نمایشگاه کتاب هم صاحب‌خانه شد/ شکی نیست که ارشاد و معاونت فرهنگی کمبودهای فراوان دارد

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدعباس صالحی (معاون فرهنگی وزارت ارشاد) در نشست خبری بیست و نهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب؛ با اشاره به برگزاری اولین دوره از این رویداد فرهنگی در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب گفت: مکان همیشه برای هر رویدادی مسئله مهمی بوده و هست. هرچه هم که رویداد بزرگتر باشد؛ مسئله مکان برای آن مهمتر جلوه می‌کند. نمایشگاه کتاب به عنوان بزرگترین اتفاق فرهنگی کشور که میلیون‌ها بازدیدکننده و هزاران ناشر شرکت‌کننده داخلی و خارجی در آن حضور دارند؛ همواره با مسئله مکان مواجه بوده است. جابه‌جایی امسال یک اتفاق اصلی و مهم است که در روند برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشاهده می‌کنیم.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد اضافه کرد: مکان نمایشگاه کتاب باید به اقتضای این رویداد فرهنگی زیرساخت‌های لازم و وسعت کافی را می‌داشت و این جابه‌جایی پاسخی است به یک نیاز چندین ساله در روند برگزاری نمایشگاه کتاب که مطمئنا اتفاقات خوبی در حوزه صنعت نشر به دنبال خواهد داشت.

ادعای آمادگی صددرصدی را نداریم

صالحی با تاکید بر اینکه ادعای آمادگی 100 درصدی این پروژه برای امسال را نداریم؛ گفت: نمی‌گوییم تمام زیرساخت‌ها و تمام آنچه که مورد نیاز است؛ انجام شده اما به همت دست‌اندرکاران گام اصلی و بزرگی برای این انتقال برداشته شده است. براساس این جابه‌جایی و با تکمیل فازهای بعدی؛ 300 هکتار فضا با ساختار نمایشگاهی مهیا می‌شود. در حال حاضر و با پایان فاز اول نیز 160 هکتار برای برگزاری نمایشگاه کتاب با منطق نمایشگاهی فراهم شده است.

تهرانی‌ها شهرآفتاب را با نمایشگاه کتاب خواهند شناخت

وی با ابراز خوشحالی از اینکه موسسه نمایشگاهی شهر آفتاب کار خود را با نمایشگاه کتاب آغاز می‌کند؛ گفت: مسلما همه تهرانی‌ها از این پس شهر آفتاب را با نام کتاب خواهند شناخت و کتاب نشان و بدیلی از نمایشگاه شهر آفتاب به حساب می‌آید.

صالحی سپس از امضای تفاهم‌نامه میان شهرداری و وزارت ارشاد در روز افتتاحیه بیست و نهمین نمایشگاه کتاب خبر داد و گفت: براساس تفاهم‌نامه‌ای که روز افتتاحیه نمایشگاه کتاب به امضای وزیر فرهنگ و ارشاد و شهردار تهران می‌رسد؛ می‌توانیم بگوییم نمایشگاه کتاب از این پس صاحبخانه شده و جای استقرار مشخصی پیدا کرده است. براساس این تفاهم‌نامه فضای نمایشگاهی شهر آفتاب به مدت 10 سال برای برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت رایگان در اختیار معاونت فرهنگی قرار می‌گیرد همچنین توافق شده تا 2 ماه فروردین و اردیبهشت هیچ نمایشگاهی هم‌عرض با نمایشگاه کتاب در این مجموعه برگزار نشود.

می‌توان شهر آفتاب را شهر فرهنگ و کتاب خواند

وی ادامه داد: برخی از تبلیغات محیطی شهر آفتاب نیز برای کمک به عرصه کتاب و نشر در اختیار نمایشگاه کتاب قرار می‌گیرند. تسهیلات مورد نیاز برای آماده‌سازی و تجهیز فضاهای غیرمسقف که تا پایان تکمیل فاز نهایی مورد نیاز است نیز برعهده شهرداری قرار خواهد داشت. خوشبختانه با نگاه مثبت شهرداری به حوزه فرهنگ و کتاب؛ شاهد آماده‌سازی شهر آفتاب در مدت کوتاهی بودیم و می‌توان شهر آفتاب را شهر فرهنگ و کتاب خواند.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به دیگر تغییرات محسوس که در این دوره از نمایشگاه شاهد آن هستیم؛ گفت: همانطور که اشاره شد اولین تغییر محسوس نمایشگاه این دوره تغییر مکان از مصلی به شهر آفتاب است. نمایشگاهی که تا این سال‌ها خانه به دوش بوده حالا مکان ثابتی دارد. مورد بعدی توجه بیشتر و مستقیم به حوزه‌های حمایتی و تسهیلاتی است. نمایشگاه فستیوال فرهنگی علاقه‌مندان به کتاب است.

