آخرین وضعیت رستاخیز، خانه پدری و عصبانی نیستم از نظر ایوبی
حجت الله ایوبی در تازه‌ترین گفتگوی خود درباره مخالفان سینما و سازمان سینمایی، رفتار کمیسیون فرهنگی مجلس و فیلم‌هایی که تاکنون موفق به اکران نشده‌اند؛ صحبت کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ فریدون جیرانی با حجت الله ایوبی (رئیس سازمان سینمایی) گفتگویی انجام داد. این گفتگو از طریق سامانه فیلم نت (اولین سامانه ویدئویی درخواستی) منتشر شده است.
متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
شما وارد سال چهارم فعالیت شده‌اید مخالفان شما چند دسته هستند؟
مهم نیست چه کسانی مخالف من هستند بلکه مهم این است که مخالفان جریان عمومی سینما چه کسانی هستند زیرا گروهی مخالف رونق و کلیت سینما و مخالف من و این دولت هستند البته جمع محدودی هستند که من آن‌ها را از اعضای یک حزب و جریان سیاسی می‌دانم و آن‌ها را سینماگر نمی‌دانم و فقط با برخی از اهالی سینما همراه بودند و امروز در درون سینما به یک اجماعی رسیدیم که باید سیاسیون و افراطیونی که اهداف دیگری دارند و دنبال چیزی غیر از سینما هستند را کنار بگذاریم و خود اهالی سینما که هنرمند هستند می‌توانند با هم مخالف باشند اما در کنار هم زندگی کنند و همدیگر را بپذیرند. باید اختلافات و تفاوت سلیقه را به رسمیت بشناسیم و یاد بگیریم که با وجود اختلافات در کنار هم برای یک هدف که همان اعتلا و پیشبرد سینماست تلاش کنیم. امروز وقتی سینما می‌فروشد و مردم فیلم می‌بینند همه سینما منتفع می‌شوند و اگر فیلمی در جشنواره‌ای حضور دارد و موفق می‌شود همه سینما موفق شده است.
چرا با سینما اینگونه برخورد می‌شود؟
سینما یک عنصر با شکوهی است که خیلی از جریان‌ها و گروه‌های سیاسی احساس می‌کنند که با ابزار سینما می‌توانند برای رسیدن به قدرت و ماندن در قدرت و جلب آراء و افکار تلاش کنند و به هدف برسند. در این میان مطامع سیاسی و اقتصادی دارند و وجه این طمع سیاسی این است که سینما را با سایر مسائل مقایسه می‌کنند. گردش مالی درسینما نسبت به سایر هنر‌ها همچون تئا‌تر بسیار بیشتر است و افراد زیادی دوست دارند که در این سینما پول خرج کنند و دیده شوند برای آن‌ها تبلیغ شود تا مشهور شوند. سینما هنر جذابی است و از طریق آن می‌توان بر اریکه قدرت و منافع سیاسی سوار شد.
یکی از افراد مخالف شما در شورای پروانه ساخت حضور دارد و سایتی دارد که دائم شما را نقد می‌کند؟
ما آن فرد را به عنوان فیلمساز و هنرمند می‌شناسیم و تصور نمی‌کنم آن سایت و گروه خیلی از ایشان حرف‌شنوی داشته باشند.
شما در دوره شمقدری سینما را رصد می‌کردید؟
من در دوران ایشان رئیس موسسه فرهنگی اکو بودم و با هنرمندان تئا‌تر و تجسمی ارتباط نزدیک داشتم و مسائل سینما را نیز پیگیری می‌کردم و با سینماگران ارتباط خوبی داشتم. در زمان بسته شدن خانه سینما چندین بار جلسه گذاشتیم و حتی با آقای حسینی وزیر سابق ارشاد بسیار صحبت کردم و شدیداً ایشان را از این رفتار یعنی تعطیلی خانه سینما نهی کردم. چند بار خودم جلسات مشترکی با اهالی خانه سینما و بازرسی کل کشور با آقای پورمحمدی جلسه گذاشتم و حتی تعدادی از مشکلات سینماگران را حل کردیم. آن سال‌ها من با غصه به سینما نگاه می‌کردم و غصه من این بود که این عظمت و شکوه سینمای ایران را براساس تجربیات خودم در زمان رایزن فرهنگی بودم دیده بودم.
