مسبب کودتا در تولید؛ نابخردی سرمایه‌گذار بود/چشم‌ها به کسی‌ست که پول می‌دهد
کارگردان عشق تعطیل نیست می‌گوید: به این نتیجه رسیده‌ام؛ پولی که اسپانسر می‌آورد خرج خرده فرمایشات خودش می‌شود که همان سوپراستارهای گران‌قیمت است. با حضور سوپراستارهای گران؛ خرج تولید بالا می‌رود و به بقیه چیزی نمی‌رسد.
بیژن بیرنگ با نقد روند حضور اسپانسرها و سرمایه‌گذاران در فیلم‌ها و سریال‌ها به خبرنگار ایلنا گفت: ما اسپانسر حرفه‌ای نداریم. سرمایه‌گذاران این روزها به راحتی خواسته خود را به عوامل تحمیل کرده و می‌گویند اسپانسری را در شرایطی قبول می‌کنیم که فلان خانم یا آقا در کار حضور داشته باشند. این رویکرد درستی نیست زیرا هر سناریویی عوامل خودش را می‌خواهد. این درست نیست که بازیگران سوپراستار وارد فضایی شوند که نه برای خودشان و نه برای سینما یا تلویزیون مناسب است. چون بازیگر اصرار دارد به فرم شناخته شده‌اش که مردم آن را می‌شناسند؛ رجوع کند اما ممکن است فضای کلی کار و کارگردان اجازه این کار را به ندهد. اینجاست که اختلاف‌ها شروع شده و به سرانجام نامیمونش یعنی قربانی شدن اثر منتهی می‌شود.
کارگردان خانه سبز درباره راه‌حل جلوگیری از دخالت اسپانسر در روند تولید گفت: تهیه‌کنندگی یک هنر و تخصص است. فقط پول نیست. تهیه‌کننده باید روند صفر تا صد تولید را بداند. او باید سمبه‌ی پر زوری باشد که بتواند سرمایه‌گذار را مجاب به تزریق سرمایه و عدم دخالت در روند تولید کند. سرمایه‌گذار و اسپانسر پول می‌گذارد که از فضای اثر لذت ببرد و این میزان لذت هم باید مورد مذاکره قرار بگیرد. اماباید مدام به او یادآور شد که دخالت در روند تولید یعنی ازبین رفتن کل اثر. چون تخصص‌ها معلوم است و دخالت‌های بی‌مورد باعث نقصان در کل سیستم می‌شود.
کارگردان سریال عشق تعطیل نیست درباره تجربه خود از حضور اسپانسرها در روند تولید گفت: در زمان ساخت یکی از فیلم‌ها؛ ما کارمان راشروع کرده بودیم حتی دکور هم آماده بود. یکسال روی دکور کار کرده و کلی هزینه گذاشته بودیم. دیگر نمی‌شد صبر کرد. زمانی که اسپانسر پیدا شد با خوشحالی گفتیم اسپانسر خوبی پیدا کردیم. کار شروع شد اما متاسفانه مشکلات هم با حضور سرمایه‌گذار شروع شد.
وی ادامه داد: مسبب همه کودتایی که در کار من اتفاق افتاد؛ نابخردی سرمایه‌گذار بود که به‌جای حمایت از تیم تولید؛ طرف یک بازیگر را می‌گیرد. اخیرا به این نتیجه رسیده‌ام که پولی که اسپانسر می‌آورد خرج خرده فرمایشات خودش می‌شود که همان سوپراستارهای گران‌قیمت است. با حضور سوپراستارهای گران؛ خرج تولید بالا می‌رود و به بقیه عوامل چیزی نمی‌رسد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا هیچ بند قانونی در هنگام عقد قرارداد برای تعیین میزان حضور و آزادی عمل اسپانسر وجود ندارد؛ گفت: همه اینها در قرارداد ذکر می‌شود و شرح وظایف مشخص و شفاف است اما همه به کسی که پول می‌دهد؛ نگاه می‌کنند. همه عوامل نگران هستند که آیا دستمزدشان را می‌گیرند یا خیر؟ در شرایط کنونی هم هنر در فضای محدودیت و بی‌چیزی‌ست. پس حق با کسی‌ست که پول می‌دهد و اوست که برای همه بزرگ می‌شود.
