وضعیت مبهم ارسال گنجینه موزه هنرهای معاصر به اروپا مشخص شود/ آیا قرارداد سری وجود دارد؟
انجمن هنرمندان نقاش ایران با ارسال نامه‌ای سرگشاده به معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نگرانی‌ها، شبهات و سوالات خود را در مورد ارسال آثار گنجینه ملی به تور نمایشگاهی در آلمان و ایتالیا مطرح کردند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مجید ملانورزی چند ماه پس از آمدن به دفتر امور هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زمزمه‌های گسترش همکاری موزه هنرهای معاصر تهران با سایر موزه‌های دنیا را آغاز کرد و امضای تفاهم‌نامه میان موزه هنرهای معاصر با موزه‌های برلین و رم برای نمایش بخش مهمی از گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران در این شهرها که در پاییز سال ۹۴ صورت گرفت، این ایده را تا حد زیادی به عمل نزدیک کرد.
ملانوروزی در گفت‌وگو با ایلنا زمان ارسال آثار را ماه دسامبر ۲۰۱۶ (آذر و دی ماه سال ۹۵) اعلام کرده و گفته بود: در این برنامه ۶۰ اثر ارسال خواهد شد که ۳۰ اثر ایرانی و ۳۰ اثر خارجی هستند. هرچند سه ماه دیگر تا زمان ارسال این آثار باقی مانده اما هنرمندان هنرهای تجسمی نسبت به ارسال و نمایش این آثار خوشبین نبوده و با ارسال نامه سرگشاده‌ای از سوی انجمن هنرمندان نقاش ایران به وزارت ارشاد و معاون امور هنری مخالفت خود را اعلام کرده‌اند.
در متن این نامه سرگشاده آمده است:
به نام خدا
جناب آقای علی مرادخانی، معاونت محترم هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
از آن جایی که مسئولیت نمایش گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران در خارج از کشور رسما به شما واگذار شده، شما را در مقام جوابگوی سؤالاتمان به رسمیت می‌شناسیم، زیرا آقای مجید ملانوروزی مدیر موزه هنرهای معاصر پاسخگوی سؤالات ما نیستند و «مدعی»اند که قبلا در این باره شفاف‌سازی کرده‌اند. ایشان به طور رسمی گفته‌اند «دلیلی ندارد تمام مسائل را با همه افراد در میان بگذاریم، اما اگر اشتباه کردیم می‌توانند در آن زمان نظر بدهند» (خبرگزاری ایلنا، ۱۶ شهریور ۱۳۹۵).
جامعه هنری ایران نگران سرنوشت میراث ملی کشور است، نگران گنجینهای که قرار است طبق قراردادی بین‌المللی به خارج از کشور برود، همین گنجینهای که «هرمان پارتسینگر» رئیس بنیاد میراث فرهنگی پروس در مصاحبه با سایت دویچه‌وله فارسی در ۱۷ شهریور ۱۳۹۵ آن را «باارزش‌ترین مجموعه هنر قرن بیستم خارج از مرزهای اروپا و آمریکای شمالی» می‌نامد. همه این نگرانی‌ها به خاطر این است که مدیران ارشد وزارت ارشاد درباره ماهیت این قرارداد شفاف‌سازی نکرده‌اند یا سکوت کرده‌اند و از دادن پاسخ صریح آشکارا طفره رفته‌اند. حتی گزارش سایت دویچه‌وله فارسی در ۱۷ شهریور ۱۳۹۵ تحت عنوان «پایتخت آلمان، میزبان نخستین نمایشگاهی از گنجینه تهران» به ابهامات موجود افزوده است.
آقای مرادخانی آیا همه جنبه‌های قانونی این قرارداد برای شما کاملا شفاف است؟ آیا شما هم مثل ما نگران بازگشت کامل این آثار هستید؟ اگر به یقین می‌دانید که اصل این آثار قرار است طبق قرارداد منعقده بین موزه هنرهای معاصر و «طرف آلمانی» به‌طور صحیح و سالم و سروقت به ایران بازگردند، لطفا طی یک نشست رسمی در حضور مطبوعات، انجمن‌های هنری، هنرمندان و فعالان جامعه هنری، با دادن پاسخ‌های شفاف و روشن، خانواده بزرگی را از نگرانی‌های فزاینده برهانید.
آقای مرادخانی بخشی ازمسائل شبهه‌برانگیز و پرسش‌های بدیهی به شرح زیر است:
۱- طبق اصل هفتاد و هفت قانون اساسی «عهدنامه‌ها، مقاوله نامه‌ها، قراردادها و موافقتنامه‌های بین‌المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد». آیا انتقال این گنجینه به خارج از کشور نیازمند مصوبه مجلس است؟ اگر نیست چرا، و اگر هست چه زمانی مجلس با چنین انتقالی موافقت کرده است؟
۲- چه بندهایی در این قرارداد بین‌المللی وجود دارند که بازگشت به‌موقع، صحیح، سالم و اصل همه آثار «باارزش‌ترین مجموعه هنر قرن بیستم خارج از مرزهای اروپا و آمریکای شمالی» را تضمین می‌کنند، و پشتوانه این ضمانت چیست؟
۳- تا کی قرار است این آثار در خارج از کشور بمانند و از کجا می‌دانید احتمال ضبط یا تعویض آنها با آثار بدلی پیش نمی‌آید؟
۴- می‌خواهیم بدانیم آیا موزه با «طرف آلمانی» قراردادی سرّی بسته است؟
۵- مشاوران شما طی این مذاکرات چه کسانی بوده‌اند و دقیقا چه آثاری انتخاب شده‌اند؟
۶- اووه کیتل‌من مدیر گالری ملی برلین در مصاحبه با دویچه‌وله گفته است که انتخاب آثار این نمایشگاه با همکاری طرف ایرانی و گالری ملی آلمان صورت گرفته است ولی «در نهایت هر آنچه را که می‌خواستیم، دریافت کردیم». اگر این حرف درست باشد نقش «طرف ایرانی» در این مذاکرات چه بوده است که «طرف آلمانی» توانسته هر آنچه را که می‌خواسته دریافت کند؟
آقای مرادخانی امیدواریم هر چه سریع‌تر پاسخگوی این امر مهمِ ملی- میهنی باشید.
با احترام،
هیات مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران
رونوشت به ریاست محترم جمهور