گروه قبل از شما آیا برای سینما برنامه مشخصی داشته است؟
من در سال ۹۱ مطلب ۲۰ صفحه‌ای نوشتم. درباره وضعیت فرهنگ و هنر و روزی آن را منتشر می‌کنم . در مقدمه آن نوشتم که یک جریانی در مدیریت فرهنگی شکل گرفته و نظریه‌ای به وجود آمده که معتقد است آنچه که در ۳۰ سال گذشته در عرصه فرهنگ و هنر رخ داده مطابق خواست ما، نظام و جمهوری اسلامی نبوده و باید این بنا‌ها را تخریب کنیم و بر ویرانه‌های آن بنای دیگری تاسیس کنیم و حتی در هنر تجسمی نیز معتقد بودند که باید این جریان امیرخانی و امیرخانیسم را تعطیل کنیم. در سینما تصور این بود که بنا همگام با انقلاب نیست و کسانی که مدعی سینمای انقلاب هستند درست عمل نکردند و براساس این نظریه اتفاق بسیاری افتاد و به همین دلیل اصرار وجود داشت که یک عد‌ه‌ای از اهالی سینما کار نکنند و خانه‌نشین شوند و خانه سینما بسته شود و خانه سینمای دیگری راه‌اندازی شود و اصناف جدیدی فعال شوند و همه چیز از نو ساخته شود و یک تیم جدید کار را در دست بگیرد. هرچند آن تیم موفق نبود و فیلم‌هایی که ساختند نیز مورد استقبال قرار نگرفت.
مخالفین دیگر شما کمیسیون فرهنگی مجلس بود البته چند وقتی است که انگار بین شما و کمیسیون فرهنگی رابطه خوبی برقرار شده است؟
همان نگاهی که در سوال قبل گفته‌ام یک اراده سیاسی را شکل داد و لازمه شکل دادن به این اراده سیاسی این بود که بگویم سینماگران همه فاسدند و کمپینی را علیه سینما راه‌اندازی کنند و بگویند سینماگران وابسته به خارجی‌ها هستند. همین حرف‌ها باعث شده بود تا در جمعی از سیاسیون کشور این باور به وجود بیاید که واقعاً اگر سینماگران وابسته به خارج هستند باید برخورد شود. زمانی که من به سازمان سینمایی آمدم با کمیسیون فرهنگی مواجه شدم که اکثر آن‌ها این نظریه را پذیرفته بودند و گفتمان اصلی همین بود و حل کردن این مسئله خیلی وقت و انرژی گرفت زیرا من در کمیسیون فرهنگی می‌دیدم که افراد دلسوزی وجود دارد اما به این جمع‌بندی رسیده بودم که این سینما فایده‌ای ندارد زیرا هفت میلیون مخاطب بیشتر ندارد و فقط مسئله ۵۰۰ الی ۶۰۰ هزار نفر در کشور است پس چرا باید اجازه بدهیم این سینما بلوا ایجاد کند بهتر است که آن را تعطیل کنیم و فیلمها را در تلویزیون نشان بدهیم. برخی از اعضا حتی به این نتیجه رسیده بودند که عطای سینما را به لقایش ببخشیم به همین دلیل بسیار زمان برد تا دوستانمان در کمیسیون فرهنگی متوجه شوند و ما به آن‌ها گفتیم که در سال ۱۰۰ فیلم تولید می‌شود و شاید فقط سه فیلم مشکل داشته باشد و بعد جلساتی بین کمیسیون فرهنگی و اهالی خانه سینما و سینماگران برگزار شد و بعد دیدند که اهالی خانه سینما افرادی متدین، متعهد و انقلابی هستند که به انقلاب پایبند هستند. کمیسیون فرهنگی از روز اول صددرصد با بازگشایی خانه سینما مخالف بود و تصور می‌کردند که با بازگشایی خانه سینما دوباره آن جریانی که نباید در فرهنگ باشد فعال خواهد شد. امیدوارم کمیسیون فرهنگی بعدی همه سوالاتی را که کمیسیون فرهنگی فعلی از سینما کرده را مطالعه کند. ما با جمعی مواجه بودیم که با نگرانی به سینما نگاه می‌کنند ولی هرگز از ما سوال نشد که چرا کشوری به این عظمت فقط هزار سینما دارد و یا هیچ وقت از ما سوال نشد چرا به وضعیت معیشت سینماگران رسیدگی نمی‌شود. از ما سوال نشد چرا مرحوم خانم حکمت دچار مشکل مالی شده است و فقط از ما سوال می‌شد که فلان فیلم چرا ساخته شد یا چرا در جشنواره فیلم فجر فلان اتفاق افتاد و انگار سینما فرزند ناخلف بوده است.
کمیسیون فرهنگی با نمایش قصه‌ها موافقت کرد و بعد شما فیلم را نمایش دادید؟
کمیسیون فرهنگی با نمایش قصه‌ها و عصبانی نیستم مخالفت جدی داشت و حتی رسایی به خاطر این فیلم از ما به کمیسیون اصل نود شکایت کرد و به قوه قضائیه نامه دادند و به ما اعلام شد که فعلاً فیلم اکران نشود. ما در کمیسیون اصل ۹۰ و کمیسیون فرهنگی حضور پیدا کردیم و توضیح دادیم و فیلم را نمایش دادیم و یک نمایش ویژه نیز در سالن وزارت ارشاد با حضور رخشان بنی‌اعتماد برگزار کردیم و بعد از فیلم گفت‌وگوی خوبی بین اعضا و کارگردان فیلم صورت گرفت و اعلام کردند که فیلم مشکلی ندارد و یک فیلم اجتماعی است و اصلاً سیاسی نیست و شکایت پس گرفته شد.
