رابطه معکوس میان معیشت و فرصت مطالعه/ طراحان زندگی سختی دارند
عضو هیئت علمی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، روزمره‌گی را عامل تخریب خلاقیت تصویرگر دانسته و می‌گوید: ذهن یک تصویرگر چقدر کشش دارد و چه اندازه می‌تواند خلاق باشد تا هر روز یک تصویر را ارائه دهد.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ تصویرگری ازجمله رشته‌های هنری‌ست که حوزه‌های وسیع کاری و شاخه‌های متنوعی را دربرمی‌گیرد اما این هنر در ایران اغلب محدود به شاخه کتاب کودک و نوجوان است. بنی‌اسدی معتقد است؛ زمانی تصویرگران می‌توانند در همه رشته‌ها فعالیت کنند که سواد عمومی جامعه بپذیرد هنر می‌تواند در جهت تلطیف روحیه جامعه نقش موثری داشته باشد.
محمدعلی بنی‌اسدی؛ کار‌شناس ارشد تصویرسازی، نقاش، تصویرگر و کاریکاتوریست ایرانی، از دیار کویر و متولد شهر سمنان است. او تاکنون تصویرگر بیش از ۸۰ عنوان کتاب ازجمله «بادباک و کلاغه»، «خدا با دوستان خود صمیمی ست» و «قصه‌های شیرین موش و گربه» بوده است.
عضو هیئت علمی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در سال ۱۳۸۹ به پیشنهاد کمیته جوایز شورای کتاب کودک به عنوان نامزد ایرانی جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن ۲۰۱۲ (بخش تصویر) انتخاب شد و جوایز متعددی از جشنواره‌ها و مسابقات داخلی و بین‌المللی کسب کرده اما آنچه امروز در زندگی این هنرمند بیش از پیش نمود دارد، تدریس است. به گفته خودش، با وجود اینکه سعی‌اش بر این بوده تا تصویرگری حرفه‌ای باشد و سال‌های زیادی در مطبوعات و نشر کتاب کودک و نوجوانان کار کرده اما از آنجا که روزگار نمی‌گذشته، تصویرگری را به حداقل رسانده و بیشتر مشغول نقاشی و تدریس است.
به عقیده بنی‌اسدی، تصویرگر حرفه‌ای کسی است که از طریق آن امورات زندگی را بگذارند و می‌گوید: دومین مسئله‌ای که اهمیت دارد و تصویرگر حرفه‌ای را از دیگران متمایز می‌کند، نگاه او نسبت به مخاطب است یعنی به گونه‌ای عمل کند که احترام مخاطب حفظ و برای بالابردن سلیقه مخاطب اقدام کند.
او در این‌باره توضیح می‌دهد: تصویرگری؛ حرفه‌ای است که ضمن کار در حوزه مورد علاقه خود، کارش را روز به‌روز توسعه و پیشرفت دهد و شاخص‌بودن کارش نمایان شود، و ببیننده آثارش هم بتواند چه از جهت زیبایی‌شناسی و چه مضامینی که درباره آنها کار می‌کند، با آثارش ارتباط برقرار کند زیرا این تعامل بسیار مهم است.
عضو هیات علمی دانشکده هنرهای زیبا، ارتباط طراح با باورهای فرهنگی مشترک خود و مخاطب را از مهم‌ترین مسائل می‌داند و معتقد است؛ طراح در مورد موضوعات و مسائلی صحبت می‌کند که بخشی از آن در ذهن مخاطب سابقه دارد و این می‌تواند یک ارتباط مشترک بین او و مخاطب ایجاد کند.
بنی‌اسدی با اشاره به وضعیت امروز تصویرگران ادامه می‌دهد: به دلایل مختلفی از جمله افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان و اشتغال افراد غیرمرتبط در این زمینه، طبیعتا کار به همه متقاضیان و تحصیلکرده‌های این رشته نمی‌رسد، همچنین افراد شاخص به این دلیل که امورات زندگی‌شان نمی‌گذرد، در این حرفه نمی‌مانند.
او با اشاره به چرخه نشر کتاب و روزنامه، تصریح می‌کند: باید بیننده‌ای وجود داشته باشد تا نویسنده و تصویرگری در این زمینه باشند و روزنامه‌خوانی باشد تا در زمینه مطبوعات فعالیت انجام شود. یک تصویرگر در طول یکماه تصاویر زیادی را آماده می‌کند تا زندگی را بگذراند. او حداقل در هر روز باید یک طراحی داشته باشد که این میزان کار اصلا درست نیست.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه این موضوع به خلاقیت تصویرگر آسیب می‌زند، می‌گوید: ذهن یک تصویرگر چقدر کشش دارد و چه اندازه می‌تواند خلاق باشد تا هر روز یک تصویر را ارائه دهد. از طرفی جامعه نیز انتظار دارد که هیچ اتفاقی نیفتد و به هیچ کسی برنخورد.
بنی‌اسدی در پاسخ به این سوال که با توجه به گسترش حوزه تصویرگری چرا فعالان این حوزه محدود به شاخه کودک و نوجوان شده‌اند، می‌گوید: وقتی جامعه تعریف و شناختی از تصویرگری ندارد، نمی‌توان از تصویرگر انتظار داشت در همه شاخه‌های این حرفه فعالیت داشته باشد، درحالی‌که رشته‌های مختلفی می‌توانند از تصویرگری استفاده کنند.
او معتقد است؛ برای پاسخگویی به نیازِ جمعیتِ جوان و تحصیلکرده که خواهان امرار معاش از این طریق هستند، لازم است تا بسیاری از موسسات که در راستای کار خود عمل نمی‌کنند، عملکرد بهتری در این زمینه داشته باشند و از طرف دیگر حیطه کار وسیع‌تری برای تصویرگران ایجاد شود یا دستمزد‌ها بالا‌تر برود تا معیشت این افراد تامین شود.
