مردمی که کتاب می‌خوانند کمتر دروغ می‌شنوند/ رسانه ملی دغدغه ادبیات ندارد
فرشته احمدی می‌گوید: هرچه مردم با کتاب آشنایی بیشتری داشته باشند، کمتر دروغ می‌شنوند و نمی‌توان به سادگی از آنان سوءاستفاده کرد.
فرشته احمدی (داستان‌نویس و منتقد ادبی) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، در اشاره به نقش رسانه‌ها در معرفیِ بیطرفانه کتاب و تولید برنامه‌های مرتبط با ادبیات جدی کشورمان گفت: همانطور که همه می‌دانند، پرمخاطب‌ترین رسانه، تلوزیون ملی کشور است. اینکه این رسانه چه خط مشی‌هایی را دنبال می‌کند و چه مسائلی مورد نظرش است، جای بحث دارد.
رسانه ملی دغدغه ادبیات و فرهنگ ندارد
او با اشاره به اینکه رسانه ملی از ادبیات حمایتی نمی‌کند، گفت: تلویزیون حتی یک برنامه جدی در این باره ندارد. در رابطه با کتاب و کتابخوانی تنها به تک جمله، روی تعداد محدودی بیلبورد در سطح شهر بسنده کرده‌ایم. رسانه ملی دغدغه ندارد و من تاکنون ندیده‌ام برنامه‌ای جهت معرفی کتاب وجود داشته باشد که کتاب‌ها به دور از قضاوت‌های شخصی در آن معرفی شود.
این نویسنده افزود: برنامه‌ای که تنها درصدد معرفی کتاب خوب باشد در رسانه ملی وجود ندارد. در نتیجه نویسندگان و ناشران به روزنامه‌ها و خبرگزاری‌هایی که تنها یک صفحه ادبیات دارند دلخوش می‌کنند تا کتابشان را آنجا معرفی کنند و نقدها و نوشته‌هایی را در این صفحات بخوانند.
احمدی با بیان اینکه دایره تنگ تیراژ کتاب نشان دهنده تعداد خواننده‌هاست، گفت: عموماً مخاطب صفحه ادبیات روزنامه‌ها، خودِ اهالی مطبوعات، نویسنده‌ها یا عده کمی هستند که به این حوزه علاقه‌مند هستند. تعداد مردم عادی که کتاب می‌خوانند، آنقدر کم است که ناشر نمی‌تواند به آنان دلخوش کند.
تبلیغات کتاب خنثی است
این نویسنده گفت: تنها رسانه است که می‌تواند ادبیات را از این دایره تنگ گذر دهد و آن را به میان عامه مردم ببرد. اما بزرگترین رسانه ما، یعنی رسانه ملی نگاهی به این ماجرا ندارد و بنا ندارد در حوزه کتاب و کتابخوانی نفوذ کند.
او در اشاره به تبلیغات کتاب گفت: تبلیغاتی که برای کتاب وجود دارد، تنها کتاب‌هایی هستند که آنقدر از سوی نهادهای دولتی خریداری شده و تبلیغات روی آن صورت گرفته که نیازی به بیلبوردهای شهری ندارند. این تبلیغات بسیار خنثی است.
احمدی با اشاره به اینکه رسانه‌ها باید تلاش کنند اعتماد مردم را جلب کنند، بیان کرد: در دوره‌ای کوتاه مردم به یک رسانه اعتماد می‌کنند اما بعد از مدتی اعتماد خود را از دست می‌دهند چرا که کتاب‌هایی که توسط آن رسانه تبلیغ شده، آن چیزی نبوده که مخاطب انتظارش را می‌کشیده. بنابراین همین صفحات فقیرانه و محدود رسانه‌ها می‌ماند که به بحث ادبیات و فرهنگ می‌پردازند و باید تمام تلاش خود را بکنند تا مخاطب را جلب کنند.
نویسنده کتاب «جنگل پنیر» در اشاره به اینکه یک عزم جهانی برای پیشبرد انسان‌ها به سمت مسائل سطحی یا پیروی از مد، غرب‌زدگی و... وجود دارد، اظهار کرد: اینترنت این روزها وقت زیادی را از مردم می‌گیرد. آدم‌ها یک ارتباط سطحی با جهان و دیگران دارند و فکر می‌کنند تمامی اخبار را به درستی در اختیار دارند. آدم‌ها با وجود اینترنت به یک ارتباط سطحی با افراد و جهان پیرامون خود بسنده می‌کنند.
او افزود: حتی کسانی که در گذشته سرگرمی‌شان کتاب خواندن بود، امروز با اینترنت وقت می‌گذرانند. علاوه بر این مسئله، چیزهای دیگری هم هست که دست به دست هم می‌دهند و انسان را از امری جدا یا به آن وابسته می‌کنند. این روزها مردم عادت کرده‌اند به چیزهایی که سهل‌الوصول‌ترند. راه‌حل‌های ساده جذابیت بیشتری پیدا کرده‌اند. به رغم همه این‌ها رسانه‌ها باید وظیفه خود را انجام دهند و اثر خوب را به مخاطب بشناسانند.
از ملت آگاه نمی‌توان سوءاستفاده کرد
احمدی با اشاره به ورود ادبیات و فرهنگ به توده مردم بیان کرد: اینکه توده مردم با ادبیات و فرهنگ آشنا شوند، از زمان مشروطه دغدغه روشنفکران بوده است و همواره خواسته‌اند ادبیاتی تولید کنند که در خدمت عامه مردم باشد. دلیل آن هم این بوده که هرچه آگاهی توده مردم بالا برود، تسلط بر آنان کار سخت‌تری می‌شود. با اطلاعات و آگاهی است که ارتباط انسان‌ها با هم بیشتر می‌شود و اخلاق درست‌تری در جامعه شکل می‌گیرد.
این منتقد ادبی ادامه داد: هرچه مردم با کتاب آشنایی بیشتری داشته باشند، کمتر دروغ می‌شنوند و نمی‌توان به سادگی از آنان سوءاستفاده کرد. آگاهی ما از جهان پیرامونمان، خشونت را کاهش می‌دهد. کتاب خواندن مسیر را به سمت داشتن دنیایی بهتر هموار می‌کند و نگاه بازتری به ما می‌دهد. بیرون آمدن از کهن‌الگوهایی که سال‌هاست با آن زندگی کرده‌ایم و حتی جرئت نقد کردن آن را هم نداریم، با مطالعه و آگاهی می‌توانیم تغییر بدهیم.
وی افزود: بالا بردن سطح آگاهی مردم و عادت کردن به تفکر و بهتر دیدن و سوال کردن و بسنده نکردن به جواب‌های ساده، جامعه‌ی بهتری خواهد ساخت. اگر مردم باور کنند چیزهایی که به آن اعتقاد دارند ممکن است خیلی هم درست نباشد و از خودخودهی‌ها و برخی عقاید پوچ دست برداند و جز خودشان دیگران را هم ببینند، قطعاً جهان بهتری خواهیم داشت.