فیلم عصبانی نیستم مشکلش حل می‌شود؟
عصبانی نیستم به صورت صراحتاً درباره بعضی مسائل حرف زده است و با این وضع فعلی این فیلم امکان اکران ندارد و باید اصلاحاتی صورت بگیرد و فعلاً در دستور کار ما نیست.
گروهی دیگر از مخالفان معتقدند که شما از خانه سینما خط می‌گیرید و مشخصا از رضا میرکریمی چقدر این انتقاد را قبول دارید؟
من همه حرف‌ها را می‌شنوم و همه سینماگران را دوست دارم و در اتاق من رو به همه سینماگران باز است. امروز بچه‌های سینما اعم از شورای عالی سینما و صنوف دیگر با هم یکی شده‌اند.امروز آن خط‌کشی دیگر وجود ندارد من هر جا که ببینم که فکر و ایده خوبی وجود دارد با شتاب از آن استقبال می‌کنم زیرا امروز دنیا، دنیای ایده‌هاست و اگر این رویکرد را نداشته باشیم هرچقدر بیشتر تلاش کنیم ضرر بیشتری می‌کنیم تا اینکه سود ببریم.
امروز نظر شما راجع به خانه سینمای باز شده چیست؟
بسیار نظر مثبتی دارم قبل از باز شدن خانه سینما حجم عظیمی از مسائل صنفی سینما در سازمان سینمایی و راهروهای وزارت ارشاد بود و جایی برای حل و فصل آن نبود و بسیاری از آن‌ها نیز حل نمی‌شد و امروز یک باری را خانه سینما بر دوش گرفته و آرام آرام هر روز این خانه تقویت می‌شود و خانه سینما امروز در مسیر کمک به سینما گام خوبی برمی‌دارد.
استراتژی شما برای اداره سینما چیست؟
باید دیدگاه‌ها و نظرات جزئی‌تر شود. خیلی راحت است که ما به صورت کلی بگوییم در این کشور برنامه مشخصی وجود ندارد. ما هر سال برنامه‌های خود را ابتدای سال در قالب یک دفترچه منتشر می‌کنیم و حتی این کار را در سال اول نیز انجام داده‌ایم. این دفترچه، دفترچه راهبرد‌ها و سیاست‌های سالانه سازمان سینمایی و سینمای ایران است و در این دفترچه به صورت شفاف گفته می‌شود که در بخش‌های مختلفی همچون انیمیشن، مستند، زیرساخت‌ها و... چگونه عمل می‌کنیم و بهتر است دوستان بعد از خواندن این دفترچه به صورت جزئی و با دلیل به ما بگویند که کدام تصمیم و برنامه غلط است. باید کاری کنیم که ارتباط مردم و سینما بهتر شود و سینما مردمی شود.
مردمی کردن سینما یعنی چه یعنی بخش خصوصی وارد شود؟
مردمی کردن سینما یعنی اینکه به مردم امکان بدهیم فیلمها را ببینند و باید زیرساخت‌ها را تقویت کنیم. ما باید حداقل ۳ هزار سالن سینما در کل کشور داشته باشیم. البته تلاش‌هایی شده است و با وجود مشکلات مالی ۱۰۰ سالن سینما به تعداد سالن‌ها اضافه شده و بسیاری از سالن‌ها نیز بازسازی شده است و به محض آنکه یک سالنی بازسازی می‌شود مخاطب آن ده برابر می‌شود و در ساخت سالن‌ها بخش خصوصی دخالت مستقیم دارد. در حمایت‌ها سعی کردیم یک عدالت نسبی را برقرار کنیم و البته فیلمهای ارزشی خوش ساخت را که برای مردم ساخته شود و مردم از آن استقبال می‌کنند نه مسئولان حمایت می‌کنیم زیرا بعضی از فیلمسازان تصور می‌کنند باید برای رضایت من یک فیلم ارزشی بسازند. در دوران جدید اکران برای ما مهم است و گیشه برای ما مهم است شاید در سال‌های گذشته اینکه یک مدیر سینمای از گیشه سخن بگوید شاید برای یک مدیر پرستیژ نداشت از طرف دیگر هم گفتیم سینمای اندیشه و هنری باید در گروه هنر و تجربه دیده شود و دولت باید کمک کند تا این سینما که برند است دیده شود. هنر ما این است که کجا‌ها و چگونه و به چه مقدار دولت باید حضور داشته باشد تا به رشد فرهنگ کمک کند و در حد توان تلاش کردیم که یک فضای امن تری را برای تولید در سینما و فعالیت در سینما فراهم