بعضی هنرمندان به مسائل کلان توجه نمی‌کنند/ مصداق نگاه شخصی بنیاد روایت چیست؟
رفیعی گفت: سکوت انجمن درباره نمایش «ترن» نجیبانه بود؛ مناظره‌ای باشد جزئیات را تشریح می‌کنم.
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در گفتگو با خبرگزاری کار ایران؛ ضمن رد وجود فاصله معنادار بین بنیاد روایت و انجمن تئاتر انقلاب و هنرمندان تئاتر از تدوین دکترین بیست سال آینده تئاتر انقلاب با مشارکت اهالی هنرهای نمایشی خبر داد. حفیض‌الله رفیعی ابتدا درباره اظهارات اخیر آرش دادگر، نویسنده و کارگردان توضیحاتی ارائه داد و گفت: وقتی می‌بینم هنرمندی نسبت تئاتر مقاومت واکنش نشان می‌دهد و احساس مسئولیت دارد خوشحال می‌شوم. هنرمندان از دهه هفتاد به این‌سو بیش از گذشته وارد عرصه تولید در حوزه تئاتر دفاع مقدس شدند و نگاه خوبی به مسائل داشته‌اند.
او افزود: سالن «سرو» هم‌زمان با جشنواره پازدهم مقاومت و به همت بنیاد روایت تاسیس شد و مدیریت آن به دبیر جشنواره سپرده شد اما آقای پارسایی به هر دلیل از ادامه همکاری انصراف داد و ما از 29 بهمن تماشاخانه را تحویل گرفتیم که فعالیت‌ها سه روز بعد آغاز شد.
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس با بیان اینکه «ما اجازه ندادیم فعالیت‌های تماشاخانه متوقف بماند» اظهار کرد: البته همچنان مشکلات فنی و محیطی وجود دارد که درصدد هستیم آنها را برای سال آینده برطرف کنیم. سالن هم آمادگی همکاری با تمام گروه‌ها ازجمله دانشجویان و گروه‌های تجربی را دارد.
هنرمندان ما نسبت به مسائل کلان واکنش نشان نمی‌دهد
او با تاکید براینکه «هنرمند باید نسبت به تمامی مسائل جامعه مسئول و متعهد باشد» تصریح کرد: هنرمندان ایرانی در دوره‌های گوناگون نسبت به حوادث کلان احساس مسئولیت نشان داده‌اند. گلایه ما از این جنبه است که مثلا طی یک سال گذشته عربستان سعودی و گروهک تروریستی داعش بدترین جنایات را در منطقه انجام دادند؛ اما تئاتر ما چگونه نسبت به این مسائل واکنش نشان داده است؟
این مسئول خاطرنشان کرد: هنرمند ما هنوز کمترین توجهی به اتفاقاتی که در چهارگوشه جهان برای انسان‌ها رخ می‌دهد؛ نشان نداده است. اما اگر یک تماشاخانه تازه تاسیس ده روز با مشکل مواجه شود؛ جریانی شکل می‌گیرد و بعضی‌ها واکنش نشان می‌دهند. این حساسیت‌ها در ذاتش خوب است اما سوال این است که آیا اتفاقات چهارسال گذشته منطقه در یمن، بحرین، سوریه و عراق از تماشاخانه «سرو» اهمیت کمتری داشت؟
مصداق نگاه شخصی بنیاد روایت چیست؟
رفیعی گفت: من از آقای دادگر سپاسگزارم که نسبت به تماشاخانه «سرو» واکنش نشان داد ولی از ایشان دعوت می‌کنم باتوجه به توانایی‌هایشان نمایشی متناسب با موضوعات منطقه ارائه کنند و ما قطعا حمایت خواهیم کرد. اینکه عنوان می‌شود نگاه شخصی بنیاد روایت باید به‌صورت مصداقی و با تشریح جزئیات باشد.
او درباره به این نظر که «هنرمندان تئاتر نسبت به برنامه‌ریزی‌های کلان بنیاد روایت و انجمن دفاع مقدس تردید دارند» یا «مواردی مانند آنچه برای نمایش «ترن» رخ داد موجب افزایش شکاف میان این دو شده است»؛ توضیح داد: از نظر ما فاصله‌ای وجود ندارد چون بارها از هنرمندان مختلف دعوت کرده‌ایم که با انجمن همکاری کنند. به عنوان نمونه من شخصا از آقای نعیمی، آذرنگ ، علیرضا نادری، فرهاد مهندس پور و دیگر دوستان دعوت کرده‌ام که با نگارش نمایش‌نامه و کارگردانی اقدام به خلق نمایش کنند.
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس ادامه داد: وحید آقاپور ازجمله هنرمندان تئاتر است که در جشنواره‌های گذشته و همین جشنواره اخیر تئاتر مقاومت همراهی کرد و در نمونه‌ای دیگر شخصا از نیما دهقان برای تولید نمایش در جشنواره پانزدهم دعوت کردم.
درمورد نمایش «ترن» سکوت نجیبانه کردیم
رفیعی به ارائه توضیح درباره حاشیه‌های پیش آمده برای نمایش «ترن» پرداخت و گفت: در ماجری «ترن» چون ما نخواستیم قضیه را باز کنیم شائبه‌هایی پیش آمد ولی اگر زمانی مناظره‌ای بین بنده و آقای دهقان شکل بگیرد مسائل را به صورت شفاف اعلام خواهم کرد که کار به سرانجام برسد.