افزایش سقف اعتبارات در بخش بن کتاب

وی افزود: امسال در حوزه حمایتی و یارانه‌ها شاهد اضافه شدن زیرمجموعه‌هایی هستیم که می‌تواند از بن استفاده کند و همچنین افزایش سقف اعتبارات در بخش بن کتاب را شاهد خواهیم بود. بر همین اساس بن دانش‌آموزی و بن ویژه مهدکودک‌ها و کتابداران نیز اضافه شده و امیدواریم در سال‌های آتی نیز بتوانیم این روند حمایتی را ادامه دهیم.

صالحی سپس تکمیل روند واسپاری به امور اجرایی نمایشگاه به تشکل‌ها را سومین اتفاق مهم در نمایشگاه امسال دانست و گفت: روند واسپاری که از سال‌های گذشته شروع شده بود امسال با اضافه شدن 3 نفر از فعالان نشر در شورای سیاستگذاری و واگذاری 5 کمیته مهم به تشکل‌های نشر سرعت بیشتری گرفت.

وجه نمایشگاهی تقویت شد/ بعد از پایان نمایشگاه برنامه‌ریزی نمایشگاه سی‌ام آغاز می‌شود

وی تاکید کرد: تقویت وجه نمایشگاهی و اضافه شدن بخش‌های جنبی فرهنگی جدید دیگر اتفاقات خوب نمایشگاه کتاب امسال است. امسال اولین سالی است که می‌توانیم بگوییم درست از روز بعد از پایان نمایشگاه می‌توانیم برنامه‌ریزی نمایشگاه سی‌ام را آغاز کنیم. تا سال گذشته چون مکان نمایشگاه ثابت و مشخص نبود تحت تاثیر این اتفاق امکان برنامه‌ریزی کلان و کلی برای سال آتی را نداشتیم و مهمترین مسئله‌ای که همیشه درگیرش بودیم این بود که سال بعد نمایشگاه را کجا برگزار خواهیم کرد.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد یادآور شد: مطمئنا در شروع هر تغییری نواقصی وجود خواهد داشت همانطور که یک اسباب‌کشی ساده نیز تا ثابت شدن در محل جدید تلاش‌های خودش را دارد اما مهم این است که این تغییر مقدمه‌ای است برای اتفاقات خوب که مسلما در سال‌های آینده بهتر و بهتر هم می‌شود.

صالحی همچنین در پاسخ به برخی انتقادها درباره تبعیض در غرفه‌دهی به ناشران و میزان متراژ غرفه‌های آنها گفت: فضایی که امسال در اختیار غرفه‌های ناشران قرار می‌گیرد؛ فضایی در حال ساخت بود که طبعا باعث می‌شود زمان تصمیم‌گیری برای متراژ غرفه‌ها و غرفه‌دهی به ناشران مشکلاتی داشته باشیم. در مجموع می‌توان گفت شاید موارد و تقاضاهایی بوده که نتوانسته‌ایم پاسخ آنها را بدهیم اما این مسئله به در حال ساخت بودن فضای شهر آفتاب حتی تا همین امروز برمی‌گردد. ما سعی کردیم در بخش غیرمسقف هم از بهترین سازه‌ها استفاده کنیم.

شکی نیست که ارشاد و معاونت فرهنگی کمبودهای فراوان دارد

رئیس نمایشگاه بین‌المللی کتاب درباره شیوه تخصیص هزینه‌هایی که از محل این انتقال صرفه‌جویی می‌شود، گفت: نکته‌ای که در شورای سیاستگذاری درباره مصرف مبلغ صرفه‌جویی مطرح شد 3 بخش را شامل می‌شود. البته و پیش از آن بگویم درنظر گرفتن تنها جنبه مالی در اتخاذ تصمیم انتقال نمایشگاه درست نیست. در اینکه وضعیت مالی وزارت ارشاد و معاونت فرهنگی کمبودهای فراوانی دارد شکی نیست اما در بخش انتقال تنها به این فکر می‌کردیم که نمایشگاه کتاب صاحب یک مکان درخور شود.