کنیم و دولت باید در بسیاری از موارد عمدا دخالت نکند و باید اجازه بدهد بازار عرضه و تقاضا در سینما شکل بگیرد زیرا اگر بازار عرضه و تقاضا بصورت طبیعی شکل بگیرد نگاه ما به نمایش و شورای صنفی عوض می‌شود و البته این نظر بدنبال این نیست که ما فقط دنبال سینمای تجاری هستیم بلکه باید در سینمای تجاری سینمای فرهنگی را که برای بازار عمومی نیست را هم حمایت کنیم و به کاهش تصدی‌گری دولت در سینما معتقدم و باید اعتماد کنیم به مردم و مردم در همه مسائل مشارکت کنند و مشارکت فقط در امور سیاسی نیست بلکه در امور اقتصادی و تصمیم سازی هم هست و در تصمیم سازی باید به مردم و اهالی سینما اعتماد کنیم یکی از دلایلی که جشنواره سی و چهارم موفق بود به این دلیل بود که کارها را به اهالی سینما دادیم و اعتماد کردیم این اعتماد به نفع سینما است خیلی از فیلمهای که امسال درخشان بودند نتیجه مشورتهای صادقانه اعضائ شورای پروانه ساخت بود
امسال در جشنواره فیلم فجر فیلمهای خوب زیاد بود شما این فیلم را نتیجه چه می‌دانید؟
من این فیلمها را نتیجه رویش جوانهای امید در دل سینماگران می‌دانم زیرا سینماگر وقتی فیلمنامه خود را برای ارشاد می‌برد در شورای پروانه ساخت با افرادی مواجه هست که او را می‌فهمند و امیدوار است اگر فیلمی بسازد در جشنواره فیلم فجر با وی خوب برخورد می‌شود ما سینماگران را رها نمی‌کینم و نمی‌گویم این مشکل شماست مثلا وقتی فیلم عصبانی نیستم امکان نمایش پیدا نکرد به درمیشیان کمک کردیم تا فیلم بعدی خود را بسازد و امروز اگر سینما رشد کرده است و استقبالی در سینما وجود دارد و از بحران‌ها عبور کردیم تنها بخاطر فهم بالای سینماگران و اعتماد متقابل است
علت استقبال مردم از فیلمها در نوروز ۹۵ را چه می‌دانید؟
دلیل موفیقت فیلمها فضای نمایشی و سالنهای نمایشی است که خوب و با کیفیت شده است البته شبکه‌های ماهوراه‌ای تاثیر دارد اما خیلی حداقل و فقط در حد اطلاع رسانی است و ترمیم سالنهای سینما بخصوص در شهرستان‌ها و اینکه فیلمها بهتر شده است و مردم فیلمهای خوب می روند و دوست دارندببینند و مردم نشان دادند که فیلمهای جدی را هم می‌روند می‌بینند و فقط از فیلمهای کمدی استقبال نمی‌کنند و مردم امسال از بین هزاران امکانی که در خانه دارند می‌ایند سینما و در صف می‌ایستند تا تولیدات سینمایی ملی را ببینند و خیلی افتخار بزرگی است.
وضعیت فیلمهای رستاخیز، دلم می‌خواد، آشغالهای دوست داشتنی، خانه پدری، چه شد؟ و آیا فیلم فروشنده را دیدید؟
ما تاکنون ده جلسه درباره رستاخیز داشتیم و با حوزه هنری و سرمایه گذران و سازندگان فیلم جلسه گذاشتیم و در حال نتیجه رسیدن هستیم و خیلی امیدواریم که با اصلاحات فیلم اکران شود هنوز فیلم دلم می‌خواد را با ما نداده‌اند و در مرحله تدوین است و تهیه کننده و کارگردان فیلم هنوز به نتیجه نرسیده‌اند، آشغالهای دوست داشتنی و خانه پدری در دستور کار ما نیست و فیلم فروشنده را هنوز ندیدم
بین شما و تلویزیون بر سر vodاختلاف افتاده است؟
یک اختلاف برداشت وجود دارد و سامانه سند و یا vodاز نظر شورای عالی فضای مجازی به هیچ عنوان شبکه تلویزیونی نیست و این شبکه مخاطبان معلوم دارد و مانند فروشگاههای در فضای مجازی است در حالی که تلوزیون می‌گوید تلویزیون خصوصی است البته سامانه سند راه افتاده است و و هم اکنون هفت شرکت مجوز گرفته‌اند و موسسه رسانه‌های تصویری متصدی است و تبلیغات فراگیر هم از اواخر اردیبهشت آغاز می‌شود.