نقشه راه تعامل ایران و ایتالیا همچنان پابرجاست
برنامه‌های ایتالیا به عنوان مهمان ویژه سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تشریح شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ نشست خبری معرفی برنامه‌های ایتالیا، میهمان ویژه سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران صبح امروز (بیست‌وهشتم آذرماه) با حضور امیرمسعود شهرام‌نیا، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و سفیر و رایزن فرهنگی ایتالیا برگزارشد.
مائورو کنچاتوری (سفیر ایتالیا ) در این نشست با تاکید بر اینکه میهمان ویژه شدن در نمایشگاه کتاب تهران مساله مهم و قابل توجه برای کشور ایتالیا است، گفت: روسای دولت ایران و ایتالیا در ژانویه سال ۲۰۱۶ و در جریان بازدید آقای روحانی از کشور ایتالیا نقشه راه و مسیری برای تعامل بین دو کشور ترسیم کردند که مسائل فرهنگی نقطه عطف این نقشه راه محسوب می‌شود و بیشترین توجه در روند برنامه‌ریزی‌های دو کشور بر سر تعاملات فرهنگی بود. از نظر ما این تعهد، تعهدی تاریخی برای ایتالیا خواهد بود.
وی افزود: دو سال گذشته و در جریان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران معاون وزیر فرهنگ ایران آقای صالحی پیشنهاد میهمان ویژه شدن را اعلام کرد و توافق کردیم رایزنی‌ها و مذاکراتی برای تحقق موضوع داشته باشیم. نهایتا در سپتامبر سال ۲۰۱۵ با حضور آقای فرانچسکینی وزیر فرهنگ ایتالیا در ایران پذیرش مهمان ویژه شدن در نمایشگاه کتاب تهران به صورت رسمی اعلام شد از همان زمان بلافاصله کمیته هماهنگی در ایتالیا تشکیل شد تا برنامه‌ریزی‌های لازم برای حضور بهتر در نمایشگاه کتاب تهران را سیاست‌گذاری کنند. این کمیته از نمایندگانی از ارگان‌های مختلف همچون وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ، مرکز کتاب و فرهنگ ایتالیا و سازمان ایچه (موسسه فعالیت‌های بازرگانی خارجی ایتالیا) تشکیل شده است. طبیعتا تمامی اعضای این کمیته با همکاری مستقیم با اتحادیه ناشران ایتالیا وارد عمل شده‌اند و انجمن ناشران ایتالیا بیشترین نقش را در برنامه‌هایی که برگزار می‌شود خواهد بود.
سفیر ایتالیا ادامه داد: اعضای کارگروه مذکور سه هفته پیش به تهران آمدند و به صورت مستقیم با اقای شهرام‌نیا و آقای صالحی مذاکراتی داشتند در روند این مذاکرات و خط‌مشی‌ها توافق شد و مقامات ایرانی علاقمندی‌های خود را درباره این اتفاق ابراز کرد که مایلم تعهاملات فرهنگی برنامه‌ریزی شده تنها محدود به چند روز نمایشگاه نباشد و پس از آن نیز ادامه یابد ما نیز کاملا با این ایده موافق هستیم و مسیر فرهنگی را مشخص کردیم که نهایتا به روزهای نمایشگاه سال ۲۰۱۷ منتهی می‌شود. پس از نمایشگاه نیز مایلیم برنامه‌ها همچنان ادامه داشته باشد.
مائورو کنچاتوری در توضیح بیشتر درباره برنامه‌های ایتالیا به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه تهران اظهار داشت: د رادامه مسیر بعد از نمایشگاه در نظر داریم تعاملات و مذاکرات ناشران ایرانی و ایتالیایی نیز آغاز شود برای برپایی برنامه‌های ویژه ایتالیا لگوی ایرانی ایتالیالی تهیه شده که در تمامی برنامه‌ها از همین لوگو استفاده می‌شود. در این لوگو رنگ‌های مشخصه دو کشور استفاده شده و همچنین نام ایتالیا به فارسی درج شده است. محور اصلی فعالیت‌ها نیز بر تاریخچه کتاب و نگارش و تفکرات انسانی که به واسطه کتاب منتقل می‌شود، شکل می‌گیرد اولین برنامه نیز روز ششم دسامبر آغاز شد که حول محور عملیات مرمت و حفاظت از سایت پایگاه جهانی پاسارگاد برنامه‌ریزی شده بود.
سفیر ایتالیا یادآور شد: رابطه و تعامل دو کشور ایران و ایتالیا تاریخ طولانی دارد که به پیش از دوره چاپ و تکثیر کتاب باز می‌گردد و زمانی که نگارش و افکار انسان‌ها نه روی صفحات کاغذ که بر تخته سنگ‌ها نقش می‌بست همچنین در روزهای ۱۹ و ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ کارگاه ترجمه از زبان ایتالیایی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار می‌شود. تمرکز بر ترجمه انتخاب شد چون می‌تواند بینش و افکار مکتوب کشورهایی با زبان‌های مختلف را به یکدیگر معرفی کند. استاد این کارگاه ترجمه نادیا ماراچینی استاد مدعو دانشگاه تهران شمال است.