او تصریح کرد: در ارتباط با این نمایش مسائلی بوجود آمد که بهتر است آقای دهقان هم شفاف توضیح دهد چون ما اگر جایی سکوت می‌کنیم برای منافع تئاتر است. به هر حال تئاتر آسیب‌پذیر است و زمانی بهتر به نظر می‌رسد مسائل درون خانواده و بین خودمان حل شود. بنیاد روایت و انجمن گاهی سکوت نجیبانه در پیش می‌گیرد.
خط قرمزهای انجمن محدود کننده نیست/ در تحلیل مشکل داریم
رفیعی؛ اخلاق را یکی از خط قرمزهای انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس عنوان کرد و مدعی شد این تشکل هیچ محدودیتی در همکاری با هنرمندان قائل نیست.
او در پاسخ به این پرسش که اتفاقا وجود همین خط قرمزهای مبهم موجب ایجاد فاصله شده است؛ بیان کرد: اینطور نیست؛ به عنوان نمونه آقای دادگر با نمایش «ایستاده پشت در» در جشنواره سیزدهم مقاومت شرکت کرد. این نمایش می‌گفت اگر زمانی جنگی رخ دهد و مردان به جنگ بروند؛ وقتی بازمی‌گردند همه‌چیز از جمله مال و ناموس خود را از دست رفته می‌بینند؛ اما با این حال کار اجرا شد.
او افزود: سوال من این است؛ آیا در جامعه‌ای که در حال مبارزه با مسائل گوناگون بین‌المللی است و مسئولیت داریم جوان خود را به مقاومت ترغیب کنیم، طرح این مسائل موجب سست شدن زانوهای این نسل در برابر دشمنان نمی‌شود؟
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب با اشاره به اینکه «گاهی دیده می‌شود هنرمندان تحلیل درستی از حوزه مقاومت ندارند» اظهار کرد: هنرمند ما هنوز بین تئاتر «جنگ»، «مقاومت» و «ضدجنگ» تفاوت قائل نمی‌شوند که هریک زمانی امکان اجرا دارد. ما در این زمینه صحبت‌های زیادی با هنرمندان داریم. اما آیا اصولا آثاری در این حوزه‌ها تولید کرده‌اند که بتوانیم درباره آنها به گفتگو بپردازیم؟
او خاطرنشان کرد: وقتی می‌گوییم تئاتر مقاومت هستیم باید در همین حوزه کار تولید کنیم و نسبت به مسائل کشور و جهان احساس مسئولیت داشته باشیم. ما یک وظیفه سازمانی و انسانی داریم که جوان امروز را با نمایش و ادبیات نمایشی با عنصر مقاومت آشنا کنیم. زمانی هنرمند می‌گوید که می‌خواهم جنگ را نقد کنم ولی مثال‌هایی وجود دارد که جنبه‌های تکنیکی اهمیت بیشتری داشته یا گاهی دیده شده که موارد غیراخلاقی لا‌به‌لای آثار مطرح شده است.
رفیعی در پاسخ به این نظر که «هیچ هنرمند با تجربه و شناخته شده تئاتری چنین مسائلی را در مواجهه با شهدا و دفاع مقدس مطرح نمی‌کند» گفت: گاهی در شخصیت پردازی‌ها سیاه‌نمایی اتفاق می‌افتد و مثلا شهید درست ساخته و پرداخته نمی‌شود. ما زمانی شهید را آسمانی می‌دیدیم ولی در دوره‌های اخیر نگاهی زمینی به شهید وجود دارد. به هرحال فرد یک دوره‌ای را پشت سر می‌گذارد و به خودسازی می‌پردازد که دست به عمل می‌زند و از جان خود می‌گذرد. تحول و کمالی که شهید طی می‌کند به درستی در آثار دیده نمی‌شود و تحلیل درست وجود ندارد.
او افزود: ما به این نوع نگاه ایراد داریم که اگر ادامه پیدا کند بسیار خطرناک است و در آینده به چهره غیرمتعارفی که هنرمندان غربی بعضا از حضرت مسیح نشان می‌دهند؛ ختم می‌شود. آیا ما به بهانه‌ی شکل‌گیری درام باید با قهرمانان ملی خود بازی کنیم و خطاهایشان را بیرون بکشیم؟
اینکه افرادی فرصت تعامل پیدا نمی‌کنند به معنی وجود فاصله نیست
رفیعی در پاسخ به این پرسش که آیا امکان گفتگو ودر این زمینه‌ها جود دارد یا خیر؛ اظهار کرد: شرایط گفتگو وجود دارد و مصداق این حرف هم با آمار قابل ارائه است. ما طی دو سال گذشته با حدود چهارصد نفر از اساتید مذاکره کرده‌ایم و تنها در دو ماه گذشته پنجاه جلسه با اهالی تئاتر برگزار شده است. این ادعای درستی نیست که ما از بچه‌های تئاتر فاصله گرفته‌ایم. اینکه یکی دو نفر به دلیل مشغله کاری فرصت تعامل پیدا نمی‌کنند معنای وجود فاصله نمی‌دهد؛ چون ما به استفاده از خرد جمعی هنرمندان تئاتر اعتقاد داریم.
او بیان کرد: اغلب اساتید دانشگاه و هنرمندان در زمینه‌ای با ما همکاری می‌کنند که این گفته را تصدیق می‌کند اما فعلا امکان رسانه‌ای شدن وجود ندارد.
دکترین تئاتر انقلاب و دفاع مقدس تدوین می‌شود
مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس در پاسخ به درخواست خبرنگار ایلنا مبنی بر اشاره به جزئیاتی از این جلسه‌ها گفت: با همکاری هنرمندان و اساتید دانشگاهی تئاتر «دکترین تئاتر انقلاب و دفاع مقدس برای بیست سال آینده» را تدوین می‌کنیم که نتایج آن به زودی اعلام می‌شود.