تعجب اروپاییها از هنر ایرانیها/ ما از سرکوب شدن میترسیم
سینا نورایی با بیان اینکه اروپاییان از تماشای هنر ایرانیها متعجب هستند، گفت: متاسفانه در ایران هنرمندان از سرکوب شدن هنرشان میترسند و اگر بخواهند نمایشگاهی بگذارند باید آثارشان از فیلترهای مختلف و افراد متفاوت با سلیقههای لحظهای که به یکباره براساس هیچ فکر و منطقی شکل میگیرد، بگذرد و در نهایت نیز نیمی از آثار پذیرفته نشده و نیمیدیگر باید اصلاح شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، هنر محیطی سعی دارد با نگرشی نو به رابطه انسان با طبیعت بپردازد و راهکارهایی جدید برای همزیستی با محیط اطراف در اختیارمان بگذارد. این هنر امروزه یکی از شاخههای هنر جدید است و تقریبا در همه جای دنیا مطرح و پذیرای مخاطبان خاص و عام است، تا جایی که در برخی موارد مخاطب؛ خود جزئی تفکیکناپذیر از اثر محسوب میشود.
سینا نورایی سالهاست در این عرصه فعالیت میکند؛ او با بیان اینکه چندسالیست فعالیتهایی در این زمینه در شهرداری تهران و سایر شهرداریهای شهرهای کشور صورت گرفته، اظهار کرد: سه الی چهار سالاست شهرداریها به سمت استفاده از گرافیک مدرن پیش میروند یعنی از طرحهای اولیه گرافیکی ساده در یک فضای تخت دو بعدی خارج شده و ایدههای خلاقانهای که اگرچه برگرفته از طرحهای گرافیک نوین اروپاست را به کار میگیرند.
او ادامه داد: اگرچه در حال حاضر بیشتر از غرب تقلید میکنیم اما همینکه آن تکنیکها به شیوه ایرانیزه شده براساس فرهنگ ایرانی اسلامی به کار میرود؛ نوید ورود گرافیک نوین در فضای شهرسازی است و میتواند محیط خوبی از لحاظ بصری برای شهروندان ایجاد کند.
گرافیک یک هنر وارداتی است
این هنرمند با بیان اینکه گرافیک یک هنر وارداتی است، افزود: آثار گرافیکی در ایران از زمانهای بسیار دور با نوشتن نام مغازهها شروع شد که به نوعی نسل اول گرافیک یا کالیگرافی بود و به مرور زمان با ورود تکنیکهای جدید به کشورمان این چرخه رو به پیشرفت رفت تا اینکه دستگاههای چاپ بنر و فلکسی وارد کشور شد. هنرمندان ما در ابتدا با توجه به دید ظاهربینانهای که داشتند؛ از سادهترین عناصر گرافیکی استفاده میکردند و طرحهای بسیار ساده که تنها برای جلب توجه بود؛ استفاده میشد البته با وجود سادگی برای مخاطب ایرانی تازگی داشت چراکه تا آن روز ذهن مخاطب محصور در طرحهای ساده و پیشپاافتاده بود.
نورایی تصریح کرد: این طرحها در حقیقت به نوعی تلنگری برای ذهن مخاطب بود. با گذشت زمان و تغییر و تحولات، سادگی از بین رفته و طرحها شیوه جدیدی گرفتند و مخاطب هم نشان داد که گرافیک را میفهمد و نه صرفا براساس نام گرافیک بلکه خلاقیت را در سطح شهر میبیند و با آن ارتباط برقرار میکند البته طراحی مبلمان شهری هم میتواند به گرافیک شهری کمک کند و ذائقه بصری مخاطب عام را دچار یک چالش کند و این موضوع بیانگر این است که میتوانیم اتفاقات خوبی را از لحاظ گرافیکی در سطح شهر و شهرسازی و فضاسازی برای شهروندان داشته باشیم.
او با بیان اینکه مخاطبِ عناصر گرافیکی به نوعی تماشاگرِ در حال گذر است، درباره هنر محیطی گفت: ما بسیار دیر به این عرصه وارد شدیم و این هنر به تازگی در حال شکلگیری است. در حقیقت هنر گرافیک محیطی در کشور ما هنوز جا نیفتاده البته سمپوزیومهای مجسمه در حال شکلگیری است و اتفاقهای خوبی افتاده اما درباره گرافیک برنامهریزیهای اینچنینی نداریم و هنوز تکلیف ما با گرافیک مشخص نیست.
