برای فروش رایت، باید خریدش را تمرین کنیم
حامد میرزابابایی از احتمال در خواست همکاری از اتحادیه ناشران انگلستان و اتحادیه بین‌المللی ناشران در تبادلات رایت با ناشران ایرانی خبر داد.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی ایرانیان طرحی پیشنهاد کرده برای آنکه موانع موجود برای خرید رایت را تا حد ممکن بردارد و ارتباط ناشران ایرانی و خارجی را تسهیل کند. اهدافی که این طرح دنبال می‌کند، مشخصاً این موارد است: عرضه و ارجاع تقاضاهای خرید رایت به ناشران خارجی، انجام مکاتبات و رفع موانع، چانهزنی برای کاهش قیمت رایت کتابها تا حد ممکن، تسهیل و راهنمایی و مشاوره برای عقد قرارداد و کمک به نقل و انتقال هزینه‌های مالی رایت توافق شده.
درواقع انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی ایرانیان تصمیم گرفته با استفاده از تجربیات، ظرفیتها و ارتباطات بین‌المللی اعضای خود، به مدت یک سال نقش یک آژانس رایگان مشاوره را برای ناشران کشور ایفا کند تا آن‌ها بتوانند به سهولت به خرید رایت بپردازند.
حامد میرزابابایی (مدیرعامل انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی ایرانیان) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در توضیح بیشتر انگیزه راه‌اندازی چنین تسهیلاتی گفت: بررسی ما نشان می‌دهد تعداد قابل توجهی از ناشران ما تمایل دارند بعد از خرید رایت برای ترجمه و انتشار آثار همکاران خارجی اقدام کنند اما در این میان بسیاری از آن‌ها راه‌ها و روش‌های ارتباط‌گیری و تعامل با بازار جهانی نشر را نمی‌شناسند یا روال‌های متعارف عقد قراردادهای خرید کپی‌رایت ازجمله Translation Right و نحوه نگارش مکاتبات و مذاکرات آشنایی ندارند و وقتی هم که به توافقی می‌رسند اطلاعی از نحوه عقد قرارداد ندارند و یا بعضاً در نقل و انتقال بانکی با مشکل مواجه می‌شوند؛ همین موضوعات نهایتاً موانعی می‌شوند که ناشران از ورود به بازار جهانی و عرصه خرید و فروش رایت منصرف می‌کند؛ به همین دلیل همکاران ما در انجمن فرهنگی ناشران بین‌الملل ایران برنامه‌ای تدارک دیده‌اند تا به این دسته از ناشران خدمات رایگان ارائه دهند و تجربیات این حوزه را که در سال‌ها فعالیت برای تبادل و خرید و فروش رایت به دست آورده‌اند به آن‌ها منتقل کنند.
میرزابابایی ادامه داد: در واقع هدف اصلی این طرح حمایتی این است که پل ارتباطی میان ناشران ما و بازار جهانی کتاب برقرار شود و همکارانی که از این تسهیلات استفاده کنند بعد از دو یا سه مورد عقد قرارداد خرید رایت دیگر عملاً با رویه این موضوع آشنا شده‌اند و حتی می‌توانند به فروش یا تبادل رایت کتاب‌های خودشان هم اقدام کنند و استفاده بهینه‌تری از حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی داشته باشند.
این فعال نشر حوزه بین‌الملل سپس از احتمال همکاری اتحادیه ناشران انگلستان و اتحادیه بین‌المللی ناشران با این طرح خبر داد و بیان کرد: اصولاً مشکلی که ناشران ما در مواجه با بازار جهانی نشر و در عرصه نمایشگاه‌های بین‌المللی دارند همین عدم تجربه در نحوه مذاکرات و خرید یا فروش رایت است. در نمایشگاه کتاب فرانکفورت هم با وجود برنامه‌ریزی‌ها و تمایل‌هایی که در زمینه خرید، فروش و تبادل رایت وجود دارد، بسیاری از ناشران ایرانی با راه و چاه این مسئله آشنا نیستند، به همین دلایل هیچ شرط و شروطی برای استفاده از این تسهیلات نگذاشته‌ایم و از همکاران خواسته‌ایم تا در بازه زمانی یکساله تجربیات خود را در اختیار دیگر همکاران متقاضی ورود به بحث خرید و فروش رایت نیز قرار بدهند. چنانچه درخواست‌ها و تقاضا‌ها قابل توجه باشد حتی در نظر داریم با اتحادیه ناشران انگلستان و اتحادیه بین‌المللی ناشران نیز گفت‌وگو کنیم و از دانش و تجربه آن‌ها نیز برای کمک به نشر ایرانی در بازار جهانی استفاده کنیم.