وی اضافه کرد: در ماه ژانویه یک رویداد فرهنگی دیگر نیز حول محور کتاب برگزار می‌شود که بر کتاب مدرن و کتاب باستانی تمرکز دارد. در همین راستا لابراتواری با حضور تصویرگران کتاب کودک ایتالیایی در مرکز موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی برپا می‌شود. ایران خود نیز سابقه طولانی در نگارگری و مینیاتوری دارد و چنینی کارگاه‌هایی برای هر دو طرف جالب خواهد بود. البته برنامه‌های ما محدود به ایران نخواهد بود و در روزهای ۲۲ و ۲۳ فوریه سمینار ایران‌شناسی توسط شرکت ایران‌شناسی ایتالیا در ایتالیا برگزار می‌شود. در تمامی این تعامل‌ها میخواهیم بگوییم ایران و ایتالیا از طریق نوشتن با یکدیگر ارتباط برقرار کردند. سرانجام در ۱۹ و ۲۰ اوریل نشست فناوری به صورت دوجانبه بین ایران و ایتالیا برگزار می‌شود. این نشست بر اساس تفاهم‌نامه بین دو وزیر ایران و ایتالیا برگزار شده است که اجرای بخش ایتالیایی آن توسط شهر علم ایتالیا و قسمت‌های مرتبط با ایران زیر نظر وزارت علوم خواهد بود.
مائورو کنچاتوری درباره محتوای این نشست نیز گفت: موضوع این نشست موضوعی بسیار به روز و کاربردی تحت عنوان استفاده علم در تولید است. تمامی اطلاعات و برش‌های علمی از کتاب استخراج می‌شود و ما با توجه به همین مساله به این نتیجه رسیدیم که این نشست باید برگزار شود و تمامی سازمان‌ها و متولیان برگزار کننده برنامه‌های ایتالیا در آن همکاری دارند. همچنین در نظر داریم نمایشگاه عکسی از فعالیت‌های باستان‌شناسی ایتالیا در ایران برگزار کنیم که در حال مذاکره برای روند اجرای آن هستیم در ادامه مسیر نیز هر پیشنهاد و برنامه‌ای به ذهنمان برسد با وزارت ارشاد ایران و موسسه نمایشگاه‌ها در میان می‌گذاریم.
سفیر ایتالیا سپس با اشاره به متراژ ۳۰۰ متر مربعی غرفه ایتالیا در سی امین نمایشگاه کتاب تهران در توضیح چگونگی استفاده از تقسیم بندی این فضا اظهار داشت: طبعا قسمتی از غرفه برای اجرای کتاب‌ها و آثار ایتالیایی استفاده می‌شود و در بخشی هم فروش کتاب‌هایی از ناشران ایتالیا چه تالیفی و چه ترجمه صورت می‌گیرد. سالنی هم به منظور مذاکرات و گفت‌وگوهای اصحاب فرهنگ ایران و ایتالیا تخصیص پیدا می‌کند و قسمتی را نیز به عنوان محلی برای ملاقات‌های دوجانبه ناشران ایتالیایی و ایرانی در نظر می‌گیریم مطمئنا جایی که صحبت از فرهنگ است می‌توان بر زمینه‌های تجاری و اقتصادی تعاملات فرهنگی نیز تمرکز کرد.
او سپس از رایزنی برای حضور دست کم ۱۵ تن از نویسندگان، فرهنگیان و هنرمندان ایتالیایی در نمایشگاه کتاب تهران تخبر داد و گفت: در نظر داریمه با رایزنی‌هایی که انجام می‌دهیم جمعی از نویسندگان، فرهنگیان و هنرمندان ایتالیا را در نمایشگاه کتاب تهران شرکت دهیم تا مذاکرات و گفت‌وگوهای خوبی با همتایان ایرانی خود داشته باشیم همچنین مقاله نویسان و نویسندگانی در حوزه‌های تاریخ، فلسفه، هنر و علم نیز به نمایشگاه کتاب تهران می‌آیند تا دیپلماسی فرهنگی جریان بهتری پیدا کند. در همین مسیر نمایشگاهی از نسخ خطی نگارگری شده در کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود. اصولا ما تمایل داریم برنامه‌ها از چهارچوب فیزیکی نمایشگاه کتاب خارج شده و بتوانیم در سطح شهر نیز برنامه‌هایی داشته باشیم.
