جشنواره موسیقی نواحی جای نوآوری نیست / حفظ میراث معنوی و جدا کردن سِرِه از ناسره

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ هوشنگ جاوید (پژوهشگر موسیقی، عضو شورای سیاستگذاری و یکی از اعضاء هیات داوران نهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران) با بیان اینکه تفکیک موضوعی یکی از ویژگی‌های مهم این دوره‌ی جشنواره موسیقی نواحی و مناطق ایران است، گفت: یکی از نکات مهمی که ما در آغاز راه بر آن تاکید داشتیم این بود که روند اجرایی جشنواره را تغییر بدهیم و تلاش کنیم از برگزاری و اجرای این جشنواره، هدف‌ درست و مشخصی تعریف کرده و به آن برسیم.

این نویسنده و استاد موسیقی نواحی ادامه داد: در نهمین جشنواره موسیقی نواحی سعی کردیم شرایطی را فراهم کنیم که چه در فرازهای سور و چه در سوگ، بتوانیم سِره را از ناسره مجزا کنیم. به همین خاطر در همان دور نخست از تعداد نزدیک به 200 گروه متقاضی حضور در جشنواره تنها 60 گروه به مرحله دوم راه پیدا کردند. البته این به آن معنا نیست که کسانی‌که حذف شدند کارشان را بلد نبودند و یا اینکه آثارشان خوب نبوده بلکه با توجه به رویکرد امسال جشنواره که رعایت و حفظ اصالت‌ها در الویت اصلی بود، تمام گروه‌هایی که به نوعی نوآوری داشتند را کنار گذاشتیم. چراکه اصولا جشنواره موسیقی نواحی جای نوآوری نیست و اصلا یکی از هدف‌های برگزاری این جشنواره حفط میراث معنوی که به ما رسیده آن هم به شکل درست است.

نویسنده کتاب‌های "آخرین خنیاگر" و "پرند ستایش در ایران" با بیان اینکه امسال به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که از این به بعد در هر دوره جشنواره علاوه بر معرفی نوازندگان جدیدی از میان نسل جوان به جامعه، چنانچه پیشکسوت ناشناخته‌ای نیز در کشور باقی مانده باشد شناسایی شده و به جامعه معرفی بشود، اظهار داشت: ارائه درست اصالت‌ها در اجراهای جشنواره امسال به این معنی است که چه افرادی به صورت گروهی در جشنواره حضور دارند و چه آنهاکه به صورت تک‌نوازی در جشنواره شرکت می‌کنند، باید در آثارشان اصالت روایت‌‌ها را به صورت دقیق رعایت کنند و در آثارشان هر آنچه در اصالت و ماهیت موسیقی نواحی و مناطق مختلف ایران وجود داشته را اجرا کنند.

این عضو هیات داوران جشنواره موسیقی نواحی درباره شیوه داوری این دوره نیز توضیح داد: امسال تفکیک خاصی بین گروه‌ها و نوازندگان جوان ایجاد شد که در طول جشنواره و نه به عنوان مسابقه بلکه به عنوان راویان اصالت، اجراهایشان توسط هیات داوران جشنواره مورد بررسی قرار می‌گیرد و بعد براساس نوع کار و اصالت اجرایشان از آنها تقدیر خواهد شد. ضمن اینکه اگر به افراد برگزیده در این دوره مدرکی داده می‌شود، دقیقا مبتنی بر تبحری است که آنها در اجراهایشان ارائه کردند. یعنی اگر فردی سه قطعه می‌نوازد در مدرکی که دریافت می‌کند قید می‌شود که تبحر شما در نواختن این سه قطعه مورد تایید هیات داوران است. و این به آن معنا نیست که دارنده آن بتواند پس از جشنواره ادعا کند که چون نفر برگزیده شده، پس استاد موسیقی منطقه‌اش است و دیگر استادان پیشکسوت خود را درنظر نگیرد.

نویسنده کتاب "آواهای روح‌نواز" در ادامه با اشاره به گروه‌های زیادی که به نام گروه‌های موسیقی مناطق و نواحی در دهه‌های گذشته شکل گرفتند و اکثر آنها نیز مدعی هستند که اجرای‌شان اصیل و محلی است، گفت: اصولا موسیقی ما در بخش فولکور و فرهنگ مردم تابع گروه و آنسامبل به معنای امروزی نبوده، یعنی آن تعریفی که امروز برای گروه وجود دارد در موسیقی ما وجود نداشته است. متاسفانه بسیاری از این گروه‌ها که در جهت ترویج موسیقی نواحی و مناطق شکل گرفتند برخلاف هدف‌‌شان و به مرور، ماهیت اصالت‌ها از اجرای آنها گرفته شده و این امر آسیب شدیدی به موسیقی نواحی ایران زده است.

هوشنگ جاوید با بیان اینکه جای شکر دارد که خداوند کمک کرد امسال افراد جدیدی که در این حرفه باقی مانده‌اند را شناسایی کنیم، اضافه کرد: حرمت‌ معنوی نوازندگان و خوانندگان موسیقی نواحی و مناطق به اصالت اصلی خود که میراث معنوی ماست؛ برمی‌گردد و این میراث معنوی باید بتواند به شکل دستی ادامه راه بدهد. جشنواره امسال نخستین گام در این راه است که امیدوارم در دوره‌های بعدی نیز همین روند ادامه پیدا کند.

نهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران به دبیری ایرج نعیمایی از روز 17 تا 21 اردیبهشت‌ماه جاری در شهر کرمان برگزار می‌شود.