نگهداری از 3360 اثر هنری در حضور سیستم ضدحریق بدون آب و مونالیزای محبوس در حمام

به گزارش خبرنگار ایلنا، صبح روز سه‌شنبه (۱۲ مردادماه) خبرنگاران در گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران حضور یافتند تا از این گنجینه گرانبها بازدید کنند.

امیر راد (هنرمند و مسئول کانون نئومدیای موزه هنرهای معاصر تهران) که در این بازدید خبرنگاران را همراهی می‌کرد؛ در حین بازدید از تعدادی از آثار گنجینه موزه، توضیحاتی درباره آن‌ها بیان کرد.

مجید ملانوروزی (سرپرست موزه هنرهای معاصر) پیش از بازدید خبرنگاران از محل گنجینه موزه هنرهای معاصر، با حضور در جمع خبرنگاران گفت: بازدید از موزه هنرهای معاصر توسط خبرنگاران در آستانه روز خبرنگار یک حرکت جدی از سوی این موزه برای شفاف‌سازی روابط میان موزه و اهالی رسانه است.

سپس خبرنگاران به همراه تعدادی از کارکنان موزه و انباردار باسابقه آن؛ وارد گنجینه موزه شدند. در ابتدای بازدید احسان عباسی (مسئول گنجینه و اموال موزه هنرهای معاصر تهران) اظهار کرد: رویین پاکباز چینش آثار گنجینه را روی ریل‌های مخزن گنجینه براساس تاریخ خلق آنها انجام داده و تقدم و تاخر مکاتب هنری رعایت نشده است.

او گفت: در سال‌های اخیر به آثار خارجی گنجینه تعداد محدودی اثر اضافه شده که شامل ۵۲ اثر چاپی از طرف سفارت مکزیک و ۱۳ اثر از هنرمند آلمانی گونتر اوکر است. 

در ادامه امیر راد (مسئول کانون نیومدیای موزه هنرهای معاصر) با اشاره به اینکه اهمیت موزه به چند کار شاخص آن نیست، گفت: معمولا در بازدید از گنجینه موزه هنرهای معاصر چند اثر شاخص را نشان می‌دهند اما من همین جا باید توضیحی درباره اهمیت کل این مجموعه بگویم. این آثار که از نیمه دوم قرن ۱۹ جمع آوری شده است؛ مهمترین مکاتب و جنبش‌های هنر مدرنیستی را تا سال ۱۹۷۹ دربرمی‌گیرد. گرچه ما بازدید آثار را از امپرسیونیست‌ها آغاز می‌کنیم اما باید بدانید چند اثر از نئوامپرسیونیست‌ها هم در موزه موجود است.

به گفته راد، ساختمان موزه هنرهای معاصر تهران به جهت موزه شدن تاسیس نشده بود و قرار بوده تنها یک گالری برای نمایش آثار هنرمندان ایرانی باشد.

او خاطرنشان کرد: اوایل دهه ۵۰ با بالا رفتن قیمت نفت بنیاد پهلوی (فرح دیبا) شروع به خرید آثار هنری کرد ولی قرار نبود اینجا محل نمایش این آثار باشد چراکه موزه هنرهای معاصر تهران تنها ۲ هزار متر فضای نمایشگاهی دارد و نمی‌توان حتی تعداد معدودی آثار را به صورت دائمی در این فضا به نمایش گذاشت و در کنارش نمایشگاه‌های جنبی برگزار کرد درحالیکه در دنیا موزه‌ها این کار را می‌کنند و بخشی از گنجینه خود را دائمی به نمایش می‌گذارند و نمایشگاه‌های جنبی هم برگزار می‌کنند.

 مسئول کانون نیومدیای موزه هنرهای معاصر تصریح کرد: بخش مربوط به مخزن گنجینه موزه هنرهای معاصر از ابتدا برای نگهداری آثار ساخته شده بود.

راد درباره تعداد آثار گنجینه با اشاره به اینکه در شمارش آثار گنجینه نگاه واحدی وجود نداشته، گفت: گاهی یک اثر سه لتی که باید یک اثر شمرده می‌شد، ۳ اثر شمارش شده و گاه ۳۱ برگ جدا از یک هنرمند به عنوان یک اثر شمرده شده است. امیدواریم با نشر آثار در سایت گنجینه این مشکل به مرور حل شود. 

او در پاسخ به پرسش خبرنگار ایلنا که "گفته می‌شود تنها ۱۰ درصد آثار موزه هنرهای معاصر ارزش دارد و باقی آثار ارزش چندانی ندارند"، گفت: این حرف پایه درستی ندارد چون باید تمامی آثار را قیمت‌گذاری کنید و بعد روی تک تک آثار پژوهش شود که چه نقشی در تاریخ هنر داشته‌اند. گاه یک اثر می‌تواند مرزهای تاریخ هنر را جابه‌جا کند.