در سال‌های آینده کل کارهای نمایشگاه به تشکل‌های نشر واگذار می‌شود

وی ادامه داد: یکی از حوزه‌هایی که برای نحوه تخصیص هزینه صرفه‌جویی مطرح بود حذف اجاره‌بها یا دستکم کاهش اجاره‌بهای غرفه‌ها بود. از آنجا که براساس توافق تنها تا 10 سال شهر آفتاب رایگان در اختیار ما قرار می‌گیرد اتخاذ چنین تصمیمی در سال‌های بعد از آن ما را با مشکل مواجه می‌کرد. درثانی چون چنین تصمیمی به نوعی منبع درآمدی نمایشگاه را کاهش می‌داد در سال‌های آینده قرار است کل کارهای نمایشگاه به تشکل‌های نشر واگذار شود این تصمیم، تصمیم درستی نبود چون نمایشگاه کتاب باید منبع مستقل درآمدی داشته باشد.

 اجاره‌بها همان تعرفه سال گذشته است

صالحی اضافه کرد: نهایتا بعد از بررسی موارد مختلف به این نتیجه رسیدیم که تعرفه اجاره‌بها همان تعرفه سال گذشته باقی بماند اما با میانگین 50 درصد از اجاره غرفه‌ها از ناشرین حاضر در نمایشگاه کتاب خریداری کنیم. یعنی اگر هزینه اجاره‌بها 3 میلیارد تومان شود 5/1 میلیارد تومان آن صرف خرید کتاب از ناشران شود آنهم با تاکید بر حمایت از غرفه‌های کوچکتر به عنوان مثال غرفه‌های 9 متری 70 درصد سهم غرفه‌های بین 9 متر تا یک متراژ متعادل 60 درصد سهم و غرفه‌های بزرگ نیز تنها 20 درصد سهم داشته باشند.

یارانه‌های حوزه نشر را اصلاح می‌کنیم

وی بیان کرد: بخش دوم این هزینه‌ها نیز قرار شد در حوزه تبلیغات شهری و محیطی برای جلوگیری از ریزش مخاطب هزینه شود. افزایش یارانه‌ها و تسهیلات حمایتی نیز بخش دیگری از هزینه‌های صرفه‌جویی را به خود اختصاص می‌دهد. هر چند در یک طرح کلی درنظر داریم یارانه‌های حوزه نشر را اصلاح کنیم و مطالعات این مسئله نیز شروع شده است.

صالحی اضافه کرد: بیشتر خرید کتاب از ناشران حاضر در نمایشگاه که قرار است هزینه آن از محل صرفه‌جویی انتقال نمایشگاه شهر آفتاب تامین شود؛ یک تیم کارشناسی و تخصصی کار بررسی و انتخاب کتاب‌ها را انجام می‌دهد تا این هزینه صرف خرید کتاب‌هایی شود که از کیفیت بالا و محتوای غنی برخوردارند. در آیین نامه خرید کتاب معاونت فرهنگی برخی از محدودیت‌ها بعضا بسیاری از آثار را از اولویت انتخاب خارج می‌کرد که می‌توانند در این پروسه انتخاب شوند.

رسانه‌ها در پوشش اخبار نمایشگاه به منافع ملی توجه کنند

معاون فرهنگی وزارت ارشاد سپس چالش اساسی که پیش‌روی برگزاری بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب است را اتفاقات پیش‌بینی نشده که بعد از هر انتقالی ممکن است بوجود آید؛ دانست و گفت: یکی از اساسی‌ترین دغدغه‌های ما این است که مثل هر اسباب‌کشی مسائل و مشکلاتی اتفاق بیفتد که پیش‌بینی آن را نمی‌کردیم البته به همین دلیل تیم ستادی وزارت ارشاد و شهرداری در ایام نمایشگاه در محل شهر آفتاب حاضر خواهند بود تا چنانچه به مشکلی برخوردیم در سریعترین زمان برطرف شود. از رسانه‌ها و جراید مختلف می‌خواهیم نمایشگاه امسال را با دید منافع ملی و فرهنگی نگاه کنند و در پوشش اتفاقات آن منافع ملی و فرهنگی را در نظر بگیرند.