دو نسخه نفیس از آثار سهروردی رونمایی شد

به گزارش ایلنا، شرح فارسی رساله «هیاکل النور» با عنوان «نهایه الظهور» از آثار یحیی بن حبش سهروردی معروف به شیخ اشراق (۵۴۹-۵۸۷ ق.) برای اولین بار در موزه کتاب و میراث مستند، در معرض دید عموم قرار گرفت.

یکی از این نسخ، نسخه خطی نهایه الظهور، شرح فارسی رساله هیاکل النور است که با مقدمه و شرح هیکل‌های اول تا سوم توسط میرزا قاسم علی اخگر حیدرآبادی (متوفای بعد از ۱۳۶۵ قمری) در سال ۱۳۶۵ قمری فراهم آمده است.

شیوه کار شارح در این متن، نقل عین عبارت‌های عربی هیاکل النور، ترجمه آنها به زبان فارسی و افزودن توضیحاتی بر آن است. از ویژگی‌های این شرح تفصیل و بیان نکات دقیق عرفانی با توجه به فلسفه اشراق است.

هیاکل النور از آثار س‍ه‍روردی به زبان عربی و یک دوره مختصر فلسفه اسلامی بر اساس مکتب اشراق است که شامل هفت هیکل (جسم) است و درباره وجود، ماهیت، نفس و تجرد، بحث می‌کند. این اثر چندین بار به زبان عربی شرح شده است اما ظاهراً تنها شرح فارسی آن، نهایه الظهور است که علامه حکیم میرزا قاسم علی حیدرآبادی متخلص به «اخگر»، شاعر، عارف و حکیم اشراقی شیعی مذهب حیدرآباد دکن در قرن چهاردهم آن را به رشته تحریر درآورده است.

این شرحِ منحصر به فرد در منابع موجود معرفی نشده است و تنها نسخه باقی‌مانده از آن به خط مؤلف به شماره ۱۳۵۶۰ در کتابخانه ملی موجود است. این اثر به خط نستعلیق و دارای ۲۹۲ برگ با قطع ۱۷ در ۲۶ سانتیمتر است. کاغذ آن فرنگی نخودی و جلد مقوایی با روکش کاغذی است که عطف و گوشه‌های آن تیماج قهوه‌ای روشن است. نسخه خطی مذکور، اساس تصحیح محمد کریمی زنجانی اصل قرار گرفته که زیر نظر مهدی محقق انجام شده و انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سال ۱۳۸۵ آن را چاپ کرده است.

رئیس اداره موزه و یادمان‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره رونمایی از این دو نسخه نفیس از سهروردی بیان کرد: با توجه به اینکه موزه کتاب و میراث مستند سازمان اسناد و کتابخانه ملی، با هدف معرفی هر چه بهتر این سازمان و معرفی منابع موجود در مخازن، تأسیس شده است، این موزه به جهت اینکه بتواند پویا باشد، سعی بر آن دارد که در مناسبت‌های مختلف، آثار مرتبط با آن مناسبت را از منابع موجود شناسایی کند و در معرض نمایش قرار دهد.

آفرین امامی ادامه داد: از این رو از میان مناسبت‌ها و تقویم فرهنگی سال، مناسبت‌هایی را با منابع موجود شناسایی کرده و تصمیم داریم آثاری را از منابع موجود به نمایش بگذاریم.

وی تصریح کرد:‌ نمایشگاه حاضر به مناسبت بزرگداشت سهروردی با توجه به شناسایی منابع موجود در مخزن مخطوطات، از طرف اداره کل نسخ خطی و با توجه به درخواست موزه کتاب و میراث مستند با همکاری آقای احسان شکرالهی مدیرکل نسخ خطی سازمان، برای اولین بار به مدت یک هفته در موزه نمایش داده می‌شود.

رئیس اداره موزه و یادمان‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در پایان خاطرنشان کرد: موزه‌ها برای اینکه بتوانند پویا باشند و از فضایی فقط برای معرفی آثار به فضایی آموزشی تبدیل شوند، نیاز به برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادهای فرهنگی مستمر دارند.

موزه میراث کتاب و میراث مستند ایران بهمن‌ماه سال گذشته با حضور معاون اول رئیس‌جمهور در کتابخانه ملی ایران گشایش یافت.