او افزود: به این دلیل هم بازه زمانی محدود یکساله برای این تسهیلات در نظر گرفتیم چون نمی‌توانیم همکاران را مکلف کنیم که بدون محدوددیت همواره چنین خدماتی را رایگان ارائه بدهند اما بر اساس تصویب مجمع عموم انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی به مدت یکسال به صورت رایگان این موضوع برقرار خواهد بود.
میرزابابایی همچنین در پاسخ به این سوال که نشر ایران در حوزه خرید، فروش و تبادل رایت چه جایگاهی در مراوردات جهانی بازار کتاب دارد، اظهار داشت: یک مشکل اساسی در زمینه خوانش ما از مقوله خرید و فروش رایت وجود دارد و آن هم این است که اساسا نگاه به خرید و فروش رایت برای کشور ما اشتباه جا افتاده است. تا زمانی که خرید رایت را یاد نگیریم و به عنوان یک خریدار حرفه‌ای رایت در بازار جهانی شناخته نشویم نمی‌توانیم در فروش رایت کتاب‌های فارسی هم موفق باشیم. خرید رایت در بازارهای جهانی اولاً هم گردش مالی بالایی در صنعت نشر دارد و ثانیاً نشان‌دهنده حرفه‌ای بودن نشر یک کشور است؛ ما حتی به عنوان یک خریدار حرفه‌ای هم در بحث رایت فعال نبوده‌ایم پس نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که فروش رایت کتاب‌های فارسی در جهان از تمام ظرفیت خود استفاده کند.
مدیرعامل انجمن فرهنگی ناشران بین‌المللی ایرانیان تاکید کرد: در بحث رایت معدود فعالیت‌هایی به صورت فردی توسط برخی ناشران عمدتا حوزه کودک صورت می‌گیرد و ناشران عمومی چندان در خرید و فروش رایت فعال نیستند. واقعیت امر این است که تا زمانی مسیر ارتباطی به عنوان خریدار را نمی‌دانیم و تعامل درستی با نشر جهان نداریم به آنچه که مد نظر داریم نمی‌رسیم. اگر در مسیر ارتباطی و تعامل با نشر جهانی قرار بگیریم در مدت سه تا چهار ساله می‌توانیم تجریه‌های خوبی به دست بیاوریم و بعد از چهار یا پنچ خرید رایت به مبادله رایت و فروش رایت نیز دست پیدا کنیم. در حقیقت اول باید راه ارتباط و تعامل را بیاموزیم و اول باید خریداران موفقی را تربیت کنیم که تجربیات خوبی از بازار جهانی را انباشته کنند تا در راه فروش رایت کتاب‌های ایرانی هم گام بردارند.
او هچنین یادآور شد: در حال حاضر تعداد قابل توجهی از آثار خارجی و ترجمه‌هایی که در کشور می‌بینیم بدون خرید رایت و اطلاع ناشر منتشر و تجدید چاپ می‌شوند در این شرایط صنعت نشر جهانی چگونه باید به بازار کتاب ایران اعتماد کند؟ با این شیوه نقش کسی را داریم که به قواعد و قوانین بازار جهانی احترام نگذاشته‌ایم پس دلیلی هم ندارد که به عنوان یک فروشنده یا حتی خریدار به راحتی پذیرفته شویم.
میرزابابایی در پایان گریزی به برخی طرح‌های حمایتی دولتی برای ورود نشر ایران به بازارهای جهانی نیز گریز زد و گفت: در حال حاضر سازمان فرهنگ و ارتباطات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز طرح‌های حمایتی گرنت را برای حضور آثار ایرانی در بازارهای جهانی را اجرایی کرده‌اند اما این طرح‌ها نیز منطبق بر انتخاب و خرید و فروش رایت کتاب‌هایی مشخص است که الزاماً اولویت‌هایش با اولویت‌های بازارهای جهانی منطبق نیستند؛ در کنار این حمایت‌ها نشر ما نیاز دارد که به واسطه تسهیل رویه خرید رایت حضور در بازار جهانی را تمرین کند تا نهایتا فروش و تبادل رایت قابل توجهی هم داشته باشیم.