این هنرمند با اشاره به اینکه هنوز نمیدانیم از این هنر چه میخواهیم، گفت: نمیدانیم در طراحی شهرسازی از گرافیک چه میخواهیم؟ ما میتوانیم به نحو احسن و بسیار عالی از این هنر بهره ببریم و روحیه خوبی را برای مخاطب ایجاد کنیم حتی از گرافیک میتوان درباره موضوعاتی مانند عاشورا استفاده و آثار بسیار خوبی را خلق کرد که شعارزده نباشد و ذهن مخاطب را به آنچه که مدنظر دین است؛ برساند.
نورایی با تاکید براینکه میتوان از گرافیک در شهرسازی و زیباسازی شهر استفاده بسیار بهینه داشت، خاطرنشان کرد: متاسفانه ما در حال حاضر از گرافیک نوین یک استفاده سطحی میکنیم و آن استفاده ابزاری است و هنرمندان در اختیار تجارت قرار گرفتهاند و دولت و شهرداریها به این بعد اصلی هنر گرافیک بها نداده است. متاسفانه ما فقط جنبه تجاری گرافیک را میبینیم.
آثار شاهنامه را از بین بردند
او با اشاره به خلق تصاویر شاهنامه به همراه هنرمندان گرافیک در شهر مشهد، گفت: متاسفانه آثاری تولید میشود اما از آنجا که به مذاق برخی از مسئولان خوش نمیآید بعد از چند روز از بین میرود، درست است که افراد براساس جهانبینی خود زندگی میکنند اما باید این جهانبینی را باز کرد و گسترش داد. قرار نیست اگر رنگ و لعابی را یک گروه هنری در سطح شهر بکار میبرد به این معنی باشد که بخواهد تفکر جامعه را تغییر دهد. ما کار میکنیم اما متاسفانه بعد از اتمام کار رنگ سفید براثر کشیده میشود و هیچ نشانی از آن وجود ندارد.
این هنرمند در گذشته نیز روی پروفیلهایی به صورت سهبعدی چهرههای افرادی مانند پروین اعتصامی و دکتر حسابی را طراحی کرده؛ او دراینباره توضیح داد: این اثر به گونهای بود که وقتی مخاطب از هر طرف به آن مینگریست چهره کاملا مشخص بود اما متاسفانه بعد از چند روز آن پروفیلها را با رنگ مشکی از بین بردند. متاسفانه در ایران؛ هنرمندان از بُعد سرکوب شدن هنرشان میترسند و اگر بخواهند نمایشگاهی بگذارند باید آثارشان از فیلترهای مختلف و افراد متفاوت با سلیقههای لحظهای که به یکباره براساس هیچ فکر و منطقی شکل میگیرد، رد کنند تازه بعد از آن میبینند که تعداد محدودی از آثارشان پذیرفته میشود.
چالشهای هنرمند در ایران زیاد است
نورایی بیان کرد: متاسفانه این چالشها در کشور ما بسیار زیاد است و از آنجا که بها داده نمیشود هنرمند از طریق ایمیل نمونه آثارشان را برای نمایشگاهها، کمپانیها و گالریهای مختلف در اروپا ارسال میکنند و آنها متعجبند از اینکه در کشوری که تا امروز تبلیغات منفی فراوانی از سوی جوامع سیاسی علیه آن شده اما آثاری توسط هنرمندانش خلق میشود که ورای تصور اروپاییان است؛ از همینرو هنرمندان را جذب میکنند و برای نمایش آثار آنها گالری میگذارند اما وقتی هنرمندان ایرانی در این گالریها شرکت میکنند دیگر نمیتوانند در ایران فعالیت کنند. متاسفانه هنرمند در کشور خود کار و تلاش میکند اما اثرش سرکوب میشود.
او با اشاره به اینکه در زمینه موسیقی نیز فعالیت میکند، خاطرنشان کرد: متاسفانه برای اجرای یک کنسرت از وزارت ارشاد مجوز میگیریم اما به یکباره براساس یک حکم، وزارت ارشاد امضای خود را رد میکند یا طی یک پروسه طولانی از شهرداری مجوز میگیریم و بسیار استقبال میکنند اما دو روز پس از ساخت، اثری از مجسمه ما نیست.
شعارزده کار نمیکنم
این هنرمند با اشاره به اینکه اغلب گالریها هر از چندگاهی خالیهستند، ادامه داد: دلیل این امر نبود اثر یا هنرمند نیست بلکه کار به آنها ارائه میشود و قرارداد بسته میشود و حتی مبلغی را هم از هنرمند دریافت میکنند اما وقتی آثار به وزارت ارشاد میرود تعدادی پذیرفته نمیشود و بقیه نیز باید دوباره اصلاح شوند! چطور میشود نقاشی که یکسال قبل تولید شده را دوباره اصلاح کرد.