سفیر ایتالیا همچنین در پاسخ به سوالی درباره شرایط وزارت فرهنگ ایتالیا بعد از تغییر نخست وزیر و احتمال حضور وزیر فرهنگ ایتالیا در نمایشگاه سی‌ام کتاب تهران بیان کرد: تغییراتی در سطح نخست وزیری دولت ایتالیا رخ داده اما آقای فرانچسکینی به عنوان وزیر فرهنگ ابقا شده‌اند از طرف دیگر برنامه‌ها و نقشه راهی که در جریان سفر رئیس جمهور ایران میان او و نخست وزیر قبلی ایتالیا امضا شده بود همچنان پابرجا است و رئیس حال حاضر دولت ایتالیا نیز با توجه به اینکه سابقه فعالیت به عنوان وزیر امور خارجه را داشته و دو بار به ایران سفر کرده و با آقای ظریف هم ملاقاتی داشته بر ادامه این برنامه تاکید دارد و تما م این موارد تضمینی است از اینکه تفاهم‌های میان ایران و ایتالیا ادامه پیدا خواهد کرد. درباره احتمال حضور وزیر نیز هنوز قطعی اعلام نشده اما می‌دانم که ایشان علاقمند هستند که در صورت امکان و برنامه‌ریزی در این رویداد فرهنگی حضور داشته باشند.
او در پاسخ به سوال دیگری با این مضمون که با توجه به عدم پیوستن ایران به کنوانسیون‌های بین المللی حقوق و مالکیت فکری مذاکرات ناشران ایرانی و ایتالیایی بر چه مبنا و اساسی پیش خواهد رفت اظهار داشت: قطعا زمان‌هایی که مشکلات و چالش‌هایی در روند تعاملات وجود دارد گفت‌وگو و بررسی راه‌های مختلف حل این مشکلات کمک بزرگی خواهد بود به همین دلیل مهم است ه ردو طرف در روند مذاکرات با یکدیگر گفت‌وگو کنند و با تبادل نظر و مشورت راهی برای برطرف کردن این مشکل بیابند. تجربه دو کشور نشان داده که برای حل مشکلات بزرگ می‌توان با گفت‌وگو آن‌ها را به مشکخلات کوچک‌تر و قابل حل تبدیل کرد. مساله مهم این است که در این میان عدم اعتمادی وجود ندارد و همین موضوع قطعا می‌تواند به نتیجه بخش بودن مذاکرات کمک کند.
سفیر ایتالیا سپس در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا درباره اینکه احتمال حضور کدام یک از اهالی فرهنگ و هنر ایتالیا در نمایشگاه کتاب تهران بیشتر است بیان کرد: برای انتخاب هنرمندان و اهالی فرهنگی که از ایتالیا در نمایشگاه کتاب تهران شرکت خواهند کرد مذاکراتی را با طرف ایرانی داشتیم تا مشخص شود حضور کدامیک از آن‌ها می‌تواند مذاکرات بهتری با همتای ایرانی خود داشته باشد. ما اسامی و چهره‌هایی را در ذهن داریم اما باید با طرف ایرانی مشورت کنیم تا به تفاهمی مشخص برسیم در حقیقت ما میخواهیم آنچه که از این تعاملات فرهنگی به دست می‌آید به نفع هر دو کشور ایران و ایتالیا باشد و به اصطلاح دو چرخه دو سرنشینه را رکاب بزنیم نه تک سرنشینه.
کارلو چرتی رایزن فرهنگی ایتالیا در ایران نیز در سخنانی کوتاه گفت: در ارتباطات و تعاملات فرهنگی ملت‌ها مهم این است که مردم دو کشور یکدیگر را در جریان روزمرگی‌هایشان بشناسند. در این مسیر حضور ایتالیا در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برای هر دو طرف قابل توجه خواهد بود چرا که هم با حضور ایتالیا در ایران فرهنگ و ادبیات ایتالیا به مردم این کشور معرفی می‌شود و هم با برنامه‌های ما مردم ایتالیا و اتحادیه اروپا بیشتر با جنبه‌های فرهنگی ایران آشنا می‌شوند.
او تاکید کرد: مجموعه خوبی از آثار کلاسیک ادبیات ایرانی همچون آثار فردوسی، مولانا، حافظ و نظامی در ایتالیا منتشر می‌شود که معمولا هم جزو کتاب‌های پرفروش قرار می‌گیرد. اما آثار ادبیات معاصر ایران تنها به چند نام از جمله مصطفی مستور، محمود دولت‌آبادی و فریبا رفیع در ایتالیا محدود شده به نظرم برای توفیق بیشتر ادبیات معاصر ایران در آثار ترجمه باید داستان یا رمانی از نویسنده ایرانی منتشر شود که بین مردم مثل بمب صدا کند در آن صورت سایر نویسندگان و مولفان ایرانی نیز در ایتالیا مورد توجه قرار می‌گیرند.