سیدآبادی: شهرهایی نامزد پایتخت کتاب ایران شده‌اند که هنوز اداره ارشاد ندارند / افزایش67 درصدی فروش کتاب
آیین اختتامیه سومین دوره طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران و همچنین سومین دوره جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب در تالار وحدت تهران در حال برگزاری است.
به گزارش ایلنا، علی اصغر سیدآبادی دبیر این رویدادها در سخنانی گزارشی از برگزاری سومین دوره‌ی انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاها و عشایر دوستدار کتاب ارائه کرد. سید آبادی با بیان اینکه دوست دارد به جای گزارش رسمی روایتی شخصی از این دو رویداد ارایه کند گفت: روز نخستی که ایده انتخاب پایتخت کتاب و روستاهای دوستدار کتاب را ارایه کردیم، کسی باور نمی کرد این حرکت با چنین استقبالی رو به رو شده و به پویشی مردمی در شهرها برای کتابخوانی منجر شود. آن روزها مدام در برابر این پرسش ها قرار می گرفتیم که مگر چند شهر داریم که شایستگی پایتخت کتاب شدن را داشته باشد؟آیا اصلا شهرها استقبال خواهند کرد؟ آیا ۱۰-۲۰ روستا در این جشنواره شرکت خواهند کرد؟ آیا بهتر نیست که به جای پایتخت کتاب، پایتخت فرهنگی و به جای روستای دوستدار کتاب، روستای دوستدار فرهنگ انتخاب کنیم که شامل همه چیز باشد که تعداد شهرها و روستاهایی که شرکت می کنندبیشتر شود؟
وی با اشاره به حمایت‌های آقای صالحی معاون فرهنگی وزارت ارشاد گفت: اولین گام این بود که استدلال کنیم، چرا کتاب و نه هیچ چیز دیگر. کار سختی نبود. کتاب هم در دسترس ترین عنصر فرهنگی در همه شهرها و روستاهاست، هم باسابقه ترین و هم تنها رسانه ای است که با همه میراث بشر پیوند دارد و ترویجش ترویج همه یافته ها و فضیلت ها و دانش ها و تجربه های بشر است. هر رشته علمی و فرهنگی و هنری آثارش را در کتاب به دیگران منتقل شده است و ترویج کتابخوانی همزمان می تواند ترویج معرفت دینی و فضایل اخلاقی و صنعت و کشاوزی و هنر و ... باشد.
مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی وزارت ارشاد در ادامه گفت: نگرانی ما درباره روستاها خیلی زودتر از شهرها برطرف شد، چون بلافاصله پس از اعلام فراخوان تماس از روستاها شروع شد. روستایی را سراغ داشتیم که پس از اعلام فراخوان خانه خالی یکی از اهالی را کتابخانه کردند. پس از نخستین سال برگزاری در مناطقی که یک روستا برگزیده شده بود، فعالیت های کتابخوانی و کتابخانه ای افزایش پیدا کرد و امسال خوشحالیم که ... روستا و آبادی عشایری از چهارگوشه ایران رنگارنگ در جشنواره شرکت کرده اند.
سیدآبادی با اشاره به پیچیدگی‌های موجود پیش روی طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران تصریح کرد: در الگوی طراحی شده، پرونده شهر باید به صورت مشارکتی و گروهی و با حضور نمایندگان دستگاه های دولتی و عمومی و تشکل های نشر و قلم و کتابفروشان و ... تدوین می شد و در نهایت رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی به نمایندگی از دستگاه های دولتی و شهردار به نمایندگی از نهادهای مردمی و عمومی آن را امضا و ارسال می کردند، اما این کار آسانی نبود و اختلاف سلیقه ها و گرایش های مختلف در برخی از شهرها مانع می شد و خودش تمرینی برای گفت و گو بود که به حمدالله با توفیق همراه بود. در ستاد برگزاری تهران هم همین الگو اجرا می شد و از آغاز طراحی و برنامه ریزی با مشارکت نهادها و دستگاه های مختلف انجام شد .
بنابر این گزارش، دبیر رویدادهای ترویج کتابخوانی در ادامه درباره تجربه نخستین دوره انتخاب پایتخت کتاب گفت: وقتی فراخوان اولین دوره انتخاب پایتخت کتاب و روستاهای دوستدار کتاب را منتشر کردیم، همه آن سوال ها در قالب نگرانی به جانمان افتاد. به شک افتادیم. راهش این بود که تلفن را برداریم و به مدیران شهرها زنگ بزنیم ، قانعشان کنیم که در این رقابت حضور داشته باشند. تلفن ها نگران‌ترمان کرد، آن اعتماد به نفسی که یک شهرکوچک در گوشه ای از ایران سودای دستیابی به عنوان پایتخت کتاب را داشته باشد، نبود. تازه وقتی مدیرفرهنگی شهر راضی می شد، راضی کردن شهردار و دیگر مدیران شهر کار آسانی نبود.
