آهنگساز نمایش «ترن» در گفتوگو با ایلنا؛
بازیگر را غافلگیر نمیکنم/خطر کردن را دوست دارم
آهنگساز نمایش «ترن» با بیان اینکه موسیقی این نمایش از یک فضای کلی تبعیت میکند، گفت: همانطور که بازی بازیگر در هر اجرا متفاوت است موسیقی نیز براساس حسی که از بازیگر و تماشاچی میگیرد، متفاوت است اما به گونهای نیست که بازیگر غافلگیر شود.
فرشاد فزونی درباره موسیقی نمایش «ترن» در گفتوگو با ایلنا اظهار کرد: این اثر در سال ۹۱ با تفاوتهایى نسبت به اجرای دیگر همین نمایش به کارگردانی آقای دهقان روی صحنه رفته بود. البته اصلاحاتی در متن اعمال شده بود که باعث شد ریتم کار در آن زمان دچار نقصان شود چراکه نقطه اوجی در کار وجود داشت که همه چیز حول محور آن قله شکل گرفت ولی آن قله برداشته شده بود، از همینرو در اجرای جدید من با کلیت کار آشنا بودم البته بازیگران تغییر کرده و حس و حال صحنهها نیز به تبع آن تغییر کرده بود، به همین دلیل هر از چند گاهی به تمرینها سر میزدم.
او با بیان اینکه موزیک نمایش ترن به فضاى موسیقی نمایش خنکای ختم خاطره نزدیک است، ادامه داد: مهمترین اتفاقی که در نمایش خنکاى ختم خاطره رخ مىداد این بود که مخاطب از خنده میلغزید به گریه و این تقابل احساسات زمانی صورت میگرفت که مخاطب نمیدانست چگونه از فضایی به فضای دیگر وارد شده. این ویژگى در اجرای دون نمایش ترن هم مشهود است و در موسیقی کار هم کاملا رعایت شده است.
این موزیسین معتقد است؛ کارى که همیشه در تئاتر سعی دارد انجام دهد موسیقی نیست بلکه نوعی فضاسازی است و در حقیقت تلاش میکند فضایی ایجاد کند تا مخاطب راحتتر وارد فضایهای نمایش شود.
او اظهار کرد: برای اینکه بتوانم به این فضاسازی برسم ایدههای خودم را وارد فضایی که کارگردان و دیگر عوامل درست کردهاند میکنم و با موسیقی فوکوس را به مخاطب میدهم تا بداند وارد چه فضایی شود و به کدام بخش کار بیشتر توجه کند چراکه موسیقی این کار را میتواند انجام دهد جایی که کار احساساتی میشود در واقع سعى مىکنم فضا را به گونهای فراهم کنم که او به این فضای احساساتی بلغزد و با دیالوگِ کار و بازی بازیگران ارتباط برقرار کند و در حقیقت با موسیقی روی آن دیالوگها تاکید میکنم.
فزونی با بیان اینکه از آوا در کنار ساز استفاده کرده؛ گفت: اصولا با حنجره و میکروفن زیاد کار میکنم در این اثر نیز دو ساز همراه دارم گیتار و کیبورد و پیانو، و بیشتر برای صحنههای احساسی نمایش از گیتار و آوا استفاده میکنم و در مواقعی نیز برای صحنههایی که دلهره و اضطراب بیشتری دارد یا فضاهای کمدی کار از کیبورد و پیانو استفاده میکنم. اما برای صحنههای احساسی از گیتار به عنوان سازی که میتوان به آن زخمه زد؛ در کنار آوا استفاده میکنم.
او درباره استفاده از موسیقی زنده در تئاتر گفت: درباره موسیقی تئاتر نمیتوان قانون مشخصی صادر کرد. من نمایشها را کاملا حسی انتخاب میکنم و این موضوع به روش زندگیام برمیگردد و قابل توضیح نیست اما نمیتوان گفت که همه تئاترها باید از موسیقی زنده یا از موسیقی ضبط شده استفاده کنند. اصولا و از آنجا که تئاتر اجرای زندهای است بهتر است موسیقی زندهای هم داشته باشد. معتقدم کسی که به عنوان فضاساز در کنار تئاتر قرار میگیرد اصولا باید هم آهنگساز باشد و هم پرفورمر.
این هنرمند ادامه داد: اگر تئاتر را به صورت کلی تقسیم کنیم شامل دو بخش میشود تئاترهای متن محور و تئاترهای فضا محور. تئاترهای متن محور عموما کار زیادی با موسیقی ندارد و متن است که صحبت میکند و اهمیت دارد و داستانی را روایت میکند و نیاز به فضای خاصی ندارد و معمولا برای این کار میتوان از موسیقی ضبط شده استفاده کرد.
فزونی درباره استفاده از موسیقی ضبط شده نیز توضیح داد: امتیاز موزیک ضبط شده این است که میتوان سازهای زیادی را در آن استفاده کرد و حتی موزیک ارکسترال داشت اما معتقدم کارهایی که از متن فاصله میگیرد بهتر است موزیسین یا طراح فضای صوتی در صحنه باشد و پا به پای بازیگر حرکت کند البته من همیشه در کارهایم یک فضای ذهنی برای خودم ساختهام و هر شب موزیکی که در اثر میشنوید با شب بعدی آن متفاوت است و باتوجه به اتفاقی که آن شب رخ میدهد و ریتم کلی تئاتر و مخاطبینی که آن شب درسالن حضور دارند کلیت موزیک تغییر میکند همین موضوع یکى از ویژگیهایى است که کارى که انجام مىدهم را از موزیک صرف دور مىکند.
او افزود: البته فضای کلی موسیقی یک موضوع مشخص است اما همانطور که بازیگر هر شب متفاوت از شب قبلش روی صحنه حاضر میشود؛ موسیقی نیز باتوجه به حسی که از بازیگر و تماشاچی گرفته میشود و ریتم کلی تئاتر هر شب با شب قبلش متفاوت است. ممکن است حتی ملودی کار در هر اجرا متفاوت باشد اما به گونهای نیست که بازیگر را غافلگیر کند و سعی میکنم این اتفاق نیفتد.
فزونی درباره استفاده از این روش توضیح داد: این روش همیشه همراه با خطر است و همین خطر است که باعث میشود یک کار خیلی خوب باشد یا خیلی بد البته میتوان یک راه حد وسط را هم انتخاب کرد اما انتخاب من این نیست و همیشه دوست دارم خطر کنم.
نمایش «ترن» درباره ۸ سرباز گمنامی است که جز شهدای گمنام بوده و با یافتن پیکر آنان قرار است تا آنها را دفن کنند که در این میان اتفاقاتی میافتد...
این نمایش که به نویسندگی و کارگردانی حمیدرضا آذرنگ و بازی امیر جعفری، فریده سپاهمنصور، مهراوه شریفینیا، فرید سجادیحسینی، نادر برهانیمرند، نسیم ادبی، خسرو احمدی، وحید آقاپور، سیدعلی صالحی، علی عاملهاشمی و سیاوش جامع تا ۲۸ اسفندماه ساعت ۱۹:۳۰ در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر به صحنه میرود.