در آثار هنری بُعد منفی مستتر نیست/مجسمه‌سازی منع فرهنگی و شرعی ندارد
یک مجسمه‌ساز با بیان اینکه تخریب یا معدوم کردن مجسمه‌های شهری از دو نوع رفتار ناشی می‌شود، گفت: جریانات فرهنگی ثروت عمومی کشور هستند و متاسفم از اینکه گاه شاهد تخریب این آثار هستیم چراکه وقتی بخشی از این کار‌ها نابود می‌شود در حقیقت بخشی از ثروت فرهنگیمان را از بین می‌بریم و حواسمان نیست که آثار هنری هیچ بعد منفی اجتماعی در آن‌ها مستتر نیست.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هر از گاهی اخباری مبنی بر دزدیده شدن یا تخریب مجسمه‌های شهر شنیده می‌شود. مجسمه‌هایی که از نمادهای فرهنگی جامعه و به نوعی میراث فرهنگی شهر محسوب می‌شوند. به تازگی نیز سر کودک «مجسمه باربر» که با عنوان «گاری‌چی» و «گاری‌کش» نیز شناخته می‌شود و در خیابان ناصرخسرو، ابتدای کوچه مروی قرار دارد؛ تخریب شده است.
حمید شانس (مجسمه‌ساز) با بیان اینکه کارش ساختن است نه تخریب درباره این نوع رفتار‌ها در جامعه، اظهارکرد: تبحر و مهارتم در ساختن است و در تخریب یا معدوم کردن تجربه‌ای ندارم بنابراین به عقیده من تخریب آثار هنری و صدمه‌زدن به آن‌ها مبحث تخصصی هنرمندان نیست.
او ادامه داد: معتقدم در فرهنگ مسئله اساسی این است که بشر تجارب، توانمندی و قابلیت‌هایش را رشد می‌دهد و تثبیت می‌کند و آن را به نسل بعد انتقال می‌دهد، این انتقال توانمندی و قابلیت‌ها رفتاری است که انسان را از شرایط غیرانسانی یا حیوانات فاصله می‌دهد و این جریان است که به یک بحث سازنده و ارتباط متقابل و شیوه‌ای که می‌توان در آن پدیده‌ای را ساخت و رشد داد منجر می‌شود.
این هنرمند افزود: رفتار همراه با تعامل سازنده در تقابل با رفتاری است که قدرت و زور را مرکزیت قرار می‌دهد و تلاش می‌کند از آن طریق مشکلات را برطرف کند. به عقیده من مسائل فرهنگی با مکانیزم‌های زور، تهدید و ارعاب قابل پیشرفت و قابل حل نیست.
شانس با بیان اینکه دزدیدن مجسمه‌ها از تخریب آن‌ها مبحث جداگانه‌ای است، گفت: مجسمه‌ها از لحاظ مادی برای کسی که آن‌ها را می‌دزد امکان مالی ایجاد نمی‌کند و در حقیقت دزدی به صرفه‌ای نیست. هدف کسانی که مجسمه‌ها را می‌دزدند مسائل مالی نیست و در واقع معتقدم این قضیه مربوط به تقابل فرهنگی است بویژه وقتی به تخریب مجسمه‌ها دست می‌زنند.
او با اشاره به جابجایی برخی از مجسمه‌ها از مکان‌های حفاظت شده گفت: وقتی مجسمه‌ای از مکان‌هایی که در حال حفاظت است با ابزارهای لازم شبانه منتقل می‌شود؛ نمی‌توان آن را در چارچوب دزدی قرار داد. این رفتار از گروه‌هایی ناشی می‌شود که تصور می‌کنند این آثار، کارهای فرهنگی نیست و جنبه مثبتی ندارد.
او تصریح کرد: واقعیت قضیه این است که با تخریب نمادهای یک فرهنگ نمی‌توان با شیوه و یک نگرش فرهنگی مقابله کرد باید با جریانات فرهنگی مقابله فرهنگی کرد و در یک گفت‌وگوی متقابل و در یک شیوه مباحثه و رفتارهای اقنایی پیش برد در نتیجه تخریب نمادهای فرهنگی نه برای تخریب‌کنندگان نفعی دارد و نه برای مجسمه‌ها و مسئله‌ای را حل نمی‌کند.
این هنرمند با بیان اینکه انسان به قدرت بازو شناخته نمی‌شود بلکه انسانیت به قدرت عقل، شعور و درایت است، خاطرنشان کرد: بهتر است کسانی که قصد تخریب دارند با روش‌های سازنده وارد بحث و گفت‌وگو شوند آنچه که ما می‌دانیم و مسلم است مجسمه‌سازی منع فرهنگی و شرعی ندارد.
