عکاسی رها در خیابانهای دنیا پرسه میزند
این روزها میتوان جیغ بنفش مونش به ایسمهای پلاک ۴ را در گالری دنا دید و شنید. نمایشگاهی گروهی مولتی مدیا که در میان هنرمندانش مردی از دیار ترکیه عکسهایش روی دیوار رفتهاست.
به گزارش ایلنا، «مصطفا سون» در نشستی که یکشنبه برگزار شد به پرسشهای حاضران پاسخ داد. او که یک عکاس خیابانی است؛ تاکید کرد: هنری که به خاطر پول انجام شود هنر نیست و هیچ درآمدی از طریق عکاسی خیابانی ندارم.
پیش از آنکه جلسه پرسش و پاسخ آغاز شود «الهام زارع نژاد»، گردآورنده آثار جیغ بنفش مونش به ایسمهای پلاک ۴ گفت: این مجموعه با رویکرد صوت، سکوت و موسیقی گردآوری شده و در واقع میتوانیم تاثیر این سه عنصر را روی آثار هنرمندان ببینیم. آنجا که موسیقی و شعر از فهماندن احساسات درمیماند و در هنر خویش فرومیمانند نوبت نقاشی و عکاسی فرامیرسد. حسها در قاب عکاسی بسته میشوند و درست مثل بافت چندصدایی که در موسیقی گاهی ملودیهای متفاوتی را بداههپردازی میکنند و به موسیقی بعد میبخشند.
زارعنژاد تاکید کرد: با اینکه هنرمندان این مجموعه همه صاحب سبک هستند اما برای حضور در این نمایشگاه کار و براساس استیمنت این نمایشگاه اثر هنری خلق کردهاند.
عکاس خیابانها
سپس نوبت به «مصطفا سون» رسید تا به پرسشهای حاضران پاسخ گوید. پرسشهایی که مطرح میشد از سبک کار و نوع تفکر این عکاس تا نگاه مردمان ترکیه به ایرانیان را میکاوید.
سخن درباره عکاسی خیابانی بود کاری که به گفته سون در ترکیه چندان رونقی ندارد. او درباره درآمدزایی از طریق عکاسی خیابانی گفت: من از این نوع عکاسی درآمدی ندارم. درآمدم را از راههای دیگر مانند عکاسی تبلیغاتی برای مارکها به دست میآورم. اما حاصل عکاسیهای خیابانیام در قالب کتاب به انتشار میرسانم و افراد از آن طریق من را میشناسند.
او افزود: از روزی که این کار را شروع کردم اصلا به فکر درآمد و پول این کار را انجام ندادم چراکه معتقدم کار هنریای که به خاطر پول انجام شود دیگر کار هنری نیست.
یکی از پرسشهایی که در این جلسه مطرح شد؛ تکراری شدن سوژههای عکسهای سون بود و سون در پاسخ به این پرسش به صراحت گفت: از تکرار نمیترسم. تا زندگی ادامه دارد؛ عکاسی هم ادامه دارد. با گذر زمان همه چیز در خیابانها تغییر میکند عکاسی خیابانی نوعی عکاسی مستند است که عکسهایش از آن امروز نیست و در آینده مشخص میشود که من چه کاری انجام دادم. دنیا به سرعت در حال تغییر است.
این عکاس در ادامه افزود: معتقدم همه عکاسان لازم است وضعیت اجتماعی امروز را که در آن زندگی میکنند به نسلهای آینده نیز منتقل کنند. ما نسبت به کودکان خودمان مسئول هستیم و باید تغییرات را به آنها نشان دهیم.
عکاسی پرتره، ارمغان مطبوعات
سون سابقه فتوژورنالیست را در رزومه کاریش ثبت کرده و همچنان همکاریش با مطبوعات ترکیه ادامه دارد. هرچند دیگر این همکاری بهطور مستمر نیست. اما همان سابقه کاری، او را جذب عکاسی پرتره کرد. چنانکه دربارهاش میگوید: زمانی که در مطبوعات کار میکردم پرترههای خبری میگرفتم. از همان موقع این ژانر از عکاسی برایم جذاب شد و رهایش نکردم. اما این نوع از عکاسی ویژگی دارد برایم که هنوز در آن زمینه به آموختن ادامه میدهم. خلاصه آنکه مدعی عکاسی پرتره نیستم اما تا آخر عمرم ادامه میدهم.
سون به بسیاری از نقاط دنیا سفر و عکاسی کردهاست. او نگاهی فارغ از نژادپرستی دارد و در این باره میگوید: ما همه انسان هستیم. فرقی نمیکند چه کاری انجام بدهیم، چگونه یزندگی کنیم مهم این است که ما همه انسان هستیم و خداوند به ما صورتی داده که همه به هم شبیه است.
رد پای گذشته تا امروز
یکی از پرسشهایی که مطرح شد مربوط به حفظ تعادل در عکسهای او گفت: این تکنیک جدید من است که داستان را به مرکز عکس میآورم. زمانی که عکاسی خبری بود شیوه کار به این صورت بود که عکس را به تقسیم میکردیم و چیزی حودود ۱۷ تا ۱۸ سال این روش را انجام داد.
او تاکید کرد که خود را هنرمند نمیداند و نوع عکاسی کنونیاش ادامه همان عکاسی خبری است.
اینستاگرامی دور از سیاست
سون در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا در صفحه اینیستاگرامش عکسی از وقایع سیاسی ترکیه منتشر نمیکند؛ گفت: دوست ندارم در مورد این موضوع حرف بزنم اما اگر این عکسها را در صفحه اینیستاگرامم منتشر نمیکنم به این معنا نیست که عکاسی نکردهام. موضوع از این قرار است که این دست از اتفاقات مربوط ترکیه، خانه ما است و دلیلی ندارد مردم دیگر کشورها آن را ببینند.یعنی تنها به مجلهها و روزنامهها عکس میدهم و اینستاگرامم را از این موضوع دور نگه میدارم.
ایران از نگاه ترکیه
او درباره نظر مردم ترکیه نسبت به ایران گفت: در کشور من نسبت به ایران یک نوع پیش داوری وجود دارد که این پیشداوری نیز بیشتر میان عوام و افراد متوسظ دیده میشود اما قشر روشنفکران آنهایی که اهل مطالعه و جستجو هستند هیچ پیشداروی نسبت به ایران ندارد.
او سینمای ایران را شناخته شده و محبوب در ترکیه توصیف کرد تا آنجا که وقتی قرار است فیلمی از ایران در سالنی اکران شود؛ سالن پر از جمعیت میشود اما نویسندهها، موسیقی و دیگر هنرهای ایرانی در ترکیه شناخته شده نیست.
حاشیهها
در پایان جلسه عکسهای یادگاری زیادی گرفته شد و بسیاری از حاضران پیش از آنکه گالری را ترک کنند گپی کوتاه با عکاسان نمایشگاه و با یکدیگر میزدند.
در این نمایشگاه آثار فرشید پارسیکیا، ایلیا تهمتنی، سیامک تقیزاده، بابک حقی، مصطفا سون، کیوان مهجور، سیاوش مقیمیان، تهمینه منزوی، مرحوم هوشنگ ایرانی، شاهین نوروزی، رسول یونان به نمایش گذاشته شده و تا دوشنبه ۲۵ بهمن میزبان علاقمندان است.