برگزیده جایزه مهرگان ادب در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛
در ایران مدام جوایز ادبی خصوصی را لگد می‌کنند/دولتی‌ها می‌خواهند اختیار همه چیز حتی ادبیات دست خودشان باشد
خالق رمان برگزیده شانزدهمین جایزه مهرگان ادب می‌گوید: جوایز ادبی در واقع نوعی نقد ادبی هستند. اما جایزه خصوصی ادبی در ایران حمایت نمی‌شوند و اگر مورد حمایت قرار می‌گرفتند بسیار بزرگ‌تر و شناخته‌شده‌تر از چیزی بودند که امروز هستند.
محمد قاسم‌زاده که با رمان «چیدن باد» لوح رمان برگزیده شانزدهمین دوره جایزه مهرگان ادب را به دست آورده است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره اهمیت برگزاری جوایز ادبی خصوصی در پویایی ادبیات داستانی؛ گفت: در مراسم اختتامیه جایزه ادبی مهرگان هم عنوان کردم این قبیل جوایز نوعی نقد ادبی محسوب می‌شوند. در واقع نه یک نفر بلکه چندین نفر اثر داستانی را می‌خوانند و می‌پسندند. این چند نفر هم آدم‌های عادی و غیرکارشناسی نیستند و تماما افرادی هستند که عمری را در راه ادبیات صرف کردند. وقتی ۶ نفر از کسانی که تمام عمرشان را در راه داستان و ادبیات صرف کرده‌اند اثری را می‌پسندند این یعنی آن داستان در معرض قضاوت عمومی گذاشته شده است. به همین دلیل است که می‌گویم جوایز ادبی در واقع نوعی نقد ادبی هستند.
او افزود: مسلما وقتی نویسنده می‌بیند حاصل زحمتش مقبول افتاده و پسندیده شده؛ خود به خود انگیزه و اشتیاق بیشتری برای کارهای بعدی پیدا می‌کند. در ایران تیراژ کتاب‌ها چندان بالا نیست و امروز با جمعیت ۸۰ میلیونی تیراژ ۴۰۰ نسخه‌ای را شاهد هستیم و تقریبا هم نویسنده درآمدزایی قابل توجهی همچون همتایان غربی خود که به راحتی به واسطه نوشتن امرار معاش می‌کنند به دست نمی‌آورند. برای همین انگیزه دادن به وئاسطه این جایزه‌ها بسیار مهم است در شب مراسم نیز اصطلاح عاشقان بی‌عار ادبی را به کار بردند. اصولا وقتی می‌گوییم عده‌ای آشنا و اهل فن اثر تو را پسندیدند و به دیگران هم معرفی می‌کنند قطعا تلاش بیشتری خواهند کرد. همین که خبرگزاری ایلنا یا فلان خبرگزاری دیگر دیروز و امروز با من تماس گرفته یعنی این جایزه برد خود را گذاشته است.
این نویسنده سپس در پاسخ به این سوال که چرا معمولا اقبال خود نویسندگان به جوایز ادبی خصوصی بیشتر از جوایز ادبی است، اظهار داشت: هر جایزه دولتی حساب و کتاب خاص خودش را دارد. چرا من که تاکنون ۱۴ مجموعه داستانی و رمان منتشر کرده‌ام و دوبار هم به مرحله نهایی جایزه ادبی مهرگان راه یافته‌ام و در این جایزه یا جایزه ادبی دیگری برگزیده هم شده‌ام و هیچکدام از کتاب‌هایم در نوبت چاپ اول باقی نمی‌مانند و چه رمان و چه پژوهش‌ها حتی نوبت چاپ‌های دورقمی را تجربه کرده‌اند هرگز در جایزه‌های دولتی حتی در مراحل مقدماتی هم حضور نداشته‌ام؟! اصلا کتاب‌های ما را در لیست کتاب‌های بررسی قرار نمی‌دهند این یعنی جایزه دولتی حساب و کتاب خاص خودش را دارد و دولتی‌ها می‌خواهند اختیار همه چیز حتی ادبیات هم دست خودشان باشد. جوایز خصوصی از چنین نگاه‌ها و دسته‌بندی‌هایی به دور هستند. حالا شاید هر جایزه ادبی خصوصی رویکرد و سلیقه خاص خودش را در روند برگزاری و انتخاب‌ها داشته باشد. در تمام دنیا هم جوایز خصوصی چنین ویژگی‌هایی دارند.
قاسم‌زاده همچنین با اشاره به برد و اهمیت که جایزه نوبل در جهان پیدا کرده است، یادآور شد: متاسفانه جایزه خصوصی ادبی در ایران حمایت نمی‌شوند و اگر مورد حمایت قرار می‌گرفتند بسیار بزرگ‌تر و شناخته‌شده‌تر از چیزی بودند که امروز هستند. بزرگترین جایزه ادبی خصوصی دنیا جایزه نوبل است که نه هزینه آن را دولت پرداخت می‌کند و نه دولت تاثیری در انتخاب‌های آن دارند ولی می‌بینید که چه برد جهانی وسیعی پیدا کرده است.
خالق رمان «چیدن باد» تاکید کرد: در ایران مدام جایزه ادبی خصوصی را لگد می‌کنند و حتی کسانی که برگزیده نشده‌اند این جوایز مورد نکوهش قرار می‌‌گیرند و عنوان می‌شوند که این جایزه اعتبار لازم را ندارند. این برخورد اصلا زیبنده نیست. شخصا در تمام سال‌های جایزه ادبی مهرگان را حمایت کردم چه در دوره‌هایی که برگزیده نشدم و چه دوره‌هایی که نامم در میان نامزدها یا برگزیده‌ها وجود داشت. جایزه ادبی خصوصی بسیار مهم است چون متر و میزان حذفی ندارد. در همین شانزدهمین دوره جایزه مهرگان ادب بیش از ۴۰۰ اثر خوانده شده است. برای همین است که به نظرم جوایز ادبی خصوصی برای نویسندگان شور و شوق بیشتری به همراه دارند.
او در پایان در توضیحی درباره آثار جدیدش نیز گفت: کتاب جدیدم فکر نمی‌کنم به نمایشگاه کتاب سی‌ام برسد اما تقریبا آماده است منتهی به این دلیل که تغییر ناشر داشتم و انتشارات روزبهان قرار است تمام مجموعه داستان‌هایم را با فرمت و شکل جدیدی منتشر کند؛ به نظرم کتاب جدید بهتر است با فاصله زمانی از این اتفاق و مثلا در تابستان منتشر شود.