مسئول کانون نیومدیای موزه با تاکید بر اینکه ما بزرگترین مجموعه هنر غرب در شرق را در اختیار داریم، تصریح کرد: با مرور این آثار می‌توانیم به لحاظ فرهنگی، هنری، سیاسی و اجتماعی یک بخش از تاریخ غرب را مرور کنیم، این گنجینه به این سبب نیز ارزشمند است. یعنی کل مجموعه در کنار هم دارای ارزش است. در واقع این گنجینه یک روایت منحصر به فرد از تاریخ هنر را دارد.

پس از این توضیحات با ورود به قسمت اصلی گنجینه، اولین اثر از گنجینه که قابل مشاهده بود، تابلویی از پیکاسو در انتهای مخزن گنجینه روی دیوار بود. این اثر تا به حال چند بار به‌صورت امانی در موزه‌های دیگر به نمایش درآمده اما به دلیل مغایرت با شیونات و فرهنگ کشورمان در ایران هرگز به نمایش درنیامده است. در موزه هنرهای معاصر چند اثر وجود دارد که قابل نمایش نیست که امروز برای خبرنگاران نمایش داده شد.

خبرنگاران بازدید از آثار گنجینه را از دوره امپرسیونیست‌ها، پست امپرسیونیست‌ها، پاپ آرت‌ها که بخش قابل توجهی از آثار گنجینه را شامل می‌شوند؛ آغاز کردند. سپس تعدادی از آثار هنرمندان آبستره و اکسپرسیونیست نمایش داده شد. در این گنجینه با ارزش، تعداد قابل توجهی از آثار پیشگامان هنر امپرسیونیست مانند مونه و پیسارو نیز دیده می‌شود. گویا پیکاسو نیز در ایران آثار فراوانی دارد که برخی از آنها غیرقابل نمایش است و مربوط به چندین دوره مختلف ‏کاری این هنرمند است.

گرانترین اثر گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران اثر جکسون پولاک است، این اثر در دوره‌های مختلفی در موزه به نمایش درآمده اما توجه خبرنگاران را به خود جلب کرد. همچنین سه لته مشهور فرانسیس ‏بیکن به عنوان یکی از هنرمندان بزرگ فیگوراتیو از آثاری بود که امروز برای خبرنگاران به نمایش درآمد. آثار پاپ آرتیست‌ها با آثار اندی وارهول و اثر «خودکشی» که یکی از گرانقیمت‌ترین مجموعه آثار این هنرمند است، در میان آثار خودی نشان می‌دهند.

بخش دیگری از گنجینه مخصوص آثار هنرمندان ایرانی است و آثار هنرمندانی ازجمله اردشیر محصص، پرویز کلانتری، محمود فرشچیان، مارکو گریگوریان و حسین زنده‌رودی را شامل می‌شود.

گفتنی است؛ ۲۸ اثر گنجینه در حال حاضر نزد موزه‌ای در رم امانت است.

حسن نوفرستی (مدیر روابط عمومی موزه هنرهای معاصر) در پایان بازدید درباره بحث تهویه نامطلوب گنجینه گفت: مدتی است به ‏دلیل ساخت و سازهای مترو در جنب موزه مشکل تهویه در موزه تشدید شده است، این مشکل چند روز است به ‏وجود آمده و به تازگی دستگاه تهویه خریداری شده و به زودی نصب می‌شود. اما انشاءلله به زودی بتوانیم شرایطی فراهم ‏کنیم که کل امکانات موزه به‌روز شود.‏

راد نیز با اشاره به اینکه امکانات موزه ۴۰ سال است به‌روز نشده، گفت: تابلوی «مونالیزا» چند سال ‏در حمام یک خانه نگهداری می‌شد و آسیب جدی به آن نرسید. هرچند باید امکانات نگهداری آثار ‏به‌روز شود اما اینطور نیست که با دو درجه بالا و پایین رفتن موقتی دما آسیب به این آثار وارد ‏شود. بیش از هر چیز نور مناسب در نگهداری آثار موثر است.‏

احسان عباسی (مسئول گنجینه و اموال موزه هنرهای معاصر) نیز با بیان اینکه این گنجینه توسط دزدگیر وحراست به خوبی نگهداری می‌شود، گفت: امکان سرقت از این مجموعه وجود ندارد البته درباره سیستم ضدحریق، باید بگویم سیستم آبی آن قطع است.

او درباره شمارش دقیق آثار گفت: ما ۳ هزار و ۲۶۰ اثر ثبت شده داریم و ۱۰۰ اثر وجود دارد که امضا ندارند و هنرمندان آنها مشخص نیست. همچنین از میان این آثار یک هزار و ۴۰۰ اثر مربوط به بخش خارجی است. ۸۰ مجسمه نیز در موزه هنرهای معاصر نگهداری می‌شود که از ارزش مادی و معنوی بالایی برخوردار است.

در جریان این بازدید؛ امیر راد، حسن نوفرستی، مجید فروغی (مدیر روابط عمومی دفتر هنرهای تجسمی) و احسان عباسی (مسئول گنجینه و اموال موزه هنرهای معاصر) خبرنگاران را همراهی کردند.