سارقان علاقه بیشتری به بازیگری دارند

پارسوا پاکیزه در گفتگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که از بین سه بند ندامتگاه تهران بزرگ یعنی سرقت، مالی و مواد مخدر کدام بیشترین مشارکت هنری به ویژه تئاتر را دارند، گفت: بیشترین مشارکت از طرف سارقان و سپس زندانیان بند مالی است که دوست دارند در فعالیت‌های هنری زندان مثل تئاترهایی که اجرا می‌شود، حضور داشته باشند.

پاکیزه با اشاره به امور هنری این ندامتگاه، گفت: این بخش زیر نظر معاونت سلامت و اصلاح و تربیت است. معاونت یک اداره فرهنگی تربیتی دارد که تربیت بدنی، قرآن و هنر زیرمجموعه‌های آن به‌شمار می‌روند.

پارسوا پاکیزه تئاتر، موسیقی، سینما و هنرهای تجسمی را بخشی از هنرهای فعال در ندامتگاه تهران بزرگ خواند و گفت: هر بخشی از این هنرها بنا به برنامه سالانه سازمان زندان‌های کشور، جشنواره‌های مختلفی در طول دارند و به‌طور مثال بخش تئاتر این ندامتگاه هر سال با مشارکت خود زندانی‌ها در جشنواره تئاتر فجر هم حضور می‌یابد.

مسئول هنری ندامتگاه تهران بزرگ، گفت: ندامتگاه تهران بزرگ با 10 هزار زندانی، اولین و بزرگترین مجموعه ندامتگاهی ایران است که زیر نظر اداره‌کل زندان‌های استان تهران اداره می‌شود.

پاکیزه با اشاره به فعالیت خود به عنوان مربی هنری، گفت: به زندانیان راهکارها و کارهایی که باید ارائه دهند یا بسازند را از طریق فعالیت مشارکتی هنری آموزش می‌دهیم. مددجویان فعالی که استعداد دارند را شناسایی کرده و کسانی که قبلا این کارهای هنری را کرده‌اند، می‌آوریم و در اداره فرهنگی تربیتی آموزش می‌دهیم.

او یادآور شد: سالانه در هر زندان حدود هفت یا هشت تئاتر داریم که حداقل سه مورد آن حرفه‌ای است و هیچ تفاوتی بین اینکه این نمایش در زندان یا تئاترشهر اجرا شود، نمی‌بینید. هرکدام از این کارها را حدود سی روز داخل زندان اجرای عمومی می‌کنیم و چند هزار زندانی از بندهای مختلف می‌آیند و می‌بینند.

مسئول هنری ندامتگاه تهران بزرگ، با بیان اینکه اکثر زندانی‌ها وقتی بحث هنر و قرآن وسط می‌آید خودشان فعالانه در آن مشارکت می‌کنند، گفت: مهمترین رویکرد ندامتگاه تهران بزرگ کارهای فرهنگی، هنری و مذهبی است که همه به تربیت و بازپروری مربوط می‌شود.

پاکیزه با بیان اینکه همه این فعالیت‌های هنری با مشارکت و علاقه‌مندی زندانی‌ها حتی در تامین بخشی از وسایل مورد نیاز هنری انجام می‌شود، گفت: همکاران ما در بخش فرهنگی زندان هدفی جز بازپروری زندانی‌ها و بازگرداندن آناه به جامعه و کمک به کسانی که آسیب دیده‌اند، ندارند.

او با بیان اینکه در زندان، تمام اعیاد و مناسبت‌های مذهبی و ملی جشن گرفته شده و برنامه‌های هنری برگزار می‌شود، گفت: تقریبا هر ماه باید تئاتری آماده کنیم که روی صحنه باشد که در این میان تئاترهای طنز و کمیک طرفدارهای خاص خود را دارد.