شانس با بیان اینکه بیانات امام راحل (ره) باید به عنوان قانون در کشور ما مد نظر قرار گیرد، ادامه داد: امام (ره) اواخر سال ۶۶ به صراحت فرموده‌اند؛ از آنجایی که مجسمه‌سازی به عنوان نماد بت‌پرستی نیست، استفاده از این هنر ضروری است. امام (ره) به این قضیه از نگاه یک کار‌شناس نگریسته‌اند. همچنین مقام معظم رهبری با جریان هنر نه تنها مشکلی ندارند بلکه خواهان جاری شدن هنر هستند.
او با اشاره به اینکه محتوای مجسمه‌های شهری مانند (مجسمه باربر) مغایرتی با شرع ندارد؛ گفت: بنابراین جریانی که از حداقل‌های نگاه رشد یافته اجتماعی برخوردار باشد به تخریب و معدوم دست نمی‌زند و در حقیقت در این جریان این نوع رفتار توجیهی ندارد.
این هنرمند با بیان اینکه تخریب و معدوم کردن آثار هنری از دو رفتار ناشی می‌شود، اضافه کرد: یکی از این رفتار‌ها وندالیزم یا پدیده تخریب اموال عمومی از طریق قشر اجتماعی معینی که عصیان دارد و ضد رفتار اجتماعی عمل می‌کند، است و این در تمامی جوامع اتفاق می‌افتد. دومین گروه افرادی هستند که تصور می‌کنند با این شیوه خدمتی را انجام می‌دهند.
شانس تاکید کرد: مجسمه‌ها ثروت عمومی یک شهر هستند و تخریب آن‌ها نفعی را برای کسی ایجاد نمی‌کند. وقتی در روسیه سابق انقلاب بولشویکی (۱۹ اکتبر) پیروز شد لنین که بسیار انقلابی بود و تند رفتار می‌کرد دو توصیه به سربازانش داشت و تاکید کرده بود به آثار هنری حتی تزار‌ها و مجسمه‌های آن‌ها آسیبی نرسانند چراکه این‌ها گنجینه فرهنگی است و باید حفظ شود.
او اظهارکرد: مهم نیست که چه شخصیتی و با چه جایگاهی چنین تفکری دارد مهم این است که این فرد باعث می‌شود تاریخ و فرهنگ یک کشور حفظ می‌شود چراکه نمی‌توان تاریخ را مسکوت کرد. همچنین دستور داده بود از متخصصین بورژوا استفاده‌های بجا و مناسب شود چراکه باید از پتانسیل‌ها و توان تخصصی فرهنگی ثروت یک ممکلت است و این ثروت از طریق هنر تاثیرگذار است.
این هنرمند با بیان اینکه برای آیندگان اهمیتی ندارد که هنر برای چه چیزی خلق شده‌است و تنها چیزی که مهم است اثر هنری است، گفت: یکی از معروف‌ترین مجسمه‌های تهران مجسمه میدان حر است آیا رهگذران به این فکر می‌کنند که این مجسمه برای چه مناسبتی ساخته شده است در حقیقت این فکر می‌شود که این مجسمه امروز نماد پیروزی خیر بر شر است و در حقیقت وقتی اثر هنری یک بحث کلی را نمایش می‌دهد جنبه تاریخی از آن ذایل شده و تنها جنبه فرهنگی آن باقی می‌ماند.
شانس خاطرنشان کرد: جریانات فرهنگی ثروت عمومی کشور هستند و خوب است که به آن فکر شده و از آن مراقبت شود و متاسفم متاسفم از اینکه هر از چندگاهی شاهد تخریب این آثار هستیم چراکه وقتی بخشی از این کار‌ها نابود می‌شود در حقیقت بخشی از ثروت فرهنگیمان را از بین می‌بریم و حواسمان نیست که آثار هنری هیچ بعد منفی اجتماعی در آن‌ها مستتر نیست.
او ادامه داد: باید سال‌ها تلاش کرد و آثار فراوانی تولید کرد و در شهر به نمایش گذاشت تا به آرامی به عنوان فرهنگی در کشور نهادینه شود تا واکنشی در برخی از قشر‌ها در جامعه ایجاد نکند و معتقدم این کار به آرامی باید انجام گیرد و نیازمند زمان است.