این هنرمند به شاخه‌های مختلفی که تصویرگران می‌توانند در آن حضور داشته باشند اشاره کرده و ادامه می‌دهد: تصویرگر در رشته‌های مختلفی از جمله تبلیغات، نشریات، مد و طراحی لباس و... می‌تواند حضور داشته باشد اما در تمامی این رشته‌ها چرخه‌ای حرکت نمی‌کند و مشکل این است که این مسئله در دست تصویرگر نیست، بلکه سواد عمومی جامعه باید به جایی برسد که بپذیرد هنر می‌تواند در جهت تلطیف روحیه جامعه نقش موثری داشته باشد.
بنی‌اسدی درباره حمایت‌های دولت از تصویرگران می‌گوید: اخیرا دو ورکشاپ از سوی سازمان زیباسازی در حوزه شهروند سالم و شهروند کوشا برگزار شد و تعداد زیادی از طراحان گرافیک و تصویرسازی در آن مشغول شدند، این فعالیت‌ها درآمدزایی برای تصویرگران به‌همراه داشت.
او درباره مهم‌ترین نتیجه این ورکشاپ‌ها توضیح می‌دهد: اتفاق مهمی که در این ورکشاپ‌ها می‌افتد افزایش سواد بصری جامعه است. ظرفیت جامعه باید از جهت پذیرش انتقاد و بیان عقاید، پیشرفت داشته باشد، چراکه وقتی انتقادی صورت می‌گیرد یا حرفی خلاف عقیده عده‌ای از مردم گفته شود جامعه با پذیرش آن مشکل دارد. وقتی طراح با صداقت کار می‌کند بیننده نیز باید درک خودش را از هنر طراح بالا ببرد.
عضو هیات‌علمی دانشکده هنرهای زیبا، متن را تعیین کننده کار تصویرگر می‌داند و می‌افزاید: امروزه آرشیو وسیعی به نام اینترنت را داریم که در گذشته به این گستردگی وجود نداشت و اگر ایده‌ای به ذهن کسی می‌رسید، تمام مراحل براساس دانش فرد انجام می‌شد.
بنی‌اسدی با اشاره به اینکه در گذشته با امکانات محدود کار بسیار سخت بود، ادامه می‌دهد: اینترنت و انواع برنامه‌های یارانه‌ای مانند فتوشاپ می‌توانند آرشیو وسیعی را برای تصویرگر از جهت اشیاء و اَشکال لازم ایجاد کند و به دلیل استفاده از این ابزار؛ ایده‌های متعددی ارائه می‌شود البته خیلی وقت‌ها آنچه در ذهن یک طراح است؛ کامل نیست و همیشه جا برای تغییرات باید باشد.
او در پاسخ به این سوال که آیا این ابزار فضای کپی‌کاری را افزایش نداده است؟ توضیح می‌دهد: نه، لزوما کپی‌کاری انجام نمی‌شود، اگرچه امروز وقتی از دانشجویان می‌خواهیم با دست طراحی را انجام دهند دچار مشکل می‌شوند اما اگر ایده مشخص باشد و طراح، صاحب رای برای خودش باشد، کامپیو‌تر می‌تواند به عنوان روش تسهیل کننده باشد اما اگر قبل از فکر کردن به ایده به سراغ اینترنت بروند بالطبع کپی‌کاری انجام می‌شود. البته قانونی به عنوان کپی‌رایت وجود دارد اما خیلی بازدارنده نیست و حکمیتی وجود ندارد که اگر اتفاق افتاد به آن رجوع کرد و مشکل برطرف شود.
این استاد دانشگاه درباره ارزیابی‌اش از آموزش این هنر در مقطع آموزش عالی و همچنین کلاس‌های آزاد هنر می‌گوید: گاهی‌اوقات معلم و استادی در دور‌ترین نقطه کشور با توجه به توان و آنچه در اختیار دارد، کارش را به درستی انجام دهد درحالی‌که ممکن است استادی در بهترین دانشگاه از آنجا که از بد حادثه وارد این کار شده آنچه را که درس می‌دهد، خود نیز درک نکرده باشد و این مسئله مشکلاتی را برای هنرجویان ایجاد می‌کند.
عضو هیات علمی دانشکده هنرهای زیبا، استاد و معلم موفق را کسی می‌داند که درس این رشته را خوانده و سعی می‌کند اطلاعات به‌روز داشته باشد و در تدریس هم شیوه و اتد مخصوص به خود را دارد.
بنی‌اسدی درباره جشنواره‌های متعددی که در زمینه تصویرگری برگزار می‌شود، خاطرنشان می‌کند: هر جشنواره معیارهای مخصوص خود را دارد. جشنواره‌ها می‌توانند تاثیرگذار باشند و پول را وارد عرصه هنر کنند. همچنین جشنواره‌ها با انتخاب آثار، سلیقه‌ها را برای دوره‌های بعدی افزایش دهند و بنا به سوژه‌شان مخاطبان را جذب می‌کنند.
او در پایان به تحول در رشته‌های مختلف اشاره کرده و می‌گوید: برای اینکه درک درستی از رشتهٔ خود داشته باشیم باید اطلاعات‌مان را درباره آن افزایش دهیم اما با توجه به گرفتاری‌هایی که برای طراح وجود دارد؛ او وقت خود را بیشتر صرف کار می‌کند درنتیجه ممکن است فرصت مطالعه ایجاد نشود یا عادت مطالعه کردن از دست رفته باشد و این درک ما را از رشته‌ها کمتر می‌کند و کار را دشوار می‌کند.