تجربیات زندانی‌ها را تئاتر می‌کنیم

مسئول هنری ندامتگاه تهران بزرگ یادآور شد: هنگامی که با زندانی‌ها تمرین بیان، بدن یا جریان سیال ذهن می‌کنیم درباره اتفاق‌ها، مشکلات و معضلات زندگی‌شان که آنها را به‌سوی دزدی یا مواد مخدر و جرایم مالی کشانده می‌پرسم که چه شد به این سمت رفتند.

پاکیزه ادامه داد: از زندانی‌ها می‌خواهم درباره این اتفاق‌ها با من یا با زندانیان دیگر حرف بزنند و این دیالوگ‌ها را به‌صورت یک نمایشنامه درمی‌آورم؛ درواقع تجربیات خودشان و دوستانشان را با مشارکت همدیگر تبدیل به نمایش می‌کنیم.

او با اشاره به توجه ویژه به تئاتر شورایی گفت: این نوع تئاتر که درمانی هم هست را  در هر بند اجرا می‌کنیم و به معضلات و ناهنجاری‌ها و هنجاری‌های زندان و مسائلی که در جامعه اتفاق افتاده می‌پردازیم. در این مشارکت هنری، به موضوعات متنوعی اشاره داریم؛ از چاقو و تیزی و بهداشت، گرفته تا موارد آموزشی و مهمی چون احکام و قرآن؛ این‌ها در تئاتر شورایی برای ما جایگاه ویژه‌ای دارند.

پاکیزه خاطرنشان کرد: این موضوعات زندانی‌ها را درگیر بازی می‌کند و خودشان کم‌کم به بازی علاقه‌مند شده و راهکار نشان می‌دهند. در مورد این کنش و واکنشی که در حین تئاتر شورایی اتفاق افتاده با زندانی‌ها صحبت می شود و در آخر به این نتیجه می‌رسند که هنجارها و ارزش‌های اجتماعی را به صورت قانون قبول کنند.

این مربی هنری یادآور شد: شاید وقتی حرف از تئاتر در زندان می‌شود، بعضی‌ها فکر کنند با یک قشر کم‌سواد یا بی‌سواد در زندان طرف هستیم، شاید بگوییم مددجویی که برای تماشای تئاتر می‌آید روی نمایش متمرکز نیست اما اینطور نیست. وقتی زندانی دارد تئاتر می‌بیند حتی اگر تراژدی باشد با آن همذات‌پنداری می‌کند و تئاتر او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاید یک ساعت و 20 دقیقه طول بکشد اما زندانی در آن سالن تاریک بدون حرکت و حرفی آن را می‌بیند و با آن ارتباط برقرار می‌کند.

پاکیزه تصریح کرد: زندانی‌ها با دقت تئاتر را تماشا می‌کنند به طوری‌که بعضی وقت‌ها جلسه نقد و بررسی برای آن تئاتر می‌گذاریم و از زندانی می‌پرسیم شما چه برداشتی از این تئاتر داشتید و چه پیشنهادها و راهکارهایی دارید؟

او همچنین در پاسخ به سوالی درباره چگونگی ممیزی و نظارت بر کارهای هنری داخل زندان به ویژه نمایش‌ها گفت: خودمان خط قرمزها و ممیزی‌ها و بایدها و نباید را در زندان می‌شناسیم و می‌دانیم چه چیزهایی را رعایت کنیم که عرف عمومی جامعه هم است.

پاکیزه ادامه داد: اگر نمایشنامه‌ای نوشته شود و بخواهد اجرا شود، قبل از اجرا در بند، ریاست، معاونت و رئیس اداره فرهنگی ندامتگاه تهران بزرگ به‌طور کامل کار را می‌بینند و اگر نکته‌ای باشد تذکر داره یا مشورتی می‌دهند یا نکاتی را به منظور اثرگذاری بیشتر تربیتی آن اثر یادآوری می‌کنند. در واقع ممیزی توسط خودمان انجام می‌شود.