمی‌کنند. پژوهش در سینما به معنای کیس‌یابی نیست. باید درد بعضی چیزها را داشته باشید تا بتوانید آن‌ها را فیلم کنید. فیلم‌سازی با این معنا، شناخت می‌خواهد. فیلمساز صرفاً وظیفه تصویری کردن یک فیلم نامه را ندارد، فیلم‌نامه یک موجود زنده است که جهانش آدم‌های آن هستند با پس‌زمینه‌های‌شان. فیلم‌سازی فقط شناخت قاب و پشت دوربین ایستادن نیست، جان دوباره دمیدن به یک فیلم‌نامه است. دنبال پول زیاد برای فیلم ساختن نباشید، بدون امکانات و با دوربین‌های ساده فیلم بسازید.
امیر اثباتی به عنوان نماینده صنف طراحی صحنه و لباس پشت میکروفون قرار گرفت: طراح صحنه‌ای که برای یک فیلم با 20 پرسوناژ طراحی لباس می‌کند باید به جای همه آن‌ها زندگی کند و خودش را جای آن‌ها قرار دهد. زمانی من می‌توانم اینکار را انجام دهم که زبان سینما، نشانه‌شناسی، روانشناسی و جامعه شناسی بدانم. بایدتم و درونمایه اصلی فیلم را بدانم و متوجه باشم که از چه نگاهی قصه روایت می‌شود. باید بدانیم چطور لباس و صحنه به بیان درست فیلم و قصه کمک می‌کند. شناخت از دوره زمانی که فیلم به آن می‌پردازد هم اهمیت بالایی دارد. ساخت فیلم‌های تاریخی بدون طراحی صحنه و لباس اصلاً امکان پذیر نیست. فیلمی که ساخته می‌شود یک دروغ است که ما باید ظاهر آن را به باورپذیرترین شکل ممکن آن دربیاوریم. خانه امیرکبیر یا خرمشهر زمان جنگ جوری باید ساخته شود که باور کنیم واقعی هستند و متعلق به همان زمان. بدون طراحی درست لباس و صحنه شخصیت را باور نمی‌کنیم.
تورج منصوری فیلمبرداری سینمای ایران نیز گفت: قبل از دانستن در مورد حرفه‌های مختلف، اگر به لذتی که حرفه‌های مختلف سینمایی دارند آگاه باشید ممکن است راه خود را پیدا کنید. اما باید بدانید وقتی وارد کار سینما می‌شوید همه چیز خود از مال و خانواده و آبروی خود را گرو می‌گذارید و هرگز سینما را یک شغل ندانید». منصوری سپس در مورد تخصص خود بیشتر توضیح داد: «در سینما، فیلم‌بردار چشم فیلمساز است و توانایی همه دیگر مشاغل سینما را به شما نشان می‌دهد. خاطرم می‌آید در همکاری با رسول ملاقلی‌پور، سکانسی را باید در زندان فیلمبرداری می‌کردیم که قرار بود آن را دکور بزنیم. اما بعد از بازدید از لوکیشن‌های زندان واقعی، تصمیم گرفتم به خاطر بو و حال و هوایی که در آن لوکیشن واقعی بود، بعضی از صحنه‌ها را در خود زندان فیلمبرداری کنیم. فیلم‌بردار بایدشم شناخت و القای روح و بوی صحنه را داشته باشد.
مرتضی دلپاک همراه با اجرای یک پرفومنس که با استقبال دانشجویان مواجه شد حرفه طراحی صدا و اهمیت آن را به دانشجویان معرفی کرد. پس از دلپاک، سپیده عبدالوهاب از تدوینگران جوان سینما و برنده سیمرغ بلورین، از تدوین به عنوان جذابترین حرفه سینما نام برد و گفت: یک تدوین خوب می‌تواند یک فیلم متوسط را به عالی، و یک تدوین بد، می‌تواند یک فیلم عالی را به فیلم بد تبدیل کند. تدوینگر انتخاب می‌کند که تماشاگر چه چیز را ببیند و چه چیز را نبیند. در واقع حسِ در لحظه‌ی تماشاچی را تدوینگر انتخاب می‌کند. یک سو تفاهم در رابطه با حرفه تدوین وجود دارد که دانستن یک نرم افزار شما را تدوینگر می‌کند که تصور کاملا اشتباهی است؛ شما حتی می‌توانید دانش تدوین را داشته باشید اما کار با ابزار آن را نه؛ که در این صورت با یک اپراتور هم می‌توانید کار کنید. نکته آخر این است که یک تدوینگر علی رغم کار بسیار مهمی که می‌کند ممکن است شناخته نشود و مانند دیگر مشاغل سینما، قدردانی نشود.
پایان بخش صحبت سینماگران، سخنان مصطفی احمدی رئیس اسبق انجمن برنامه ریزی و دستیاری کارگردان بود که تجربیات خود را با دانشجویان مرور کرد: دستیاری کارگردان، که یک حرفه نامرئی حساب می‌شود، از جذابترین حرفه‌های دنیاست و نتیجه نهایی یک فیلم هم تاثیر زیادی به کار او دارد. استفاده حداکثری از زمان، مراقبت از رفاه و ایمنی کل تیم فیلمبرداری، هدایت بازیگران پس‌زمینه، آنالیز فیلم‌نامه، عمل به عنوان نقطه ارتباط بین کارگردان و بقیه عوامل، انجام وظایف اصلی در پیش تولید، بازبینی لوکیشن و حفظ ریتم گروه تنها بخشی از کارهای دستیاران کارگردان است. فیلم‌سازی عین سفر با یک کشتی است که اگر دستیار کارگردان، کارگردان را تشویق نکند، تهیه‌کننده را بی‌اطلاع بگذارد یا گروه را ناراضی نگه دارد این کشتی به مقصد نمی‌رسد. برای کسانی که از بیقراری و اضطراب رنج می‌برند این بهترین حرفه است چون اضطراب به شما کمک می‌کند تا هر فاجعه احتمالی را پیش‌بینی کنید و بیقراری هم باعث می‌شود تا هرچه سریعتر مشکلات را حل کنید.