وی ادامه داد: روند تولید این روزهای ما اینگونه است که تهیه‌کننده‌ها با بودجه محدود شروع به بهانه‌گیری می‌کنند در این‌باره که در خلال کار می‌توانند آگهی بگیرند. اینجاست که سروکله اسپانسر پیدا می‌شود و در برخی موارد هم کار با شکست روبرو می‌شود. کار ما دقیقا همینگونه به بن‌بست خورد. یعنی کار را شروع کردیم ولی در جذب اسپانسر ناکام ماندیم. در آن کار؛ حتی دکور بانک هم داشتیم اما با هیچ بانکی به توافق نرسیدیم.
وی در پاسخ به این سوال که در شرایط کنونی آیا استفاده از بازیگران جدید ریسک محسوب نمی‌شود؟ گفت: خیر. تجربه نشان داده حضور صاحب‌نامان لزوما کمکی به فروش فیلم نمی‌کند. اشتباه سرمایه‌گذاران هم همینجاست که فالوورهای بالای یک بازیگر را در فروش خود در نوک هرم قرار می‌دهند در شرایطی که حتی سریالی مانند شهرزاد با وجود بازیگران چهره و سوپراستار فقط در گذر زمان جا افتاد و بیننده به تدریج ترغیب و وابسته به سریال شد. در سینما هم مثال‌های متعددی برای این موارد وجود دارد. یک فیلم با فلان بازیگر فروخته اما فیلم دیگر با همان بازیگر شکست خورده است.
وی درباره عوامل تاثیرگذار در فروش یک فیلم گفت: بزرگترین عامل فروش در سینمای خانگی و سینمای حرفه‌ای؛ قصه و فیلم است. یعنی وقتی مخاطبان از دیدن اثر راضی شوند و دیگران را به دیدن آن ترغیب می‌کنند که قصه خوبی داشته باشد. فروش فیلم‌ها معمولا در دو حالت خطی‌ست یا شیب ملایم یا شیب تند. نمی‌گویم بازیگر نقش ندارد اما حرف این است که بازیگر در جای درست خود می‌تواند نقش بسزایی در رشد فروش فیلم داشته باشد.
کارگردان محله بروبیا ادامه داد: در فروش فیلم عوامل زیادی دخیل است. مثلا در بخش تبلیغات در سینمای خانگی؛ از همه مهمتر بنرهایی است که جلوی سوپرمارکت‌ها نصب می‌شود. بعد تبلیغات محیطی و ...
بیرنگ ادامه داد: متاسفانه در ایران نمی‌توانیم در بخش سینمای خانگی از تبلیغات استفاده کنیم. اخیرا این تجربه را داشته‌ایم که با شروع تبلیغات در شبکه‌های؛ تغییر زیادی در فروش فیلم‌ها بوجود آمد و استقبال مردم افزایش یافت. این یعنی اهمیت تبلیغات. اما هزینه تبلیغ در ایران بسیار سرسام‌آور است و ما مجبوریم نهایتا 10 ثانیه و با تعداد محدود به پخش تبلیغ مثلا در تلویزیون اکتفا کنیم. درنهایت هم کسی پیام تبلیغ را نمی‌گیرد و اثرگذاری آن از بین می‌رود.
کارگردان سریال همسران درباره وضعیت کنونی سینمای خانگی گفت: سینمای خانگی سینمای بلاتکلیف این روزهای ماست. نه خانه سینما به آن نظارتی دارد و نه ارشاد. اگر سینمای خانگی به مشکل بربخورد؛ چه کسی پاسخگوست؟! چه نهادی باید داوری کند؟! اگر یک نهاد قوی پشت این رسانه بود؛ هچ سرمایه‌گذاری توانایی دخالت و خوردن حق عوامل فیلم را نداشت.
وی افزود: از فیلم عشق تعطیل نیست استقبال خوبی شد که می‌توانست به پشتوانه مخاطبان روند بهتری هم داشته باشد اما آقای سرمایه‌گذار پول بعضی از عوامل را پرداخت نکرد و این همه در شرایطی‌ست که حتی در صورت انصراف از ادامه تولید؛ باید با تمام عوامل تسویه کامل داشته باشد تا ادامه کار با سرمایه‌گذار دیگر ممکن شود. این حرکت زشت برخی سرمایه‌گذاران روی کارهای بعدی یک کارگردان نیز تاثیر به شدت منفی خواهد گذاشت و بی‌اعتمادی را گسترش خواهد داد. البته سرمایه‌گذار من از طریق یک بخش صنعتی بزرگ معرفی شد که آنها خودشان هم از او شاکی هستند.
بیژن بیرنگ در حال حاضر روی گونه‌ای از کمدی به نام سیتکام کار می‌کند که محدودیت مدیومی ندارد و فرقی نمی‌کند در کجا اتفاق بیفتد.