وی افزود: در یکی از همان اولین تماس ها مدیر یکی از شهرها که بعد پایتخت شد، گفت فکر می کنی با بودجه سالانه ۱۴ میلیون تومان شرکت کردن در چنین رقابتی خنده دار نیست؟ البته آن روز خنده دار بود، اما آن شهر آن سال شرکت کرد و درست دو شب مانده به اعلام نتایج همان مدیر محترم تلفن زد که از نتیجه چه خبر؟ گفتم این تلفنت خنده دار نیست؟ خندید و گفت: من جایزه ام را برده ام! او ۲۰ برابر بودجه سالانه اش تفاهم نامه و توافق نامه درباره کتابخوانی با دستگاه های شهرش امضا کرده بود و سال بعد که برای بازدید رفتیم بسیاری از برنامه ها عملیاتی شده بودند.
سیدآبادی همچنین گفت: امسال که اسامی ۱۰۲ شهر شرکت کننده را مرور می کردیم، نام برخی از شهرها را نشنیده بودیم. در میان آن نام های ناشناس شهرهایی بودند که تازه شهر شده بودند. حالا که ۲۰ شهر نامزد نهایی را نگاه می کنیم، شهرهایی را می بینیم که هنوز اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارند، اما همه نهادها و دستگاه های عمومی و دولتی و غیردولتی اش برای ترویج کتابخوانی بسیج شده اند، این شهرهای کوچک با اعتماد به نفس به رقابت با کلان شهرها آمده اند و گاهی پیش افتاده اند، زیرا اساس کار در انتخاب پایتخت کتاب ایران بر کارجمعی و مشارکت دولت و بخش های غیردولتی و ایده های ابتکاری و نو استوار است نه لزوما بر بودجه.
وی با اشاره به پایتخت سال پیش کتاب ایران گفت: امسال برای ارزیابی فعالیت های ترویج کتابخوانی در نیشابور گزارشی تهیه و در آن فعالیت ها بر اساس برنامه ها سنجیده شد و نتیجه اش حاکی از موفقیت نسبی نیشابور در اجرای برنامه هایش بود. بخشی از این ارزیابی نیز سنجش تاثیر پایتخت کتاب در ترویج کتابخوانی نیشابور بود. برای این موضوع سفارش کتاب از توزیع کنندگان، میزان فروش نمایشگاه کتاب و همچنین میزان امانت کتاب در کتابخانه های عمومی نیشابور مورد ارزیابی قرار گرفت.
سیدآبادی در ادامه آماری از میزان افزایش فروش کتاب در نیشابور ارائه و اعلام کرد: براساس گزارش موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی فروش نمایشگاه کتاب در نیشابور با برخی از مراکز استان مانند ارومیه، زنجان، گرگان و شهرکرد برابر و مبلغ 8 میلیارد و 500 میلیون ریال بود. نمایشگاه کتاب در نیشابور یکی از دستاوردهای انتخاب این شهر به عنوان پایتخت بود و معمولا فروش نمایشگاهی بر فروش کتابفروشی ها تاثیر منفی می گذارد، اما بر اساس گزارش تعاونی توزیع کنندگان سفارش کتاب از مراکز توزیع کتاب در سال 1395 نسبت به سال 1394 افزایش فروش داشته است.
وی افزود: در حوزه کتاب کودک و نوجوان میزان خرید کتاب از مراکز توزیع کتاب توسط کتابفروشی‌های نیشابور 67 درصد افزایش و کتاب‌های عمومی بزرگسال 21 درصد افزایش داشته است. بدیهی است که آمار مراکز توزیع بازار طبیعی و مردمی کتاب را دربرمی‌گیرد و شامل مراکز دولتی و کتابخانه‌ها نمی‌شود. همچنین بنا بر آمار کتابخانه‌های عمومی نیشابور میزان امانت کتاب نسبت به سال گذشته بیش از 25 درصد افزایش داشته است.
سید آبادی در پایان با بیان اینکه خوشبختانه این دو رویداد به اتفاق مبارکی منجر شده است و آن هم ارتباطات شبکه ای بین شهرها و روستاهای دوستدار کتاب است، گفت: این ارتباطات از همان دوره اول در قالب گروه های ارتباطی غیر رسمی شکل گرفت، اما از سال گذشته پیشنهاد شد که این شبکه های غیررسمی رسمیت یابند و مقدمات راه اندازی شبکه شهرهای دوستدارکتاب و شبکه گروه های ترویج کتابخوانی فراهم شد. این سه شبکه بر اساس طرحی که آماده شده در قالب یک ستاد هماهنگی فعالیت خواهند کرد و امیدواریم که با تشکیل این ستاد برگزاری این رویدادها نیز توسط آن ادامه یابد.
