دبیرکل یونسکوی ایران: دسترسی آزاد به اطلاعات مغایرتی با امنیت ملی هیچ کشوری ندارد

به گزارش خبرنگار ایلنا، نصیری قیدار ادامه داد: وقتی هر موضوعی به چنین مقبولیتی می‌رسد پس حتما مساله عزیزی است در واقع قوانین جهانی رابطه جهانیان را یکی می‌کند و می‌توان گفت آیه‌ای هستند از آیات خداوند همانطور که قوانین فیزیک نهایتا با کائنات و هستی ارتباط پیدا می‌کنند در ثانی این که کشورها به جای تقابل و مقابل هم ایستادن در موضوعات به این مهمی به یک نگاه مشترک می‌رسند و یک خاص را ثبت می‌کنند اتفاق مهمی است که دنیا را همسو می‌کند.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکوی ایران در اهمیت روز جهانی دسترسی به اطلاعات نیز یادآور شد: به درستی همان طور که در پیام دبیر کل یونیسکو به مناسبت این روز آمده بود نیاز به دانستن اطلاعات ممیزه بین انسان و سایر موجودات است، دانش به جز با داشتن اطلاعات ممکن نیست و اگر اطلاعات درستی از پدیده‌های مختلف نداشته باشیم دانش ما غلط است و داده‌های غلط استنباط غلط و قانون غلط به دنبال می‌آورد. هر نگاه در هر حوزه‌ای وقتی مشکلی مقابل خود می‌بیند برای حل آن نیازمند نوآوری است و این نوآوری نیز جز با داشتن اطلاعات به دست نمی‌آید.

قیدار همچنین پرداختن به مبحث دسترسی آزاد به اطلاعات را یکی از وظایف اساسنامه‌ای سازمان یونسکو دانست و بیان کرد: بحث پرداختن به دسترسی آزاد به اطلاعات اصولا یکی از وظایف اساسنامه‌ای سازمان یونسکو است در واقع این سازمان بر اساس اساسنامه خود موظف است به مساله آزادی افکار ، آزادی بیان و تسهیل دسترسی در این دو امر بپردازد.

 خاطرنشان کرد: یکی از وظایف مهم دنیا تعهد اجرای برنامه توسعه پایدار 2030 است و هدف شانزدهم این برنامه توجه به دسترسی آزاد اطلاعات است آن هم مطابق با قوانین داخلی هر کشوری و منطبق با تعهدات بین المللی. دسترسی آزاد به اطلاعات مغایرتی با امنیت ملی هیچ کشوری ندارد و رئیس جمهور ما نیز برنامه توسعه پایدار 2030 را امضا کرده و بر اساس آن جمهوری اسلامی ایران متعهد شده در مسیر انتشار آزاد اطلاعات گام بردارد. خوشبختانه به شهادت دفتر بانکوک یونسکو جمهوری اسلامی ایران در مسیر اجرایی سند 2030 درست حرکت کرده است.

او افزود: در روند اجرای این قانون 31 کارگروه و کارشناس زبده در تدوین سند آموزش این مساله کار می‌کنند و داده‌ها نیز در سطح تلفیق گزارش‌ها آماده شده است به محض نهایی شدن تدوین سند اصلی بیشتر صحبت خواهیم کرد. قطعا برگزاری چنین نشست‌هایی اتفاق خوبی است اما برای تحقق کامل آنچه که یونسکو بر آن تاکید دارد نیازمند توجه به چند مساله هستیم اول وضع قوانین مشخص در رابطه با روند انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات دارد. شکی نیست شاخص بررسی و ارزیابی اجرایی این موضوع قوانینی است که تضمین دسترسی ازاد به اطلاعات را فراهم می‌کند. قوانین ابزار پرداختن به موضوع دسترسی آزاد به اطلاعات است.

محمدمهدی فرقانی (استاد دانشگاه علامه طباطبایی و دانشکده علوم ارتباطات) نیز با اشاره به اینکه یونسکو چند دهه است برای پیشبرد دسترسی آزاد به اطلاعات و جامعه اطلاعاتی فعالیت می‌کند، گفت: تلاش یونسکو در زمینه دسترسی همگانی به اطلاعات و جامعه اطلاعاتی محترم و قابل اعتنا است البته این آزاد دسترسی به اطلاعات با رونق گرفتن اینترنت و تلفن‌های هوشمند روز به روز بیشتر محقق شده اما مساله اینجاست که با وجود بستر اینترنت و تلفن‌های هوشمند حوزه اطلاعات در دسترس بیشتر اطلاعات اجتماعی یا به اصطلاح پاپلیک است و هنوز در بخش دیوان‌سالاری‌ها چنین دسترسی‌ای امکان پذیر نشده است. هر چه هست اینترنت ابزار ارزشمندی است که می‌تواند برای تحقق دسترسی آزاد به اطلاعات استفاده شود.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: مساله اینجاست که آزادی بیان و ابزار عقاید بسیار مهم‌تر از آزادی دسترسی به اطلاعات است اگر قبول داریم توده آگاه پشتیبان دولت‌ها هستند پس دولت‌ها نیز باید حمایت کنند تا ملت آگاه شکل بگیرد و مشارکت در فرآیند توسعه پایدار و همچنین امکان بیان نقد جهت سالم سازی دولت فراهم شود. ملتی که آگاهی نداشته باشد به دنبال اطلاعات هم نیست اطلاعات باید به دانش تبدیل شود و در فرهنگ عمومی جریان پیدا کند تا مشارکت و پرسشگری جامعه آن را به سمت پویایی پیش ببرد.

فرقانی سپس با تاکید بر لزوم ورود کمیسیون‌های مربوطه در روند قانونگذاری دسترسی آزاد به اطلاعات گفت: در حال حاضر قانون دسترسی آزاد به اطلاعات چندان کمکی به روزنامه‌نگاران نمی‌کند و بیشتر شاید شهروندان و درخواست‌های شخصی را پوشش بدهد. یعنی این قانون با رویکرد فعلی نقش چندانی در چرخش اطلاعات و دسترسی به منابع خبری ندارد. پس به قانون جامع‌تری نیازمندیم تا سازوکار رسانه نیز در آن در نظر گرفته شود.

او نهایتا در بیان برخی انتقادها از روند فعالیت‌های یونسکو گفت: در کنار تلاش‌های صادقانه یونسکو از این مساله نیز نباید غافل شد که توجه به دسترسی آزاد به اطلاعات از دهه 70 میلادی شکل گرفت و مرتبا شکل عوض کرد. اما با این وجود نهایتا پوششی است در دست قدرت‌های جهانی تا از آن استفاده کنند. خود غربی‌ها در بسیاری از موارد دسترسی رسانه‌ها به اطلاعات را محدود می‌کنند مثلا واقعه 11 سپتامبر یا ترور فلان شخصیت از این نمونه هستند.

فرقانی ادامه داد: درثانی اگر به واقع دسترسی آزاد به اطلاعات مدنظر است چرا باید شهروندان ایرانی از تحصیل در برخی رشته‌ها در برخی دانشگاه‌ها منع شوند و چرا نشریات علمی معتبر ISI از ایرانیان درخواست قبول نمی‌کنند. بله، کشورهای در حال توسعه نیازمند کارهای بسیاری در روند فرهنگ اجتماعی و سیاسی خود هستند اما به عنوان یک شهروند جهانی با توجه به این موارد نقص که مطرح شد شعارهای دسترسی آزاد به اطلاعات را باور نمی‌کنند.